Haberler

Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nde (KTMÜ) büyük yazar Cengiz Aytmatov’un doğumunun 97. yıl dönümü, Edebiyat Fakültesi, İletişim Fakültesi ve Güzel Sanatlar Fakültesi’nin ortak organizasyonuyla gerçekleştirilen kapsamlı bir programla anıldı. 12 Aralık 2025 tarihinde, Türk Dünyası’nın evrensel değeri olan Aytmatov’un edebî ve sanatsal mirası, gün boyunca düzenlenen etkinliklerle üniversitenin her alanında hissedildi.

Anma etkinlikleri Cengiz Aytmatov Müzesinin ziyareti ile başladı. KTMÜ öğretim elemanları ve öğrenciler, yazarın hayatı, düşünce dünyası ve eserlerine dair değerli izler taşıyan müzeyi gezerek Aytmatov’un edebî yolculuğunu yakından tanıma fırsatı buldu.

Kurmancan Datka Sanat Galerisi’nde Aytmatov’un Dünyasına Sanatsal Yolculuk

Ziyaretin ardından etkinlikler, KTMÜ Kurmancan Datka Sanat Galerisi’nde Güzel Sanatlar Fakültesi tarafından hazırlanan “Aytmatov’a İthaf” temalı karma sergi ile devam etti.

KTMÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İsmet Altıntaş, serginin açılışında yaptığı konuşmada, bugünün Kırgızistan ve Türk Dünyası için özel bir anlam taşıdığını vurguladı. Prof. Dr. Altıntaş, “Bugün, asrın en büyük değerlerinden biri olan Cengiz Aytmatov’un doğum günü. Aytmatov, dünya edebiyatına ‘mankurtlaşma’ kavramını kazandıran tek yazardır. ‘Mankurt’ terimi, kendi kültürüne ve milletine yabancılaşan insanlar için kullandığı güçlü bir ifadedir. Bizler mankurtlaşmamalıyız.” dedi.

Prof. Dr. Altıntaş, “Kendi duygularımı paylaşmak gerekirse, ‘Asra Bedel’ romanındaki o özel gün, bana göre Aytmatov’un doğum günüdür. Bugün, Türk Dünyamız için gerçekten asra bedel bir gündür. Katılımınız ve desteğiniz için hepinize teşekkür ediyorum.” diyerek sözlerini tamamladı.

Edebiyat Fakültesi’nden “Aytmatov’u Anlamak” Konulu Özel Söyleşi

Günün bir diğer önemli programı ise KTMÜ Edebiyat Fakültesi tarafından düzenlenen “Aytmatov’u Anlamak” başlıklı söyleşi oldu. Büyük yazarın düşünsel mirasını akademik çalışmalarıyla yaşatan ve Türk Dünyası’nda Aytmatov denince akla gelen ilk isimlerden Prof. Dr. Layli Ükübayeva ile yazar Asan Ahmatov, Aytmatov’un edebî vizyonunu, karakter dünyasını ve küresel edebiyattaki etkisini katılımcılarla paylaştı.

Programa, Rektör Vekili Prof. Dr. Almaz İbrayev, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. İsmet Altıntaş ve Prof. Dr. Kamalbek Karımşakov, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alpaslan Aşık, Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Özkarcı, İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Besim Yıldırım, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

KTMÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Almaz İbrayev programın açış konuşmasında edebiyatın toplumların düşünce dünyasını şekillendiren, kültürel hafızayı geleceğe taşıyan en önemli değerlerden biri olduğunun altını çizdi. Prof. Dr. İbrayev, “Bugün yalnızca bir tarih değil, tüm Kırgızistan’ın ortak ruhunu yansıtan özel bir gün. 2011 yılında Jogorku Keneş’in kararıyla 12 Aralık’ın ‘Ulusal Edebiyat Günü’ olarak kabul edilmesi, edebiyatımızın milletimizin kimliğindeki yerini bir kez daha göstermiştir. Hepinizi bu anlamlı edebiyat bayramı dolayısıyla içtenlikle tebrik ediyorum.” dedi.

Prof. Dr. İbrayev, Arap kültüründe yer alan “Hangi çağ olursa olsun en iyi dost kitaptır.” sözünü hatırlatarak büyük yazar Cengiz Aytmatov’un edebî ve düşünsel mirasına vurgu yaptı. Aytmatov’un eserlerinde insanlığın temel meselelerini, toplumsal kırılmaları ve evrensel değerleri ustalıkla işlediğini vurgulayan Prof. Dr. İbrayev, bugün dünyanın birçok ülkesinde düzenlenen anma programlarının Kırgızistan için büyük bir gurur vesilesi olduğunu ifade etti. “Aytmatov, yalnızca Kırgızistan’ın değil; tüm Türk Dünyası’nın parlayan yıldızı ve iftihar kaynağıdır.” şeklinde konuştu.

Rektör Vekili Prof. Dr. İbrayev ayrıca Aytmatov’un zorlu bir tarihsel dönemde yaşadığını, bu süreçte edindiği hayat tecrübeleri ile şekillenen derin felsefi görüşlerini eserlerine büyük bir ustalıkla aktardığını vurguladı. Kültürün, kimliğin ve değerlerin korunmasında Aytmatov’un eşsiz bir rol üstlendiğini belirten Prof. Dr. İbrayev, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Bizler, Cengiz Aytmatov’un eserlerini okuyarak büyüyen bir nesiliz. Aytmatov, özellikle ‘Mankurt’ metaforuyla hafızayı, kimliği ve kökleri korumanın hayati önemine dikkat çekmiştir. Bu nedenle atalarımızdan miras kalan kültürümüzü, dilimizi ve geleneklerimizi daima yaşatmalı ve asla unutmamalıyız.”

Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alpaslan Aşık, Cengiz Aytmatov’un bugün Türk Dünyası’nın bilge kişileri arasında yer aldığını vurgulayarak, onun yalnızca büyük bir yazar değil, aynı zamanda tüm insanlık için kıymetli bir değer olduğunu ifade etti. Kırgız dili, kültürü ve tarihiyle yoğrulan bu zengin mirasın Aytmatov’un şahsında vücut bularak günümüze ulaştığını belirten Prof. Dr. Aşık, “Böylesine anlamlı bir kültürel ve edebî mirası bizlere bırakan büyük ustaya minnettarız. Ruhu şad olsun.” dedi.

Açış konuşmalarının ardından Prof. Dr. Layli Ükübayeva ile yazar Asan Ahmatov, “Aytmatov’u Anlamak” konulu söyleşide büyük yazarın edebî mirasını, düşünce dünyasını ve eserlerinin evrensel etkisini katılımcılarla paylaştı.

Prof. Dr. Layli Ükübayeva, söyleşide Cengiz Aytmatov’un hayatı, düşünce dünyası ve edebî kişiliği üzerine kapsamlı değerlendirmelerde bulundu. Yazar Asan Akmatov ise Aytmatov’un akrabası olarak onun insani yönlerini, karakterini şekillendiren özelliklerini ve aile içindeki hatıralarını katılımcılarla paylaştı. Soru–cevap şeklinde ilerleyen söyleşide her iki konuşmacı da gençlere yönelik önemli tavsiyelerde bulunarak, “Bol bol kitap okuyun, kendinizi sürekli geliştirmeye çalışın.” mesajını verdi. Söyleşi, samimi anlatımlar ve derinlikli değerlendirmelerle katılımcılara unutulmaz bir edebî deneyim yaşattı.

Aytmatov’un Dünyası Sahneye Taşındı

Etkinliklerin devamında, KTMÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatları Bölümü öğrencileri tarafından hazırlanan “Aytmatov’un Dünyası: Sahne Performansı” izleyicilerle buluştu.

Programda Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim elemanları ve öğrencileri tarafından hazırlanan etkileyici sahne performansları sunuldu.

Aytmatov’un eserlerinden esinlenilerek hazırlanan performanslar etkinlik kapsamında sahnelendi. Programın “Sanatsal Okuma” bölümünde öğrenciler, yazarın Beyaz Gemi, Yüz Yüze, Erken Gelen Turnalar ve Toprak Ana adlı eserlerinden seçilen pasajları sahneye taşıdı. Okuma performansları, etkinliği izleyen katılımcılar tarafından ilgiyle takip edildi. Programda ayrıca, öğrenciler tarafından Issık-Kölü Sagınu şarkısı seslendirildi.

“Aytmatov’un Mirası Yaşamaya Devam Ediyor”

Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nde (KTMÜ) Cengiz Aytmatov anısına düzenlenen etkinlikler gün boyu devam etti. Program kapsamında gerçekleştirilen sanatsal ve edebî performanslar, yazarın eserlerinde ele aldığı insan, doğa ve toplumsal değerlere odaklandı. Etkinlikler, katılımcıların yer aldığı toplu hatıra fotoğrafı çekimiyle sona erdi. Üniversite bünyesinde düzenlenen programların, Cengiz Aytmatov’un edebî mirasının gelecek nesillere aktarılmasına katkı sağlamayı amaçladığı belirtildi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Cengiz Aytmatov’u her yıl olduğu gibi bu yıl da akademik ve sanatsal etkinliklerle anarak yazarın mirasını yaşatmayı sürdürdü.