Page 9 - Gazete Manas
P. 9
temmuz'13 9RÖPORTAJ
Düyşönbek Baydöbötov:
Aytmatov'un
eserleri benim
kaderimi belirledi
Sevdiğimiz filmlerde başrolleri oynayan aktörler, filmlerdeki tarzları,
karakterleri ve izledikleri yol ile akıllarımızda yer etmektedirler.
Büyük yazar Cengiz Aytmatov’un yazdığı, Türkiye’de de uyarlanıp
çekilen ve hatta yakında günümüze uyarlanarak devamının
çekileceği “Selvi Boylum Al Yazmalım” sinema filminde “İlyas”
rolüyle büyük bir kitleyi kendisine hayran bırakan Kırgızistan'ın
onur sanatçısı Düyşönbek Baydöbötov ile sohbet ettik.
Ayday Amangeldi kızı
Sezim Toktobek kızı
- İlyas’ın rolünü oynayan - İlyas rolü sinemadaki ilk - İlyas’ın kaderini nasıl
aktörün çocukluğu nasıl adımınız. Daha önce başka değerlendiriyorsunuz?
projelerde yer almamışsınız.
geçmişti? Benim onu her düşündüğümde canım acı-
Demek ki o zamanlar yor. İlyas yanıldığının farkına varamadı. Ne ya-
Herkesin kaderi farklı oluyormuş. Benim tecrübesizdiniz. “Selvi Boylum zık ki yolunu kaybetti. Asel’in “Git, hatanı dü-
çocukluğum zor zamanlara denk gelmişti. He- zelt, hala geç değil” şeklindeki öğütlerini dinle-
nüz 7 yaşımdayken babam, 10 yaşımdayken de Al Yazmalım” gibi önemli bir medi. Kuru namusundan kurtulamadı. Galiba
annem vefat etmişti. Böylece erken yetim kal- filmde önemli bir role nasıl ben de gerçek hayatımda İlyas’ın bu yaşadık-
dım. Aslında ben ailemin en küçüğüyüm. 1949 seçildiniz? larını yaşadım. Fark ettiyseniz, Aytmatov yaz-
yılında doğmuşum, o zaman babam 73, annem dığı eserlerin bize ders olması, gençlerin yolla-
49 yaşlarındaymış. Büyük yengemin ki ona Ta- Hayalimi gerçekleştirmek amacıyla rından kopmamaları, birden düşüp de hayatta
tıy apa derdim, elinde büyüdüm. O zamanlarda Moskova’daki tiyatro üniversitesine gitmiş- geri kalmamaları için yazmış. Hayatımızda yo-
savaşın etkisi, yaşamın zorlukları her ailede gö- tim. Son sınıftayken Mosfilm tarafından “Ben lumuzu kaybettiren sisler çoktur ama onları ye-
rülüyordu. Bir senede sadece bir kez giysilerimi- Tyan-Şan” adlı iki bölümden oluşan film çe- nebilirsin. Bu rolden sonra bütün hayatımda
zi değiştirirdik. Başımdan geçen bir olayı anlata- kilecekti. Yapımcıya çok deneyimli ve bir- İlyas’ın yaşamından örnek aldım diyebilirim.
yım. 7 sınıftayken Tatıy apa iki tavuğu vererek, çok yerde aktörlük yapanlar geliyordu. Kader
“Bunları sat ve kendine yeni terlik satın al” dedi. işte… Birçok aktörün arasından İlyas rolüne - Okuyucu olarak eserde
İlk kez kendime pazardan yeni güzel terlik sa- beni, Asel rolüne ise 8. Sınıfı yeni bitirmiş Di- kimin rölüne özellikle değer
tın alıp tozlu yolda onları giymeye acıdığım için nara Çoçunbaeva’yı seçtiler. O zaman ben 23
eve kadar yalınayak geldiğimi hatırlıyorum. Me- yaşındaydım. Gerçek hayatta da İlyas’a benze- veriyorsunuz?
ğer o zamanlar çocuk olsak bile yeni şeylere acı- diğim için başrole ben seçildim diye düşünü-
yıp, onların kıymetinin farkına varmışız. Zama- yorum. Aytmatov, Asel karekterini çok iyi yaratmış
nın zorluğu bize öyle ders olmuş. diye düşünüyorum. Bir anını söleyeyim. Bili-
- Rolü oynarken başınızdan ne yorsunuz ki İlyas Bektemir’in evinde tesadü-
- Zor bir yaşam gibi zorluklar geçti? fen Asel ile karşılaşır. Ne yapacağını bilmeyip
mücadelesi zorluk çeker. Ertesi gün giderken Asel’e “Hadi,
İlyas karakteri her Kırgız gencin karakter Asel! Çocuğumuzu al da gidelim! Her şey ön-
geçiren o çocuk, yapısına yakın bir karakterdir. Gençken in- ceki gibi olacak” der. Yalnız bu sözler karşısın-
nasıl aktör oldu? san namuslu ve çevik olur. İlyas karakterinde- da Asel, sadece kafasını hayır anlamında salla-
ki cesaret ve doğruluk yanları, gerçek hayatta yarak cevap verir. Eğer Aytmatov’un kahrama-
Çocukken, “çok param olsun, zengin olma- benim karakter yapımla çok benzerlik göster- nı fena, gürültülü bir kadın olsaydı, “Utanmaz,
lıyım” gibi düşüncelerim olmadı hiç. Lisedey- mekteydi. Filmdeki rolüm bana çok benzedi- her şey bittikten sonra nasıl böyle konumaya
ken tiyatroyu çok severdim. “Keşke mükem- ğinden dolayı İlyas’ın rolünü canlandıracağım cesaret ediyorsun? Sen beni bıraktığını unut-
mel bir aktör olsam da filmlerde başrolde oyna- diye çok fazla gayretim olmadı açıkçası, ben tun mu? Oğlumuzu, beni bırakıp başka kadına
sam” diye hayal etmiştim. Kırgızlarda yaygın bir sadece kendimi oynamıştım. gittiğini unuttun mu?” diyecekti. İşte bu nokta-
söz vardır: “Gencin arzusu gerçekleşir” derler. da yazarın Asel karakterini yaratırken ona yük-
Bu söz gerçek. “Selvi Boylum Al Yazmalım” fil- - Sizce Aytmatov hangi lediği insanlığı da, kadınlığı da açıkça göstere-
minde başroldeki İlyas rolü benim sinema oyun- özelliği ile dahidir? bilmiş diye düşünüyorum.
culuğundaki ilk adımım oldu. Lisedeyken Kır-
gız Dram Tiyatrosu’nun oyuncuları bir araya gel- Ben yazarın dahiliğine hayret ederim. Ya- - Bize zaman ayırdığınız için çok
mişlerdi. Küyükova, Kıdıkeeva, Seydakmatova, şamı yaşam gibi gösterebilen büyük yazar. teşekkür eder, başarılarınızın
Şaltaev, Rıskulov gibi efsanevi aktris ve aktörler Dikkat ederseniz O, eserlerinde padişahlar- devamını dileriz!
Shakespeare’in “Azoogo Çalma” oyununu oyna- dan, zenginlerden bahsetmez. Kahramanların
mışlardı. Oyunu izlerken aktör olmak ne kadar hepsi sade çiftçi ya da normal işçi. İlyas gibi Eğer Aytmatov aramızda olsaydı “Selvi
zor, diye düşünmüştüm, oyunculuk ne kadar zor sürücü, çoban… Hepsi halk içinden çıkan in- Boylum Al Yazmalım”ın devamı yazılır mıydı,
olsa da çok ilginç ve harika bir şey diye heyecanla sanlardır. İşte belirttiğimiz gibi insanların yüz- kim bilir? Hepimiz için bu büyük bir hayaldır.
oyunu izleyip şaşırmıştım ve tam olarak o oyun- lerindeki o namusu, cesareti, iyiliği kısacası in- Fakat devamı Aytmatov tarafından yazılmasa
dan sonra aklıma aktör olma düşüncesi yerleşip sanlığı yansıtabildiği için büyük bir insandır. bile, “Selvi Boylum Al Yazmalım”a ikinci kez
hayallerimde canlanmaya başlamıştı. hayat vermeye çalışanları iftiharla anıyor,
kendilerine başarılar diliyoruz.
Düyşönbek Baydöbötov:
Aytmatov'un
eserleri benim
kaderimi belirledi
Sevdiğimiz filmlerde başrolleri oynayan aktörler, filmlerdeki tarzları,
karakterleri ve izledikleri yol ile akıllarımızda yer etmektedirler.
Büyük yazar Cengiz Aytmatov’un yazdığı, Türkiye’de de uyarlanıp
çekilen ve hatta yakında günümüze uyarlanarak devamının
çekileceği “Selvi Boylum Al Yazmalım” sinema filminde “İlyas”
rolüyle büyük bir kitleyi kendisine hayran bırakan Kırgızistan'ın
onur sanatçısı Düyşönbek Baydöbötov ile sohbet ettik.
Ayday Amangeldi kızı
Sezim Toktobek kızı
- İlyas’ın rolünü oynayan - İlyas rolü sinemadaki ilk - İlyas’ın kaderini nasıl
aktörün çocukluğu nasıl adımınız. Daha önce başka değerlendiriyorsunuz?
projelerde yer almamışsınız.
geçmişti? Benim onu her düşündüğümde canım acı-
Demek ki o zamanlar yor. İlyas yanıldığının farkına varamadı. Ne ya-
Herkesin kaderi farklı oluyormuş. Benim tecrübesizdiniz. “Selvi Boylum zık ki yolunu kaybetti. Asel’in “Git, hatanı dü-
çocukluğum zor zamanlara denk gelmişti. He- zelt, hala geç değil” şeklindeki öğütlerini dinle-
nüz 7 yaşımdayken babam, 10 yaşımdayken de Al Yazmalım” gibi önemli bir medi. Kuru namusundan kurtulamadı. Galiba
annem vefat etmişti. Böylece erken yetim kal- filmde önemli bir role nasıl ben de gerçek hayatımda İlyas’ın bu yaşadık-
dım. Aslında ben ailemin en küçüğüyüm. 1949 seçildiniz? larını yaşadım. Fark ettiyseniz, Aytmatov yaz-
yılında doğmuşum, o zaman babam 73, annem dığı eserlerin bize ders olması, gençlerin yolla-
49 yaşlarındaymış. Büyük yengemin ki ona Ta- Hayalimi gerçekleştirmek amacıyla rından kopmamaları, birden düşüp de hayatta
tıy apa derdim, elinde büyüdüm. O zamanlarda Moskova’daki tiyatro üniversitesine gitmiş- geri kalmamaları için yazmış. Hayatımızda yo-
savaşın etkisi, yaşamın zorlukları her ailede gö- tim. Son sınıftayken Mosfilm tarafından “Ben lumuzu kaybettiren sisler çoktur ama onları ye-
rülüyordu. Bir senede sadece bir kez giysilerimi- Tyan-Şan” adlı iki bölümden oluşan film çe- nebilirsin. Bu rolden sonra bütün hayatımda
zi değiştirirdik. Başımdan geçen bir olayı anlata- kilecekti. Yapımcıya çok deneyimli ve bir- İlyas’ın yaşamından örnek aldım diyebilirim.
yım. 7 sınıftayken Tatıy apa iki tavuğu vererek, çok yerde aktörlük yapanlar geliyordu. Kader
“Bunları sat ve kendine yeni terlik satın al” dedi. işte… Birçok aktörün arasından İlyas rolüne - Okuyucu olarak eserde
İlk kez kendime pazardan yeni güzel terlik sa- beni, Asel rolüne ise 8. Sınıfı yeni bitirmiş Di- kimin rölüne özellikle değer
tın alıp tozlu yolda onları giymeye acıdığım için nara Çoçunbaeva’yı seçtiler. O zaman ben 23
eve kadar yalınayak geldiğimi hatırlıyorum. Me- yaşındaydım. Gerçek hayatta da İlyas’a benze- veriyorsunuz?
ğer o zamanlar çocuk olsak bile yeni şeylere acı- diğim için başrole ben seçildim diye düşünü-
yıp, onların kıymetinin farkına varmışız. Zama- yorum. Aytmatov, Asel karekterini çok iyi yaratmış
nın zorluğu bize öyle ders olmuş. diye düşünüyorum. Bir anını söleyeyim. Bili-
- Rolü oynarken başınızdan ne yorsunuz ki İlyas Bektemir’in evinde tesadü-
- Zor bir yaşam gibi zorluklar geçti? fen Asel ile karşılaşır. Ne yapacağını bilmeyip
mücadelesi zorluk çeker. Ertesi gün giderken Asel’e “Hadi,
İlyas karakteri her Kırgız gencin karakter Asel! Çocuğumuzu al da gidelim! Her şey ön-
geçiren o çocuk, yapısına yakın bir karakterdir. Gençken in- ceki gibi olacak” der. Yalnız bu sözler karşısın-
nasıl aktör oldu? san namuslu ve çevik olur. İlyas karakterinde- da Asel, sadece kafasını hayır anlamında salla-
ki cesaret ve doğruluk yanları, gerçek hayatta yarak cevap verir. Eğer Aytmatov’un kahrama-
Çocukken, “çok param olsun, zengin olma- benim karakter yapımla çok benzerlik göster- nı fena, gürültülü bir kadın olsaydı, “Utanmaz,
lıyım” gibi düşüncelerim olmadı hiç. Lisedey- mekteydi. Filmdeki rolüm bana çok benzedi- her şey bittikten sonra nasıl böyle konumaya
ken tiyatroyu çok severdim. “Keşke mükem- ğinden dolayı İlyas’ın rolünü canlandıracağım cesaret ediyorsun? Sen beni bıraktığını unut-
mel bir aktör olsam da filmlerde başrolde oyna- diye çok fazla gayretim olmadı açıkçası, ben tun mu? Oğlumuzu, beni bırakıp başka kadına
sam” diye hayal etmiştim. Kırgızlarda yaygın bir sadece kendimi oynamıştım. gittiğini unuttun mu?” diyecekti. İşte bu nokta-
söz vardır: “Gencin arzusu gerçekleşir” derler. da yazarın Asel karakterini yaratırken ona yük-
Bu söz gerçek. “Selvi Boylum Al Yazmalım” fil- - Sizce Aytmatov hangi lediği insanlığı da, kadınlığı da açıkça göstere-
minde başroldeki İlyas rolü benim sinema oyun- özelliği ile dahidir? bilmiş diye düşünüyorum.
culuğundaki ilk adımım oldu. Lisedeyken Kır-
gız Dram Tiyatrosu’nun oyuncuları bir araya gel- Ben yazarın dahiliğine hayret ederim. Ya- - Bize zaman ayırdığınız için çok
mişlerdi. Küyükova, Kıdıkeeva, Seydakmatova, şamı yaşam gibi gösterebilen büyük yazar. teşekkür eder, başarılarınızın
Şaltaev, Rıskulov gibi efsanevi aktris ve aktörler Dikkat ederseniz O, eserlerinde padişahlar- devamını dileriz!
Shakespeare’in “Azoogo Çalma” oyununu oyna- dan, zenginlerden bahsetmez. Kahramanların
mışlardı. Oyunu izlerken aktör olmak ne kadar hepsi sade çiftçi ya da normal işçi. İlyas gibi Eğer Aytmatov aramızda olsaydı “Selvi
zor, diye düşünmüştüm, oyunculuk ne kadar zor sürücü, çoban… Hepsi halk içinden çıkan in- Boylum Al Yazmalım”ın devamı yazılır mıydı,
olsa da çok ilginç ve harika bir şey diye heyecanla sanlardır. İşte belirttiğimiz gibi insanların yüz- kim bilir? Hepimiz için bu büyük bir hayaldır.
oyunu izleyip şaşırmıştım ve tam olarak o oyun- lerindeki o namusu, cesareti, iyiliği kısacası in- Fakat devamı Aytmatov tarafından yazılmasa
dan sonra aklıma aktör olma düşüncesi yerleşip sanlığı yansıtabildiği için büyük bir insandır. bile, “Selvi Boylum Al Yazmalım”a ikinci kez
hayallerimde canlanmaya başlamıştı. hayat vermeye çalışanları iftiharla anıyor,
kendilerine başarılar diliyoruz.
