KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ TÜRK TARİHİ VE TÜRK ESKİÇAĞ BİLİMLERİ ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ


  • 2023-10-12

12 Kasım 2021 tarihinde kurulan Türk Devletleri Teşkilatı dili, tarihi ve kültürü bir olan bütün Türk topluluklarının tekrar birleşmesinin temellerini atmış, tıpkı geçmişte olduğu gibi yeniden Büyük Türk Birliğinin kurulduğunu bütün dünyaya ilan etmiştir. Bu birliğin eğitim alanındaki altın bir köprüsü olan Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, geleceğin eğitim diplomatlarını yetiştiren önemli bir yükseköğretim kurumudur.

04.10.2023/06.10.2023 Tarihleri arasında Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesinin ev sahipliğinde;Türk dünyasının değişik ülkelerinden katılan 36 bilim adamının katılımıyla gerçekleştirilen Türk Tarihi ve Türk Eskiçağ Bilimleri Çalıştayı’nda birbirinden değerli bildiriler sunulmuş, Tanrı Dağlarının eteğinde Atayurdunda gerçekleştirilen çalıştayda tarihe adeta büyük bir not düşülmüştür. Çalıştayımızda tartışılan konular etrafında hazırlanan sonuç bildirgesinde aşağıdaki kararlar alınmıştır

1-Türk arkeolojisinin geliştirilmesi, kurumsallaştırılması ve ortak çalışmalar yapılması en öncelikli problemlerimiz arasında yer almaktadır. Bu meselenin çözümü için bölüm ve enstitüler açılarak ihtiyaç duyulan bilim insanı açığımızın acilen kapatılması elzemdir. “Türk Dünyası Arkeolojisi” kitabı gibi ortak eserlerin yazılması, ortak işbirliğinin ilk somut göstergelerinden biri olacaktır.

2-Petroglif, damga ve kurgan çalışmalarının arttırılması Eskiçağ ’da Türklerin yayılma alanlarını ortaya çıkarması açısından büyük önem taşımaktadır. Hâlihazırdaki çalışmalar yetersiz olsa bile, elde edilen bulgu ve verilerden pek çok bölgede Türk tarihinin yeniden yazılmasını gerektirecek kadar önemli sonuçlar elde edilmiştir. Petroglifler kültürümüzün gelişme ve yayılma alanımızı gösteren en somut bağlarımızdan biridir. Daha ayrıntılı bir biçimde incelenmeye değerdir.

3-Türk yer adları konusunda karşılaştırılmalı sözlükler hazırlanması, etimolojiden yola çıkarak Türk yerleşme alanlarında dil ve arkeolojik açıdan ortak literatürünün oluşturulmasının gerekliliği ortadadır.  Bu çalışmalara katkı sunacak ortak bir metodoloji geliştirilmesi büyük bir ihtiyaçtır

4-Türk tarihinin bazı noktalarının aydınlatılmasında ve özellikle devlet teşkilatının devamlılığını ortaya koyma açısından münşeat mecmuaları başta olmak üzere farklı belge ve yazma eserlerden daha fazla faydalanılması gerekmektedir.

5-Türk tarihinde tartışmalı bir konu olan ve Türkiye’de kullanılan “çağ tasnifinin” Türk tarihini aydınlatma ve yorumlamada yetersiz kaldığı açıktır. Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar geniş bir coğrafyaya yayılmış Türklerin tarihini yeniden ele alacak özgün bir çağ tasnifinin oluşturulması özellikle tavsiye edilmektedir. Türk tarihinde çağ kavramı yerine Türk Medeniyetinin kavramsallaştırılmasına dönük öneriler de sunulmuştur. Bu önerilerden birinde de kronolojiye bakılmaksınız Türk İdare Tarihi, Türk İktisat Tarihi ve benzeri sınıflamalar teklif edilmiştir.

6-Türk dünyasının aydınlanmasında öncülük yapan “Ceditçilik hareketinin” öneminden yola çıkarak Türk Dünyası’ndaki dil-fikir ve iş birliği ülküsüne ömrünü adamış bilim ve fikir adamlarının daha ayrıntılı ve sistematik bir şekilde Türk Akademisi’nin öncülüğünde ele alınması ortak iş birliğinin geliştirilmesi açısından önemlidir.

7-Türk Devlet ve toplulukları arasında Lisans ve Lisansüstü öğrenci değişimi konularında teşvik edici çalışmalar yapılmalıdır. Türk Arkeolojisi çalışacak lisans-lisansüstü öğrencilere burs imkanı ve pozitif ayrıcalıklar tanınmalıdır. Bu konuda Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinin uyguladığı eğitim modeli örnek alınarak bütün Türk Dünyası’nda benzer uygulamalar yapılması için girişimlerde bulunulmalıdır.

8-Türk Dünyası ile ilgili envanter çalışmaları başlatılarak Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde ortak bir dijital bilgi bankası oluşturulması, ilişkilerin geliştirilmesi açısından oldukça önemlidir.

9-Türk Dünyasında kültürel birlik sağlayabilmek için kaya resimleri damgalar, piktogramlar ve sembollerin geliştirilmesi milli kimliğin güçlendirilmesi açısından kıymetlidir. Dil ve alfabe birliği konusunda yapılacak çalışmaların sonuçları Türk dünyasında ortak bir gelecek inşa etme bakımından büyük önem taşımaktadır.

10- Sanat tarihi çalışmaları üzerinden Türk topluluklarının kültürel kodları geliştirilebilir. Bu açıdan Erken Devir Türk Sanatı temel alınarak günümüze kadar getirilecek çalışmalar, Türk toplulukları arasındaki yakınlaşmayı hızlandıracaktır.

11-Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye’deki Türk Tarihi ve Eskiçağ Tarihi ile ilgili makale ve yayınların uzmanlarca indekslenmesi ve Kataloglama/Almanak çalışmalarının yapılması nitelik bakımından önemlidir.

 

    Sosyal medyada paylaşın