Page 12 - Gazete Manas
P. 12
HABER temmuz'13

БИШКЕК ШААРЫНДА СССР
УЧУРУНДА САЛЫНГЫН
ИМАРАТТАР КӨП. БИРОК БИЗ
АЛ ИМАРАТТАРГА КӨП МААНИ
БЕРБЕЙБИЗ. ЭГЕРДЕ АЛАРДЫН
АЙЛАНАСЫН ЖАКШЫЛАП
КАРАСАК ТАҢ КАЛААРЛЫК
ЖАНА КӨЗ СУКТАНААРЛЫК
МОЗАИКАЛАРДЫ КӨРӨ АЛАБЫЗ.
БУЛ МОЗАИКАЛАР КАНЧАЛАГАН
ЖЫЛДАР БОЮ ӨЗ СЫНЫНАН
КЕТПЕЙ КЕЛЕ ЖАТАТ.

Ушундай мозаикалардын бирин Аламе- бүтүндөй
дин-1 кичи районундагы Көлбаев көчөсүн- тарыхты
дө жайгашкан балдар спорт комплексинден
көрө алабыз. Бул мозаиканы ким тартты? мозкаамитыкгаанлар
Кимдер тарабынан тартылган мозаика?
деген суроолор дароо пайда болот. Ошол Адинай Бердиалиева өздүк архив
убактагы мозаика жараткан адамдар азыр-
кы мезгилде жок. Бирок 1973-жылдагы “ЖАШООДО АР КАНДАЙ СҮРӨТЧҮЛӨР КЕҢЕШИ ЭМНЕГЕ 1985-жылы Теодор Герцен аялзатына
балдар спорт комплексинин жетекчисин арналган “Айымдар” аттуу мозаикасын жа-
Тайлак Камбаралиевтен мозаика жөнүндө КАРАМА-КАРШЫЛЫКТАР БОЛОТ МАКУЛДУГУН БЕРИШТИ? рыкка чыгарган. “Айымдар” мозаикасы Чүй
маалымат алдык. Камбаралиевтин айты- проспектиси жана Исанов көчөсүнүн кеси-
мында, спорт комплексинин мозаикала- ЖАНА БОЛО БЕРЕТ” 1979-жылы Сапар Айтиевдин “Кайра лишинде. Бул мозаикада аялдардын турган
рын тизмелерин өзү чийип даярдап берген. жаралуу”мозаикасы менен Кыргызстан дагы орундары, кийген кийимдери менен өзгө-
“Мозаикада 70-жылдагы спортчулардын 1978-жылы Ильина Лидия Александров- бир мозаикага толукталган. Улуу сүрөтчү Га- чөлөнүп турат. Теодор Герцен 20-30-жыл-
азыркы спортчуларга берген эстафетасын на “Ленин биз менен” мозаикасын элге тар- пар Айтиевдин уулу Сапардын мозаикасы дардагы түрдүү улуттагы аялдардын кийген
чагылдырган. Ал эми мозаиканы кыргыз туулаган. ”Ленин биз менен ”мозаикасы Жаш Абдымомунов жана Үметалиев көчөлөрүнүн кийимдерин бул мозаикада ачып бере алган.
жана чечен улутундагы адамдар там бетине Гвардия бульвары жана Токтогул көчөлөрү- кесилишинде жайгашкан. Бирок бул мозаика Жана бул айымдар кийимдери менен бир-
түшүрүшкөн. Анын таштарын кайдан алып нүн кесилишинен орун алган. Бул мозаиканы башкалардан оордугу жана көп түстүүлүгү биринен айырмаланып турушат. Кыргыздын
келишкендиги белгисиз. Бирок алар мо- бир караганда адамдардын бири-бирине бол- менен айырмаланат. Бирок бул мозаика сү- улуттук кийимин кийген жаш келин менен
заиканы жасагандары үчүн акчалай сыйлык гон терс көз караштары. Ал эми экинчи жак- рөтчүлөр арасында пикир келишпестиктер- шым кийип, ийинине сумка асынган айым-
менен сыйланышкан,”- деди Камбаралиев. тан караганда алардын ынтымагын көрсөтөт. ди жаратпай койгон жок. Сүрөтчүлөр бир- дын образы мисал боло алат. Ал эми колуна
Негизинен бул мозаика өзүнө көптөгөн сү- бирлерине ар кандай суроолорду беришкен. бир баласын көтөрүп, алдына кызын жетеле-
КЫРГЫЗСТАНДАГЫ АЛГАЧКЫ рөттөлүштү камтыйт. Мисалы студент кыз- Ошондой суроолордун бири “Мындай мо- ген аял кандайдыр бир образды ачып берген.
дын чачын жайып жүргөнү. Бирок ошол эле заиканы жаратууга сүрөтчүлөр кеңеши эм- Теодор Герцен аялзатынын жашоодогу ролу
“КОНОК ТОСУУ” МОЗАИКАСЫ учурда кыздын колунда китеп бар. Бул рес- неге макулдугун беришти?” Бирок ошого өзгөчө экенин мына ушул мозаикасы менен
публиканын негизги окуу символу эле. Бул карабастан Сапар Айтиевдин бул мозаикасы далилдеген.
Кошумча маалыматтарга караганда мо- мозаиканын ич ара карама-каршы жактары- сүрөтчүлөр арасында күтүлбөгөн чоң жаңы-
заика Кыргызстанга 60-80-жылдардан баш- нын бири. “Жашоодо ар кандай карама-кар- лык болгон. Сапар Айтиев “Кайра жаралуу”
тап там бетине тартыла баштаган. Мозаика шылыктар болот жана боло берет” деген оюн мозаикасы менен сүрөт өнөрүнө жаңы дем,
сөзү француз тилинен сөзмө-сөз которгон- Л.Ильина өз мозаикасында чагылдырган. жаңы көз караш киргизген.
до “музаларга арналган” дегенди билдирет.
Мозаиканы эң биринчи жолу биздин эрага
чейин 2400-жылы “Урука”, ”Ура”, ”Эруду”
элдери ойлоп табышкан.

Ал эми Кыргызстанга эң биринчи жолу
1964-жылы Андрей Николаевич Михалев
“Конок тосуу” мозаикасын жараткан. Бул
мозаика Бишкек шаарында Тынчтык прос-
пектиси менен Ажыбек-Баатыр көчөсүнүн
кесилишинде жайгашкан. Биз бул мозаика-
дан көп улуттагы адамдарды, алардын мей-
ман достугун көрө алабыз. Ошондой эле
кайсы улуттан болбосун алардын бирим-
диги ынтымагы бар экендигин бул мозаика
дагы бир жолу далилдеп турат.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17