Page 7 - Gazete Manas
P. 7
ARAŞTIRMA-İNCELEME 7
Haziran
Балдардын жан дүйнөсүнө азык берген куурчак театры
Çocukların Ruh Dünyasına Renk Katan “Kukla Tiyatrosu”
Сезим Токтобек кызы Sezim Toktobek kızı
Жомок – кыргыз оозеки чыгар- Çocukların dünyası ile çok ilgi- şıyor. Yani biz, susuz kalan ağaca su Masal; Kırgız sözlü
lendiğimden dolayı “kurçak” vermeye çalışıyoruz, bu ağaç büyü- kültürünün en büyük
мачылыгынын түп нускасы. (kukla) tiyatrosuna gitmeye karar düğünde çevresine güzellikler saç- edebi eseri. Çocukların iç
verdim. Gittiğimde ‘Beyaz kuğunun sın ve gölgesinden herkes faydalan- dünyasına çok çabuk tesir
Ал баланын жан дүйнөсүнө mutluluğu’ adlı tiyatro gösterisi- sın diyoruz. Toplumsal olarak güç- ediyor. Bu sözlü edebiyat
nin olacağını gördüm. Bilet alıp, ra- lü olmak istiyorsak geleceğimizin te- dış dünyayla tanışmalarını,
эртелеп аралап айлана-чөй- hat bir yer aldıktan sonra, gösteriyi minatı olan çocuklarımızı güçlü bir iyiliği ve kötülüğü
izlemeye gelen çocuklar ile birlikte şekilde yetiştirmeliyiz. Her masa- öğrenmelerini sağlıyor.
рө, адабият, жаман-жакшы beklemeye başladım. Biraz önce gü- lın farklı ve kendince bir anlamı var, Ve bu masal dünyasını
rültülü bir şekilde oyun oynayarak bazı masallarda vatan sevgisi, bazı- canlı tutup çocukların
менен тааныштырат. Ал эми oyunun başlamasını bekleyen ço- larında sevgi ve şefkat, bazısında ise görmesini sağlayan,
cuklar, masal başlar başlamaz sessiz- doğa sevgisi işleniyor. Bu da çocuk- çocukların ruhunu besleyen
жомокту бөбөктөргө жандуу ce yerlerine oturup izlemeye başla- larımız duyarlı birer birey olarak ye- kukla tiyatrosu. Musa
dılar. Gösteri olduğu sırada çocuklar tişmelerini sağlıyor.’ Diye düşünce- Cangaziyev Kukla tiyatrosu
тартуулап, руханий азык ile çocuk olan, oyunun üzücü yerle- lerini paylaştı Temirlan Kamaşeviç. bu alanda Kırgızistanda
rinde üzülen, sevinçli yerlerinde se- tek, çocukların geleceğiyle
берген бул – куурчак театры. vinen, beraber alkış yapan bir bey “Cansız Kuklar Canlanıp Konuş- ilgili duyarlı bir tiyatro.
ilgimi çekti. İlgilendiğimden dola- tuğunda Bana Huzur Veriyor” Kukla tiyatrosunda çalışan
Кыргызстандагы жалгыз Муса yı gösteri bittikten sonra bu adam- 110 kişilik ekipin arasında
la hemen konuşmaya karar verdim. Adindan da anlaşılacağı gibi biz, en yaşlısı 70 en küçüğü
Жангазиев атындагы бул kuklalar olmadan böyle bir tiyatro- 25 yaşında. Bu ekipte
“Kukla Tiyatrosu ile büyüdüm” yu hayal edemeyiz. Her oyun için çalışanlar kendilerini adeta
театр балдардын келечегинин Kendini Sonkölbek Maatkerimov farklı bir kukla yapılıyor ve bu yak- bu işe adamış durumda.
diye tanıtan bey 46 yaşında. Her laşık 2 ay gibi bir sürede hazırlanı-
жакшы болушуна кам көрүп hafta torununu alıp kukla tiyatrosu- yor. Kuklaların yapım aşamasına yö- өздүк архив
na geliyor. Kukla tiyatrosunu sevi- netmenlerde gözetmenlik yapıyor.
келет. Куурчак театрында иш- yorum, her geldiğimde iç dünyam Butaforist (tiyatro sahneleri için ge- nıtlayın, parası az diye işinizi bırak-
temizleniyor dedi. “Biz küçükken rekli olan sahne eşyalarını hazırla- madan başarlı olmanın yollarına ba-
теген 110 адамдын ичинен ар kukla tiyatrosu köye sık sık geliyor- yan) olarak çalışan Azat İdrisov bir kın diye nasihat veriyor. Burada ça-
du ve biz onu dört gözle bekliyor- işi severek yapamazsanız o işte ve- lıştığım için hiç pişman değilim, bur-
кандай курактагы адамдарды duk. Şehre geldiğimizde de ablamla rimli olamazsınız di- da çalışmaya başlamadan önce fark-
tiyatroya geliyorduk. Kukla tiyatro- yor. Bu kuklaları yap- lı yerlerde de çalıştım ama hiçbir iş
кезиктире аласың. Алардын su ile birlikte masallarla büyüdüm. madan önce gerek- cansız kuklalara can verip onları can-
Sonra kendi ailem ile birlikte tiyat- li olan kroki çizimle- landırma işi kadar güzel bir şey yok-
бардыгы өш ишишнин чыныгы roya geliyordum, şimdi ise toru- ri yapılıyor daha son- muş” dedi.
numla birlikte gelip izliyoruz. ra ikinci aşamaya ge-
күйөрмандары... өздүк архив Kukla tiyatrosu çocukları birçok çiyor. Kuklaların yapı- Masal dünyasına tüm ruhuyla can
açıdan eğittiğine inanıyorum. Ço- mında kullanılan oyun veren oyuncular, gişede görevli olan-
Балдар дүйнөсүнө кызыккан- бийик сапаттарга үйрөтүүдө өзгө- спектаклды көргөндү жактырам. cuğun düşünmesine, dünya görü- hamuru ile kuklala- ların oyunu izlemeye gelen konuk-
дыктан куурчак театрына жө- чө таасир эте турган театр экенди- Алардын сахнада жомок менен şünün şekillenmesine etki etmekte- ra şekil veriliyor. Şekil larla tek tek ilgilendiği, yönetmenin-
нөп калдым. Барсам “Ак куунун гин түшүндүм. Ушул жерде иштеп кошо жандануусун көрүүдөн ыра- dir. İzlediği masalı zorlanmadan an- verilen oyun hamurla- den oyuncusuna tiyatroda görev ya-
бактысы” аттуу спектакль болот жаткан 110 адамга, анын ичинен хат алам.”,-деди. lamasını sağlayıp, anlatılmak isteni- rı kartonpiyerlerin içi- pan herkesin alçak gönüllü ve kibir-
экен. Билет алып, ыңгайлуу жай- чыгармачылык топ, режиссер, сү- lenleri çocuğun kolay anlaması ve ne koyularak sertleşip den uzak olması…
гашып алган соң башталышын рөтчүлөргө шарт түзүп, кичинекей Маянасы аз болсо да театрды kavramasını sağlamaktadır. Masal kurutulmaya bırakılı-
бөбөктөр менен бирге күтүп отур- балдарга терең кызмат кылуусун кыйбаган актерлор ile çiçeğe, taşa, doğaya nasıl davra- yor. Daha sonra kukla- Daha önce izlemeye gittiğim ti-
дум. Бираз мурун ызы-чуу болуп ойлонуп, актерлук кесибимди таш- nacağını öğreniyor, söz ile kendisine ların hareket mekaniz- yatrolardan farklı olarak kukla tiyat-
ойноп жаткан балдар жомок баш- тадым. Театр үчүн курман кылдым. Качкынова Рабига 65 жашта, bir türlü anlatılamayanları bu masal- ması için gerekli olan rosundan bambaşka bir ilham al-
талаар менен тымтырс болуп ка- Өзүмө караганда ушул жердеги ак- театрда эмгектенгенине быйыл ları izleyerek çok çabuk öğreniyor. oyma işlemleri yapılı- dım. Tiyatroya çocuklarıyla birlik-
лышты. Спектакль учурунда бала терлордун бөбөктөргө спектакль 45 жыл болуптур. “Балдар менен Bu sayede kendi çocuğumun iç dün- yor ve uygun elbiseler te gelen anne babaların gülümseme-
менен кошо бала болуп, кайгылуу койгону маанилүү болду. Жалпы иштегенге көнүп калдым. Куурчак yasına girip, onun tertemiz duygu ve hazırlanıyor. Azat ‘can- si, ‘bir daha ne zaman geleceğiz’ diye
жеринде кабагы бүркөлүп, куба- Кыргызстандагы балдардын руха- театры айырмаланып турат. Баш- düşünceleri ile birlikte bende dinle- sız kuklayı yaptıktan soru soran çocukları gördükten son-
нычтуу жеринде кошо кол чаап ний азык алышына көмөк берейин ка театрларда актер бардыгын өзү niyorum’ dedi Sonkölbek bey. sonra sahnede emek ra, kukla tiyatrosunun toplumda öze-
отурган орто жаштагы адам көңү- дедим”,-деп Темирлан Камашевич ойнойт эмоциясы көрүнүп турат. “Sulanmayan ağacı sulamamız ge- verip yaptığım kukla- likklede çocukların hayatında çok
лүмдү бурду. Кызыкканымдан жо- ою менен бөлүштү. Куурчак театрында деле буларды rek” ların çanlandığını görmek bana hu- özel bir yeri olduğunu anladım.
мок бүтөөр замат кепке тарттым. аткарабыз, ойнойбуз, бирок бол- Мusa Cangaziyev adındaki kuk- zur veriyor.’ Dedi.
Темирлан агай азыркы бал- гон эмоцияны, жанды куурчакка la tiyatrosu 75 yıldır çocuklara bu
“Куурчак театры менен чоңой- дарды суу жетпей өскөн даракка беребиз. Бул абдан татаал, балдар- hizmeti sunuyor. Kukla tiyatro- Maaşı az olsa da Oyuncular bura
дум” окшоштурат. Буга себеп алардын дын да көңүлүн табыш керек. Өмүр su yönetmenliği yapan Temirlan da severek çalışıyor
адабиятка, музыкага, поэзияга кы- бою иштеген театрымды башкага Smanebekov, kukla tiyatrosunun
Өзүн Мааткеримов Соңкөлбек зыкпаганы деп ишенет. “Куурчак кыйбайм. Ушул жерден пенсияга toplumda özel bir yeri olduğunu Rabiya Kaçkınova 65 yaşında, 45
деп тааныштырган мырза 46 жаш- театры балдардын жан дүйнөсүнө чыктым, ошондой болсо да келип, belirterek“buradaki iş tecrübem- yıldır tiyatroda çalışıyor. “Çocuk-
та экен. Ал жума сайын небересин азык бергенге аракет кылат. Биз кол кабыш кылып турам. Куурчак den yola çıkarak, geleceğimiz olan lara sergilenen bu oyunlarda oyna-
жетелеп келет. Кобурашып жатып суу жетпеген даракка суу жетки- көтөрө албай калганга чейин иш- çocukları eğitmede, onlara merha- maya alışmışım. Kukla tiyatrosunun
куурчак театрын жакшы көрөм, ришибиз керек. Чоңойгондо ошол тей берем”,-деди Рабига айым. meti, insanlığı ve insanda var olan ayrı bir farkı var. Diğer tiyatrolar-
келген сайын жан дүйнөм тазара дарак чоң чынар болот, көлөкө- tüm güzellikleri göstermek adın bu da oyuncu bütün rolleri kendisi ya-
түшөт, деди. “Биз кичинекей кезде сүнө канчалаган адам жашынат, Маянанын азына карабай куур- tiyatroların özel bir tesiri olduğunu pıyor, kukla tiyatrosunda da rol ya-
куурчак театры айылга келээр эле, коргонот, көрк берет. Балдар ошол чак театрынын күйөрманы болуп öğrendim. Burada çalışanlar kendi pıyoruz tek fark yaptığımız bu rolü
аябай күтүп көрчүбүз. Шаарга кел- сыяктуу бекем, эл керегине жара- иштеп жүргөндөр да жок эмес. alanlarında uzman olan yaratıcı in- kuklalara verip onları canlandırıyor
ген сайын эжекем да театрга алып ган бала болуп өсүүсү кажет. Жо- Мындай актерлордун бири Тургу- sanlar. Çocuklara hizmet etmek ve olmamız. Bu çok zor bir şey, çocuk-
жөнөчү. Ошентип жүрүп куурчак моктун ар биринин мазмуну бар, нов Таалайбек. Ал эгер аз айлыкка onları eğitmek gerektiğini düşüne- ların ilgi ve istekleri doğrultusunda
театры менен жомокторго суга- анын негизги максаты балага тар- шылтоолоп театрды таштап сал- rek bu iş yerinde çalışmaya başlayıp onları etkilemek gerekiyor. Ömrüm
рылып чоңойдум. Кийин үй-бүлө бия берүү. Бири патриоттуулук- сак анда Кыргызстандын келечеги kendi oyunculuk mesleğimi bırak- boyunca çalıştığım bu tiyatro sah-
күткөндөн кийин балдарым менен ка үндөсө, бири боорукерликке, эмне болот, элдин маданиятын, tım. Yani tiyatro için kendi oyuncu- nesini diğer tiyatro sahneleri ile de-
келчүбүз, азыр тун неберем экөө- жаратылышты, ата-энени сүйүүгө искусствосун ким көтөрөт? Же- luk geleceğimi kurban ettim. Burada ğiştiremedim, çünkü çok sevdiğim
бүз көрүп кетебиз. үйрөтөт. Башкача айтканда ар бир текчибиз мамлекеттин айлыгына çalışan oyuncuların çocuklara oyun için bırakamıyorum. Burdan emek-
карабай ар тараптан өнүккүлө, göstermesi benim için daha önemli li oldum ama arada gelip yardım edi-
Куурчак театрынын балдарга коюлган спектакль өзүнө маани ошол эле учурда театр күйөрманы oldu. Kırgızistan’daki tüm çocukla- yorum, kuklaları kaldırmaya gücüm
бере турган таалим-тарбиясы өтө камтып балага тарбия бергенге экениңерди далилдегиле, жумуш- rın ruhunun zenginleşmesine yar- yetene kadar buraya gelmeye devam
чоң деп ойлойм. Баланын ой жү- аракет кылат”,-деген пикирин бил- ту артка таштабай алдыга сүрөгү- dım etmeyi istiyorum. edeceğim” dedi Rabiya hanım.
гүртүүсүнө, аң сезиминин калып- дирди. лө деп акыл-насаатын айтып турат. Şimdiki çocuklar sulanmayan
танышына жакшы таасир берет. Куурчак театрында келгениме ağaç gibi büyüyorlar. Edebiyat, mü- Maaşı az olmasına rağmen kuk-
Көргөн жомогу баланы логикалык “Куурчактын жандануусун кө- өкүнбөйм, буга чейин деле көп zik ve şiire hiç ilgi duymuyorlar.Bu la tiyatrosu fanatiği olan oyuncular
ой жүгүртүүсүн кыйнабайт, би- рүүдөн ырахат алам” театрларда иштегем, бирок жан- nedenle kukla tiyatrosu çocukların da oldukça fazla. Bunlardan biri de
сыз нерсеге жан киргизүү бул баш- ruhunu besleyip, edebiyat, müzik ve Taalaybek Turgunov. “Biz eğer aldı-
линбей жүрүп акылына сиңирет. Аты айтып тургандай театрды кача экен, деди Таалайбек мырза. şiire ilgi duymalarını sağlamaya çalı- ğımız para az diye böylesi tiyatrola-
Жомок аркылуу гүлгө, ташка, жа- куурчаксыз элестете албайбыз. Ар rı bırakacaksak Kırgızistanın gelece-
ратылышка кандай мамиле кы- бир спектакль үчүн өзүнчө куур- Спектакль учурунда жомок ği ne olacak? Kültür ve sanatını kim
лууну үйрөнөт, сөз менен айтып чак жасалып, ага эки ай убакыт дүйнөсүнө баш-оту менен кирип, destekleyecek? Yönetmenimiz dev-
бере албаган тарбияны жомоктон сарпталат. Бул этапта режиссер да болгон эмоциясын, жанын куур- letten aldığınız aylığa bakmaksızın
алат. Ошону менен бирге өзүм ба- катышат. Бутафория (спектаклдер- чакка берип ойногон актерлор, farkınızı ortaya koyup kendinizi ka-
ланын жан дүйнөсүнө кошо арала- де колдонулуучу атайын эмерек, босогодон аттаган ар бир конокту
шып аруу ойлорго келем, эс алам”,- скульптура, курал-жарак, кооз жылуу маанай менен тосуп алган
деди Соңкөлбек мырза. көзөмөлдөөчү эже, ээлеген кызма-
жасалгаларды ж.б жасаган театр- тына карабай бардыгы жөнөкөй,
дагы бөлүм) цехинде иштеген Азат жан дүйнөсү бай адамдар. Мурун
“Суу жетпеген даракты сугары- Идирисов өзүң кызыкпаган нерсе башка театрлардан жөн гана спек-
шыбыз керек” менен эч качан алектене албайсың такль көрүп кете турган болсом,
бул жолу куурчак театрынан өзгө-
Муса Жангазиев атындагы дейт. Ал куурчак жасоодо алгач чө эргүү алдым.Балдарын жетелеп
куурчак театры 75 жыл бою бө- эскизин чийип алат да кийинки ка- келген ата-энелердин жүзүндөгү
бөктөргө кызмат кылып келет. дамына өтөт. Гипсти куюп, куур- күлкүсү, “Дагы качан келебиз?”
Азыркы убакта жетекчилик кыз- чак папье-машеден, пластилинден деген балдарынын суроолорун
матын аркалаган Темирлан Сман- түзүлгөн формасына жараша жа- көрүп куурчак театры коомдун, өз-
беков куурчак театрынын коомдо салат. Кыймыл-аракети механика гөчө жаш балдардын жашоосунун
өзгөчө орду бар дейт. “Бул жактагы аркылуу өзүнчө ишке келтирилет ажыратылгыс бөлүгү экендигин
иш тажрыйбамдан келечек муунду жана кийимдери тигилет. Азат түшүндүм...
тарбиялоодо боорукерликке, адам- “Куурчак жасалып бүткөндөн ки-
герчиликке, дегеле адамда болгон йин жасаган “эмгегим” катышкан
Haziran
Балдардын жан дүйнөсүнө азык берген куурчак театры
Çocukların Ruh Dünyasına Renk Katan “Kukla Tiyatrosu”
Сезим Токтобек кызы Sezim Toktobek kızı
Жомок – кыргыз оозеки чыгар- Çocukların dünyası ile çok ilgi- şıyor. Yani biz, susuz kalan ağaca su Masal; Kırgız sözlü
lendiğimden dolayı “kurçak” vermeye çalışıyoruz, bu ağaç büyü- kültürünün en büyük
мачылыгынын түп нускасы. (kukla) tiyatrosuna gitmeye karar düğünde çevresine güzellikler saç- edebi eseri. Çocukların iç
verdim. Gittiğimde ‘Beyaz kuğunun sın ve gölgesinden herkes faydalan- dünyasına çok çabuk tesir
Ал баланын жан дүйнөсүнө mutluluğu’ adlı tiyatro gösterisi- sın diyoruz. Toplumsal olarak güç- ediyor. Bu sözlü edebiyat
nin olacağını gördüm. Bilet alıp, ra- lü olmak istiyorsak geleceğimizin te- dış dünyayla tanışmalarını,
эртелеп аралап айлана-чөй- hat bir yer aldıktan sonra, gösteriyi minatı olan çocuklarımızı güçlü bir iyiliği ve kötülüğü
izlemeye gelen çocuklar ile birlikte şekilde yetiştirmeliyiz. Her masa- öğrenmelerini sağlıyor.
рө, адабият, жаман-жакшы beklemeye başladım. Biraz önce gü- lın farklı ve kendince bir anlamı var, Ve bu masal dünyasını
rültülü bir şekilde oyun oynayarak bazı masallarda vatan sevgisi, bazı- canlı tutup çocukların
менен тааныштырат. Ал эми oyunun başlamasını bekleyen ço- larında sevgi ve şefkat, bazısında ise görmesini sağlayan,
cuklar, masal başlar başlamaz sessiz- doğa sevgisi işleniyor. Bu da çocuk- çocukların ruhunu besleyen
жомокту бөбөктөргө жандуу ce yerlerine oturup izlemeye başla- larımız duyarlı birer birey olarak ye- kukla tiyatrosu. Musa
dılar. Gösteri olduğu sırada çocuklar tişmelerini sağlıyor.’ Diye düşünce- Cangaziyev Kukla tiyatrosu
тартуулап, руханий азык ile çocuk olan, oyunun üzücü yerle- lerini paylaştı Temirlan Kamaşeviç. bu alanda Kırgızistanda
rinde üzülen, sevinçli yerlerinde se- tek, çocukların geleceğiyle
берген бул – куурчак театры. vinen, beraber alkış yapan bir bey “Cansız Kuklar Canlanıp Konuş- ilgili duyarlı bir tiyatro.
ilgimi çekti. İlgilendiğimden dola- tuğunda Bana Huzur Veriyor” Kukla tiyatrosunda çalışan
Кыргызстандагы жалгыз Муса yı gösteri bittikten sonra bu adam- 110 kişilik ekipin arasında
la hemen konuşmaya karar verdim. Adindan da anlaşılacağı gibi biz, en yaşlısı 70 en küçüğü
Жангазиев атындагы бул kuklalar olmadan böyle bir tiyatro- 25 yaşında. Bu ekipte
“Kukla Tiyatrosu ile büyüdüm” yu hayal edemeyiz. Her oyun için çalışanlar kendilerini adeta
театр балдардын келечегинин Kendini Sonkölbek Maatkerimov farklı bir kukla yapılıyor ve bu yak- bu işe adamış durumda.
diye tanıtan bey 46 yaşında. Her laşık 2 ay gibi bir sürede hazırlanı-
жакшы болушуна кам көрүп hafta torununu alıp kukla tiyatrosu- yor. Kuklaların yapım aşamasına yö- өздүк архив
na geliyor. Kukla tiyatrosunu sevi- netmenlerde gözetmenlik yapıyor.
келет. Куурчак театрында иш- yorum, her geldiğimde iç dünyam Butaforist (tiyatro sahneleri için ge- nıtlayın, parası az diye işinizi bırak-
temizleniyor dedi. “Biz küçükken rekli olan sahne eşyalarını hazırla- madan başarlı olmanın yollarına ba-
теген 110 адамдын ичинен ар kukla tiyatrosu köye sık sık geliyor- yan) olarak çalışan Azat İdrisov bir kın diye nasihat veriyor. Burada ça-
du ve biz onu dört gözle bekliyor- işi severek yapamazsanız o işte ve- lıştığım için hiç pişman değilim, bur-
кандай курактагы адамдарды duk. Şehre geldiğimizde de ablamla rimli olamazsınız di- da çalışmaya başlamadan önce fark-
tiyatroya geliyorduk. Kukla tiyatro- yor. Bu kuklaları yap- lı yerlerde de çalıştım ama hiçbir iş
кезиктире аласың. Алардын su ile birlikte masallarla büyüdüm. madan önce gerek- cansız kuklalara can verip onları can-
Sonra kendi ailem ile birlikte tiyat- li olan kroki çizimle- landırma işi kadar güzel bir şey yok-
бардыгы өш ишишнин чыныгы roya geliyordum, şimdi ise toru- ri yapılıyor daha son- muş” dedi.
numla birlikte gelip izliyoruz. ra ikinci aşamaya ge-
күйөрмандары... өздүк архив Kukla tiyatrosu çocukları birçok çiyor. Kuklaların yapı- Masal dünyasına tüm ruhuyla can
açıdan eğittiğine inanıyorum. Ço- mında kullanılan oyun veren oyuncular, gişede görevli olan-
Балдар дүйнөсүнө кызыккан- бийик сапаттарга үйрөтүүдө өзгө- спектаклды көргөндү жактырам. cuğun düşünmesine, dünya görü- hamuru ile kuklala- ların oyunu izlemeye gelen konuk-
дыктан куурчак театрына жө- чө таасир эте турган театр экенди- Алардын сахнада жомок менен şünün şekillenmesine etki etmekte- ra şekil veriliyor. Şekil larla tek tek ilgilendiği, yönetmenin-
нөп калдым. Барсам “Ак куунун гин түшүндүм. Ушул жерде иштеп кошо жандануусун көрүүдөн ыра- dir. İzlediği masalı zorlanmadan an- verilen oyun hamurla- den oyuncusuna tiyatroda görev ya-
бактысы” аттуу спектакль болот жаткан 110 адамга, анын ичинен хат алам.”,-деди. lamasını sağlayıp, anlatılmak isteni- rı kartonpiyerlerin içi- pan herkesin alçak gönüllü ve kibir-
экен. Билет алып, ыңгайлуу жай- чыгармачылык топ, режиссер, сү- lenleri çocuğun kolay anlaması ve ne koyularak sertleşip den uzak olması…
гашып алган соң башталышын рөтчүлөргө шарт түзүп, кичинекей Маянасы аз болсо да театрды kavramasını sağlamaktadır. Masal kurutulmaya bırakılı-
бөбөктөр менен бирге күтүп отур- балдарга терең кызмат кылуусун кыйбаган актерлор ile çiçeğe, taşa, doğaya nasıl davra- yor. Daha sonra kukla- Daha önce izlemeye gittiğim ti-
дум. Бираз мурун ызы-чуу болуп ойлонуп, актерлук кесибимди таш- nacağını öğreniyor, söz ile kendisine ların hareket mekaniz- yatrolardan farklı olarak kukla tiyat-
ойноп жаткан балдар жомок баш- тадым. Театр үчүн курман кылдым. Качкынова Рабига 65 жашта, bir türlü anlatılamayanları bu masal- ması için gerekli olan rosundan bambaşka bir ilham al-
талаар менен тымтырс болуп ка- Өзүмө караганда ушул жердеги ак- театрда эмгектенгенине быйыл ları izleyerek çok çabuk öğreniyor. oyma işlemleri yapılı- dım. Tiyatroya çocuklarıyla birlik-
лышты. Спектакль учурунда бала терлордун бөбөктөргө спектакль 45 жыл болуптур. “Балдар менен Bu sayede kendi çocuğumun iç dün- yor ve uygun elbiseler te gelen anne babaların gülümseme-
менен кошо бала болуп, кайгылуу койгону маанилүү болду. Жалпы иштегенге көнүп калдым. Куурчак yasına girip, onun tertemiz duygu ve hazırlanıyor. Azat ‘can- si, ‘bir daha ne zaman geleceğiz’ diye
жеринде кабагы бүркөлүп, куба- Кыргызстандагы балдардын руха- театры айырмаланып турат. Баш- düşünceleri ile birlikte bende dinle- sız kuklayı yaptıktan soru soran çocukları gördükten son-
нычтуу жеринде кошо кол чаап ний азык алышына көмөк берейин ка театрларда актер бардыгын өзү niyorum’ dedi Sonkölbek bey. sonra sahnede emek ra, kukla tiyatrosunun toplumda öze-
отурган орто жаштагы адам көңү- дедим”,-деп Темирлан Камашевич ойнойт эмоциясы көрүнүп турат. “Sulanmayan ağacı sulamamız ge- verip yaptığım kukla- likklede çocukların hayatında çok
лүмдү бурду. Кызыкканымдан жо- ою менен бөлүштү. Куурчак театрында деле буларды rek” ların çanlandığını görmek bana hu- özel bir yeri olduğunu anladım.
мок бүтөөр замат кепке тарттым. аткарабыз, ойнойбуз, бирок бол- Мusa Cangaziyev adındaki kuk- zur veriyor.’ Dedi.
Темирлан агай азыркы бал- гон эмоцияны, жанды куурчакка la tiyatrosu 75 yıldır çocuklara bu
“Куурчак театры менен чоңой- дарды суу жетпей өскөн даракка беребиз. Бул абдан татаал, балдар- hizmeti sunuyor. Kukla tiyatro- Maaşı az olsa da Oyuncular bura
дум” окшоштурат. Буга себеп алардын дын да көңүлүн табыш керек. Өмүр su yönetmenliği yapan Temirlan da severek çalışıyor
адабиятка, музыкага, поэзияга кы- бою иштеген театрымды башкага Smanebekov, kukla tiyatrosunun
Өзүн Мааткеримов Соңкөлбек зыкпаганы деп ишенет. “Куурчак кыйбайм. Ушул жерден пенсияга toplumda özel bir yeri olduğunu Rabiya Kaçkınova 65 yaşında, 45
деп тааныштырган мырза 46 жаш- театры балдардын жан дүйнөсүнө чыктым, ошондой болсо да келип, belirterek“buradaki iş tecrübem- yıldır tiyatroda çalışıyor. “Çocuk-
та экен. Ал жума сайын небересин азык бергенге аракет кылат. Биз кол кабыш кылып турам. Куурчак den yola çıkarak, geleceğimiz olan lara sergilenen bu oyunlarda oyna-
жетелеп келет. Кобурашып жатып суу жетпеген даракка суу жетки- көтөрө албай калганга чейин иш- çocukları eğitmede, onlara merha- maya alışmışım. Kukla tiyatrosunun
куурчак театрын жакшы көрөм, ришибиз керек. Чоңойгондо ошол тей берем”,-деди Рабига айым. meti, insanlığı ve insanda var olan ayrı bir farkı var. Diğer tiyatrolar-
келген сайын жан дүйнөм тазара дарак чоң чынар болот, көлөкө- tüm güzellikleri göstermek adın bu da oyuncu bütün rolleri kendisi ya-
түшөт, деди. “Биз кичинекей кезде сүнө канчалаган адам жашынат, Маянанын азына карабай куур- tiyatroların özel bir tesiri olduğunu pıyor, kukla tiyatrosunda da rol ya-
куурчак театры айылга келээр эле, коргонот, көрк берет. Балдар ошол чак театрынын күйөрманы болуп öğrendim. Burada çalışanlar kendi pıyoruz tek fark yaptığımız bu rolü
аябай күтүп көрчүбүз. Шаарга кел- сыяктуу бекем, эл керегине жара- иштеп жүргөндөр да жок эмес. alanlarında uzman olan yaratıcı in- kuklalara verip onları canlandırıyor
ген сайын эжекем да театрга алып ган бала болуп өсүүсү кажет. Жо- Мындай актерлордун бири Тургу- sanlar. Çocuklara hizmet etmek ve olmamız. Bu çok zor bir şey, çocuk-
жөнөчү. Ошентип жүрүп куурчак моктун ар биринин мазмуну бар, нов Таалайбек. Ал эгер аз айлыкка onları eğitmek gerektiğini düşüne- ların ilgi ve istekleri doğrultusunda
театры менен жомокторго суга- анын негизги максаты балага тар- шылтоолоп театрды таштап сал- rek bu iş yerinde çalışmaya başlayıp onları etkilemek gerekiyor. Ömrüm
рылып чоңойдум. Кийин үй-бүлө бия берүү. Бири патриоттуулук- сак анда Кыргызстандын келечеги kendi oyunculuk mesleğimi bırak- boyunca çalıştığım bu tiyatro sah-
күткөндөн кийин балдарым менен ка үндөсө, бири боорукерликке, эмне болот, элдин маданиятын, tım. Yani tiyatro için kendi oyuncu- nesini diğer tiyatro sahneleri ile de-
келчүбүз, азыр тун неберем экөө- жаратылышты, ата-энени сүйүүгө искусствосун ким көтөрөт? Же- luk geleceğimi kurban ettim. Burada ğiştiremedim, çünkü çok sevdiğim
бүз көрүп кетебиз. үйрөтөт. Башкача айтканда ар бир текчибиз мамлекеттин айлыгына çalışan oyuncuların çocuklara oyun için bırakamıyorum. Burdan emek-
карабай ар тараптан өнүккүлө, göstermesi benim için daha önemli li oldum ama arada gelip yardım edi-
Куурчак театрынын балдарга коюлган спектакль өзүнө маани ошол эле учурда театр күйөрманы oldu. Kırgızistan’daki tüm çocukla- yorum, kuklaları kaldırmaya gücüm
бере турган таалим-тарбиясы өтө камтып балага тарбия бергенге экениңерди далилдегиле, жумуш- rın ruhunun zenginleşmesine yar- yetene kadar buraya gelmeye devam
чоң деп ойлойм. Баланын ой жү- аракет кылат”,-деген пикирин бил- ту артка таштабай алдыга сүрөгү- dım etmeyi istiyorum. edeceğim” dedi Rabiya hanım.
гүртүүсүнө, аң сезиминин калып- дирди. лө деп акыл-насаатын айтып турат. Şimdiki çocuklar sulanmayan
танышына жакшы таасир берет. Куурчак театрында келгениме ağaç gibi büyüyorlar. Edebiyat, mü- Maaşı az olmasına rağmen kuk-
Көргөн жомогу баланы логикалык “Куурчактын жандануусун кө- өкүнбөйм, буга чейин деле көп zik ve şiire hiç ilgi duymuyorlar.Bu la tiyatrosu fanatiği olan oyuncular
ой жүгүртүүсүн кыйнабайт, би- рүүдөн ырахат алам” театрларда иштегем, бирок жан- nedenle kukla tiyatrosu çocukların da oldukça fazla. Bunlardan biri de
сыз нерсеге жан киргизүү бул баш- ruhunu besleyip, edebiyat, müzik ve Taalaybek Turgunov. “Biz eğer aldı-
линбей жүрүп акылына сиңирет. Аты айтып тургандай театрды кача экен, деди Таалайбек мырза. şiire ilgi duymalarını sağlamaya çalı- ğımız para az diye böylesi tiyatrola-
Жомок аркылуу гүлгө, ташка, жа- куурчаксыз элестете албайбыз. Ар rı bırakacaksak Kırgızistanın gelece-
ратылышка кандай мамиле кы- бир спектакль үчүн өзүнчө куур- Спектакль учурунда жомок ği ne olacak? Kültür ve sanatını kim
лууну үйрөнөт, сөз менен айтып чак жасалып, ага эки ай убакыт дүйнөсүнө баш-оту менен кирип, destekleyecek? Yönetmenimiz dev-
бере албаган тарбияны жомоктон сарпталат. Бул этапта режиссер да болгон эмоциясын, жанын куур- letten aldığınız aylığa bakmaksızın
алат. Ошону менен бирге өзүм ба- катышат. Бутафория (спектаклдер- чакка берип ойногон актерлор, farkınızı ortaya koyup kendinizi ka-
ланын жан дүйнөсүнө кошо арала- де колдонулуучу атайын эмерек, босогодон аттаган ар бир конокту
шып аруу ойлорго келем, эс алам”,- скульптура, курал-жарак, кооз жылуу маанай менен тосуп алган
деди Соңкөлбек мырза. көзөмөлдөөчү эже, ээлеген кызма-
жасалгаларды ж.б жасаган театр- тына карабай бардыгы жөнөкөй,
дагы бөлүм) цехинде иштеген Азат жан дүйнөсү бай адамдар. Мурун
“Суу жетпеген даракты сугары- Идирисов өзүң кызыкпаган нерсе башка театрлардан жөн гана спек-
шыбыз керек” менен эч качан алектене албайсың такль көрүп кете турган болсом,
бул жолу куурчак театрынан өзгө-
Муса Жангазиев атындагы дейт. Ал куурчак жасоодо алгач чө эргүү алдым.Балдарын жетелеп
куурчак театры 75 жыл бою бө- эскизин чийип алат да кийинки ка- келген ата-энелердин жүзүндөгү
бөктөргө кызмат кылып келет. дамына өтөт. Гипсти куюп, куур- күлкүсү, “Дагы качан келебиз?”
Азыркы убакта жетекчилик кыз- чак папье-машеден, пластилинден деген балдарынын суроолорун
матын аркалаган Темирлан Сман- түзүлгөн формасына жараша жа- көрүп куурчак театры коомдун, өз-
беков куурчак театрынын коомдо салат. Кыймыл-аракети механика гөчө жаш балдардын жашоосунун
өзгөчө орду бар дейт. “Бул жактагы аркылуу өзүнчө ишке келтирилет ажыратылгыс бөлүгү экендигин
иш тажрыйбамдан келечек муунду жана кийимдери тигилет. Азат түшүндүм...
тарбиялоодо боорукерликке, адам- “Куурчак жасалып бүткөндөн ки-
герчиликке, дегеле адамда болгон йин жасаган “эмгегим” катышкан
