Илимий изилдөөлөр

Экология инженерлиги кафедрасы айлана чөйрөнү коргоо жана жаратылыш ресурстарын сарамжалдуу пайдалануу проблемалары боюнча фундаменталдуу жана прикладдык илимий иштерди окуу жана илимий лабораториялардын негизинде жүргүзөт: экологиялык инженерия, эко-мониторинг, радиоэкология жана процесстердин негиздери; студенттер экологиялык жактан таза технологияларды иштеп чыгуу, органикалык, органикалык эмес чийки заттарды конверсиялоо, кайра иштетилген продукцияларды утилдештирүү, заттарды бөлүү жана тазалоо, айлана-чөйрөнүн компоненттерине физикалык жана техногендик таасирин экологиялык баалоо боюнча дипломдук иштерди аткарышат. Ошого жараша окуучулардын экологиялык иш-чаралары төмөнкүлөрдү камтыйт: абанын булганышын көзөмөлдөө; суунун сапатын аныктоо; кыртыштын булгануусун талдоо; табигый чөйрөгө зыяндуу заттардын таасирин изилдөө жана эсептөө; экологиялык химия; биотехнология жана айлана -чөйрөнүн микробиологиясы; өнөр жай жана айыл чарба экологиясы; радиоэкология; жашоо коопсуздугу; экологиялык экономика жана башкаруу; экологиялык жана экономикалык изилдөөлөрдү пландаштыруу жана долбоорлоо жана технологиялык схемаларды иштеп чыгуу. Илимий изилдөөлөрдүн натыйжалары экологиялык инженерияда окуу процессинде түздөн-түз колдонулат.


Жүрүп жаткан долбоорлор

Проф. Др. Мехмет Кобья. Кыргызстан-Түркия Манас университети таштандысыз башкаруу жана колдонуу.

Проф. Др. Мехмет Кобья. Электрокоагуляция процесси менен жер астындагы суулардан мышьякты кетирүү.

Доц. Др. Нурзат Тотубаева. Нанобөлүкчөлөргө негизделген биосенсорлор менен суунун сапатын баалоо.


Жыйынтыкталган долбоорлор

Проф. Др. Мустафа Долаз "Суюк киржуугуч каражаттардын илешкектүүлүгүнө крахмал эфирлеринин таасири" (BAP)

Проф. т.и.д. Зарлык К. Маймеков. "Барий, алюминий жана кальций + магний кычкылы менен газ-суюк чөйрөдө иштетилген полихлорбифенилдерди ажыратуу". 2018-2021

Проф. PhD Мустафа Долаз. Кыргызстанда байпак чыгаруучу текстиль фабрикаларынын таштандыларынан целлюлоза туундуларын синтездөө, мүнөздөө жана  аларды тамак-аш өнөр жай тармагында колдонуу, 2020.

Доц. б. и. к.  Нурзат Э. Тотубаева. Мунайзат менен булганган топуракты биоремедиациялык жол менен тазалоо, 2019.

Проф. т. и. д. Зарлык К. Маймеков. Щелочтуу-жердик металлдардын оксиддеринин негизинде электротрансформаторлордогу полихлорбифенилдин конверсиясынын жана утилдөөнүн илимий негизин түзүү, 2017.

Проф. т. и. д. Зарлык К. Маймеков. Электр изоляциялоочу суюктуктардын ажыроо процессин физикалык жана химиялык моделдөө жана газ фазасында хлор камтыган заттардын концентрациясын минималдаштыруу, 2015-2016.

Доц. б. и. к.  Нурзат Э. Тотубаева. Микроорганизмдердин жардамы менен «Кумтөр» кенинин май калдыктарын утилизациялоо, 2015-2016

Проф. т. и. д. Зарлык К. Маймеков. Электр изоляциялоочу суюктуктарды бөлүү жана газ фазасында хлор камтыган заттардын концентрациясын азайтуу процесстерин физикалык жана химиялык моделдөө, 2014-2015.

Проф. т. и. д. Зарлык К. Маймеков. Туруктуу органикалык булгоочу заттарды термикалык ажыратуунун физикалык-химиялык негиздерин иштеп чыгуу жана газ фазасында алардын концентрациясын азайтуу, 2013-2014.

Проф. т. и. д. Канатбек А. Кожобаев. Нарын дарыясынын бассейнинин жогорку бөлүгүндөгү терс геоэкологиялык процесстерди изилдөө жана экологиялык тобокелдиктерди азайтуу боюнча сунуштарды иштеп чыгуу, 2013

Проф. т. и. д. Канатбек А. Кожобаев. Кыргыз Республикасынын түндүк райондорундагы жер астындагы суулардын коргоо даражасынын схематикалык картасын салыштыруу жана жаңы методологияны иштеп чыгуу, 2012 - 2014.

Проф. т. и. д. Канатбек А. Кожобаев. Борбордук Азиядагы трансчегаралык дарыялардагы суунун булганышын баалоо, 2011-2016.

Проф. т. и. д. Зарлык К. Маймеков. Казандардан газ чыгарууну азайтуу жана алардын айлана-чөйрөгө тийгизген таасирин экологиялык-экономикалык баалоо үчүн физикалык-химиялык жана жылуулук-масса алмашуу негиздерин өнүктүрүү, 2009-2012.

Проф. т. и. д. Канатбек А. Кожобаев. Кыргыз Республикасынын Ош облусунун Чоң-Алай районундагы билим берүү мекемелеринин туруктуулугуна, табигый кырсыктарга жана өрт коопсуздугуна тобокелдиктерди баалоонун жыйынтыгы, 2010-2011

Проф. т. и. д. Канатбек А. Кожобаев. Ысык-Көл облусундагы терс геоэкологиялык процесстерди изилдөө жана экологиялык тобокелдиктерди азайтуу боюнча сунуштарды иштеп чыгуу, 2007-2011.

Проф. т. и. д. Зарлык К. Маймеков.  Айлана-чөйрөнү булгануудан келтирилген зыянды экологиялык баалоо жана аны минималдаштыруу жолдорун иштеп чыгуу, 2007-2008.

Проф. т. и. д. Канатбек А. Кожобаев. Кыргыз Республикасынын термалдык минералдык сууларынын электрондук кадастрын иштеп чыгуу жана түзүү, 2006-2008.

Проф. т. и. д. Канатбек А. Кожобаев. СКыргыз Республикасындагы болгон жер көчкүлөрдүн электрондук инвентаризациясын түзүү (Жалал-Абад облусунун Сузак районундагы жер көчкүлөрдүн мисалында), 2003 – 2008.

Проф. т. и. д. Зарлык К. Маймеков. Ширетүү үчүн көмүр кычкыл газын алуу максатында техногендик сырьену конверсиялоо, 2003-2006.


Эл аралык кызматташтык жана илимий программалар

Эл аралык илимий программалар: эл аралык конгресстердеги докладдар (Түркия, Россия, Кытай, Польша, Казакстан – проф., док. Маймеков З.К.); проф., док. Кожобаев К.А. – Фулбрайт илимий программасы, АКШ, Калифорния, 2009-2010; Лектор Муллабаев А. “БУУ структуралары, глобалдык жылуулук боюнча келишим (UNECCC)”, 7-18.12.2009, байкоочу, Дания, Копенгаген; Кемелов К.А. – DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst-German Academic Exchange Service) стипендиаты жана Берлин техникалык университетинде илимий тажрыйба.

Эл аралык симпозиумдар

Экологиялык инженерия кафедрасынын демилгеси менен эл аралык форумдар уюштурулуп, өткөрүлдү:

«Эл аралык экологиялык симпозиум – 2009» – Бишкек, 20-23-май, 2009-ж. Дөөлөткелдиева Т.)

  «Евразия өлкөлөрүнүн илим жана жогорку билим берүү системаларынын Болон процессине интеграциясы жана технопарктарды пайдалануу» - Бишкек, 13-14-декабрь 2004-жыл. (Уюштуруу комитетинин жооптуу катчылыгы - проф., док. Маймеков З.К., доц. Кулмырзаев А.А.)


Бөлүм семинарлары:

2020-2021 жылдары

Prof. Dr. Zarlık MAYMEKOV, 3.11.2020 Иштетилген зыяндуу майлардын (совол, совтол) алюминий кычкылынын катышуусунда газ-суюктук чөйрөсүндө ажыроосу. Zehirli atık yağların (sovol, sovtol) alüminyum oksit katılımıyla gaz-sıvı ortamda ayrıştırılması. Decomposition of toxic waste oils (sovol, sovtol) in a gas-liquid medium with the participation of aluminum oxide. Prof. Dr. Mehmet KOBYA, 17.11.2020 Elektrokoagülasyon prosesi ile arsenic giderimi Электрокоагуляция процесси менен мышьякты бөлүп салуу Asenic removal by electrocoagulation process Prof. Dr. Mustafa DOLAZ, 01.12.2020 Selüloz türevlerinin sentezi ve kullanım alanları Целлюлоза туундуларын синтездөө жана аларды колдонуу Synthesis of cellulose derivatives and usage areas Prof. Dr. Kanatbek KOCOBAEV, 15.12.2020 Кара-Кече көмүр жатагынын ачык иштетилишинен айлана-чөйрөгө, ошонун ичинде, табигый сууларга микроэлементтер боюнча тийгизген таасири. Kara-Keche kömür yatağının açık madenciliğinin çevreye ve doğal sulardaki iz elementlerin içeriğine olan etkisi. The impact of opencast mining of the Kara-Keche coal deposit on the environment, including on the content of trace elements in natural waters. Doç. Dr. Nurzat TOTUBAYEVA, 29.12.2020 Ысык-Көлдүн жээгиндеги чычырканак бадалдарынын учурдагы абалы Isık-Köl gölü kıyısındaki deniz topalak çalılıklarının mevcut durumu The current state of sea buckthorn thickets of the Isyk-Kul lake coast Dr. Mirlan DAYIROV, 12.01.2021 Ысык-Көл бассейниндеги мөнгү көлдөрдүн акыркы өзгөрүүлөрүнө байланыштуу аймактык геоморфологиялык шарттары. Issyk-Kul havzasındaki buzul göllerindeki son değişikliklerle ilgili bölgesel jeomorfolojik koşullar Regional geomorphological conditions related to recent changes of glacial lakes in the Isyk-Kul basin.