Page 13 - Gazete Manas
P. 13
muz'13 HABER 13
Bütün tarihi
mozaikleriçinde barındıran
Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te SSCB
zamanında kurulan binaların sayısı bir hayli
fazla… Belki de birçok sefer yanından
geçtiğimiz bu binaların taşıdığı gizemden
birçoğumuz haberdar değiliz… Bu gizemli
yapıtlara detaylıca baktığımızda ise yıllar
boyu orjinalliğinden ödün vermeyen ve bir
tarihi gizleyen mozaiklerin dimdik ayakta
durduklarını görebiliriz.
Adinay Berdialiyeva
Böylesine görsellik harikası olan moza- da yer alır. Bu mozaik kendi içinde iki anlam arşivten
ik binalardan birisi de Bişkek’in Alamedin taşımaktadır. Dikkatlice baktığınızda insanla-
semtindeki Kölbaev Sokağı’nda bulunan Er- rın birbirine ters düşen ve hem fikir oldukla-
kek Spor Kompleksi’dir. “Bu mozaik harikala- rı konuları gösterir. Mesela bir kız öğrencinin
rı kimler tarafından inşa edildi?” sorusu akılla- saçını sallayarak yürümesi ama o zamanlar-
rı kurcalıyor. Eskiden mozaik inşa eden usta- da kızların elinde kitap var olması bu devletin
lar şimdilerde maalesef yok denecek kadar az. resmi okuma sembolüdür. “Hayatta her türlü
1973 yılında bu kompleksin sorumlusu olan eleştiri olur ve olmaya devam eder” düşünce-
Taylak Kambaraliev’den bu mozaikler hak- sini İlina Lidiya kendi mozaiğinde gösteriyor.
kında bilgi aldık. Spor kompleksini mozaikle
kaplama fikrinin kendisine ait olduğunu ifade RESSAMCILAR DERNEĞİ
eden Kambaraliev, “Mozaikte yer alan motif- NİÇİN KABUL ETTİ?
lerde, 1970 yılındaki sporcuların spora verdik-
leri önem işlenmeye çalışıldı. Bu devasa mo- 1979 yılında Sapar Aytiev’in “Yeniden
zaik taşlarının nereden ve nasıl alınıp getiril- Doğuş” mozaiği ile Kırgızistan sanat eserle-
diği bilinmiyor. Sadece bu çalışmayı, Kırgız ve rine bir mozaik çalışması daha eklendi. Ünlü
Çeçen iki ustanın yaptığını söyleyebilirim. Bu ressam Gapar Aytiev’in oğlu Sapar’ın mozai-
emeklerinin karşılığında, böyle bir yapıtı ger- ği Abdımomunov ve Ümetaliyev sokaklarının
çekleştirdikleri için kendileri ödüllendirildi- kesişiminde yer alıyor. Bu mozaiği diğer ya-
ler” şeklinde konuştu. pıtlardan ayıran özellikleri ise ağır ve düz ol-
ması. Ressamlar tasarladıkları yapıtlarla ala-
KIRGIZİSTAN’DAKİ kalı olarak birbirlerine sorular sorarlar. Bu so-
MİSAFİRPERVERLİĞİ YANSITAN ruların arasında ise en ilginç olanı ise “Böyle
bir mozaiğin meydana getirilmesini ressamlar
İLK MOZAİK derneği niçin kabul etti?”dir. Her şeyi bir ke-
nara bırakan Sapar Aytiev’in bu mozaiği, res-
Fransızcadan çevrildiğinde “Müzelere ar- samlar arasında beklenilmeyen büyük bir ye-
mağan” anlamını taşıyan Mozaik, ilk kez M.Ö. nilik olarak anıldı. Sapar Aytiev “Yeniden Do-
2400 yılında “Uruka”, “Ura”, “Erudu” milletle- ğuş” mozaiği ile resim dünyasına yeni girişim-
ri tarafından yapılmıştır. Kırgızistan’da ise bi- lerde bulunmuş ve farklı bir bakış açısı orta-
nalarda uygulanan mozaik sanatı 60’lı yılla- ya koymuştur.
ra dayanıyor. İlk kez 1964 yılında Andrey Ni-
kolaeviç Mihalev, “Misafirperverlik” konu- Teodor Gertsen 1985 yılında kadınla-
lu bir mozaik çalışması yapmıştır. Bu moza- rın onuruna yapılan “Hanımlar” adlı moza-
ik, Bişkek’in Tınçtık Caddesi ile Kahraman iği ortaya koymuştur. “Hanımlar” mozaiği
Acıbek Sokağı’nın kesiştiği noktasından yer Çuy Caddesi ve İsanov Sokağı köşesinde yer
alıyor. Çalışma, birçok ulusa gösterilen misa- alır. Bu mozaik kadınların gezdiği yerler, giy-
firperverliği ve onlarla olan dostane ilişkileri, dikleri elbiseler ile süslenmiştir. Teodor Gert-
birlik ve beraberliği konu alıyor. sen farklı yüzyıllarda ve medeniyetlerde yaşa-
mış kadınların giydikleri elbiseleri bu mozaik-
“HAYATTA HER TÜRLÜ ELEŞTİRİ te eserine yansıtmıştır. Çalışmanın ilginç tara-
OLUR VE OLMAYA DEVAM EDER” fı ise bu kadınların giydikleri kıyafetler birbir-
lerinden tamamen farklı olarak ele alınmıştır.
1978 yılında ise İlina Lidiya Aleksandrov- Gertsen kadınların hayattaki rolünün farklı ol-
na, “Lenin Bizimle” adlı mozaik çalışmasını duğunu bu sanat eseriyle ortaya koymuştur.
ele almıştı. “Lenin Bizimle” Caş Gvardiya Bul-
varı ve Toktogul Sokağı’nın kesişme noktasın-
Bütün tarihi
mozaikleriçinde barındıran
Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te SSCB
zamanında kurulan binaların sayısı bir hayli
fazla… Belki de birçok sefer yanından
geçtiğimiz bu binaların taşıdığı gizemden
birçoğumuz haberdar değiliz… Bu gizemli
yapıtlara detaylıca baktığımızda ise yıllar
boyu orjinalliğinden ödün vermeyen ve bir
tarihi gizleyen mozaiklerin dimdik ayakta
durduklarını görebiliriz.
Adinay Berdialiyeva
Böylesine görsellik harikası olan moza- da yer alır. Bu mozaik kendi içinde iki anlam arşivten
ik binalardan birisi de Bişkek’in Alamedin taşımaktadır. Dikkatlice baktığınızda insanla-
semtindeki Kölbaev Sokağı’nda bulunan Er- rın birbirine ters düşen ve hem fikir oldukla-
kek Spor Kompleksi’dir. “Bu mozaik harikala- rı konuları gösterir. Mesela bir kız öğrencinin
rı kimler tarafından inşa edildi?” sorusu akılla- saçını sallayarak yürümesi ama o zamanlar-
rı kurcalıyor. Eskiden mozaik inşa eden usta- da kızların elinde kitap var olması bu devletin
lar şimdilerde maalesef yok denecek kadar az. resmi okuma sembolüdür. “Hayatta her türlü
1973 yılında bu kompleksin sorumlusu olan eleştiri olur ve olmaya devam eder” düşünce-
Taylak Kambaraliev’den bu mozaikler hak- sini İlina Lidiya kendi mozaiğinde gösteriyor.
kında bilgi aldık. Spor kompleksini mozaikle
kaplama fikrinin kendisine ait olduğunu ifade RESSAMCILAR DERNEĞİ
eden Kambaraliev, “Mozaikte yer alan motif- NİÇİN KABUL ETTİ?
lerde, 1970 yılındaki sporcuların spora verdik-
leri önem işlenmeye çalışıldı. Bu devasa mo- 1979 yılında Sapar Aytiev’in “Yeniden
zaik taşlarının nereden ve nasıl alınıp getiril- Doğuş” mozaiği ile Kırgızistan sanat eserle-
diği bilinmiyor. Sadece bu çalışmayı, Kırgız ve rine bir mozaik çalışması daha eklendi. Ünlü
Çeçen iki ustanın yaptığını söyleyebilirim. Bu ressam Gapar Aytiev’in oğlu Sapar’ın mozai-
emeklerinin karşılığında, böyle bir yapıtı ger- ği Abdımomunov ve Ümetaliyev sokaklarının
çekleştirdikleri için kendileri ödüllendirildi- kesişiminde yer alıyor. Bu mozaiği diğer ya-
ler” şeklinde konuştu. pıtlardan ayıran özellikleri ise ağır ve düz ol-
ması. Ressamlar tasarladıkları yapıtlarla ala-
KIRGIZİSTAN’DAKİ kalı olarak birbirlerine sorular sorarlar. Bu so-
MİSAFİRPERVERLİĞİ YANSITAN ruların arasında ise en ilginç olanı ise “Böyle
bir mozaiğin meydana getirilmesini ressamlar
İLK MOZAİK derneği niçin kabul etti?”dir. Her şeyi bir ke-
nara bırakan Sapar Aytiev’in bu mozaiği, res-
Fransızcadan çevrildiğinde “Müzelere ar- samlar arasında beklenilmeyen büyük bir ye-
mağan” anlamını taşıyan Mozaik, ilk kez M.Ö. nilik olarak anıldı. Sapar Aytiev “Yeniden Do-
2400 yılında “Uruka”, “Ura”, “Erudu” milletle- ğuş” mozaiği ile resim dünyasına yeni girişim-
ri tarafından yapılmıştır. Kırgızistan’da ise bi- lerde bulunmuş ve farklı bir bakış açısı orta-
nalarda uygulanan mozaik sanatı 60’lı yılla- ya koymuştur.
ra dayanıyor. İlk kez 1964 yılında Andrey Ni-
kolaeviç Mihalev, “Misafirperverlik” konu- Teodor Gertsen 1985 yılında kadınla-
lu bir mozaik çalışması yapmıştır. Bu moza- rın onuruna yapılan “Hanımlar” adlı moza-
ik, Bişkek’in Tınçtık Caddesi ile Kahraman iği ortaya koymuştur. “Hanımlar” mozaiği
Acıbek Sokağı’nın kesiştiği noktasından yer Çuy Caddesi ve İsanov Sokağı köşesinde yer
alıyor. Çalışma, birçok ulusa gösterilen misa- alır. Bu mozaik kadınların gezdiği yerler, giy-
firperverliği ve onlarla olan dostane ilişkileri, dikleri elbiseler ile süslenmiştir. Teodor Gert-
birlik ve beraberliği konu alıyor. sen farklı yüzyıllarda ve medeniyetlerde yaşa-
mış kadınların giydikleri elbiseleri bu mozaik-
“HAYATTA HER TÜRLÜ ELEŞTİRİ te eserine yansıtmıştır. Çalışmanın ilginç tara-
OLUR VE OLMAYA DEVAM EDER” fı ise bu kadınların giydikleri kıyafetler birbir-
lerinden tamamen farklı olarak ele alınmıştır.
1978 yılında ise İlina Lidiya Aleksandrov- Gertsen kadınların hayattaki rolünün farklı ol-
na, “Lenin Bizimle” adlı mozaik çalışmasını duğunu bu sanat eseriyle ortaya koymuştur.
ele almıştı. “Lenin Bizimle” Caş Gvardiya Bul-
varı ve Toktogul Sokağı’nın kesişme noktasın-
