Page 3 - gazete-manas-sayi-51
P. 3
АТЫҢ БАРДА ЖЕР ТААНЫ / GEZİ 3
Nisan'16
Түркияга болгон EDEBİYAT FAKÜLTESİ
сапардан бир элес... ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKİYE
İZLENİMLERİ
Тил билүү–учурдун негизги талаптарынын бири. Ар бир тилде эркин сүйлөө аб- Dil öğrenmek, bilmek çok önemlidir. İnsan ne kadar çok dil bilirse, kendisi için o kadar
дан жакшы, ошол тилдүү мамлекеттин өзүнө барып, эли, тарыхы, маданияты менен жа- yararlıdır. Özellikle öğrenilmekte olan dilin, ülkesine gitmek, halkını, tarihini, kültürünü
кындан таанышуу андан да таасирдүү жана кызыктуу эмеспи. Мына ушундай жакшы yakından tanımak çok etkili ve ilginçtir. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Edebiyat
мүмкүнчүлүккө университетибиздин Гуманитардык факультетинин студенттери ээ бо- Fakültesi’nin öğrencileri böyle bir imkana sahip oldular. 2014–2015 Eğitim–Öğretim
луп, 2014-2015 окуу жылынын жай айларында “Түркияны таануу” программасынын не- Yılı’nın yaz tatilinde “Türkiye’yi tanıma” programı sayesinde Türkiye’ye düzenlenmiş olan
гизинде Түркияга барып келдик. Сиздерге ал жактан көрүп – билгендерибиз жана алган tanıtım gezisine katıldık. Türkiye’de edindiğimiz bilgileri, gözlemleri ve tecrübelerimizi
таасирлерибиз менен бөлүшөбүз. sizinle paylaşmak istiyoruz.
Edebiyat Fakültesi öğrencileri
Тазалык, тазалык, дагы бир суу сактагычка (Йеребетан сарныжы), бир топ та- Olmazsa olmaz: Temizlik çok benziyordu. Burada Osmanlı Devletini
рыхый жерлерге баруу жакшы маанай, эстен кеткис kuran Osman Bey’in babası Ertuğrul
К жолу тазалык... мүнөттөрдү тартуулады. Кийинки күнү Стамбулдан бо- Nereye gidersen git ilk önce o ülkenin Gazi’nin yaptırdığı Kuyulu Mescid’i
андай гана жерге барба, алгач ал жердин таза- лжол менен 250 км алыстыкта жайгашкан Едирне ме- ya da şehrin temizliği göze çarpar. bulunmaktadır. Eskiden o kuyuda su varmış.
лыгы көзгө көрүнөт эмеспи. Калкынын саны нен Чанаккалени көздөй жол тарттык. Едирне шаары İstanbul, nüfusunun çok olmasına rağmen İlginç olanı, bu Kuyulu Mescid Devletin ilk
көп болгонуна карабастан(15млн.), Стамбул таза шаар да бир кезде Осмон империясынын борбору болгон. temizliğiyle göze çarpıyordu.(nüfus yaklaşık ve son yapısı olarak sayılırmış. Bursa’daki
экен. Биз Стамбулдагы Авжылар аймагынан орун алган Бул жактан Селимийе мечитине, султан Баязид мунара- 15 milyon). Gezimize İstanbul’un Avcılar İnkaya Çınar’ını da gördük. 600 yaşındaki
чоң студенттик шаарчада жайгаштык. Жатакана бар- сына бардык. Аны менен бирге Чанаккале шейиттери- ilçesinde konaklayarak başladık. Avcılar bu Ulu Çınar’ın büyüklüğü hepimizi
дык шарттар менен камсыздалган (жылуулук, эс алыш нин мемориалдык комплексин зыярат кылып, согушта da İstanbul Üniversitesinin kampüsü kendine hayran bıraktı. Daha sonra Bilecik
үчүн бөлмө, анан албетте, интернет). курман болгон аскерлердин арбактарына таазим этип vardı. Kampüs alanı çok geniş ve temizdi. Şeyh Edebali Üniversitesi’ni ziyaret ettik.
кайттык. Аталган мемориалдык комплекске 59 миң ас- Kaldığımız yurt modern bir yurttu. Yani Altı senelik bir üniversite olmasına rağmen,
Осмон империясынын кердин аты–жөнү жазылган экен. bütün ihtiyaçlarımızı karşılıyordu. bu üniversitenin öğrencilere geniş hizmetler
мечиттери sunan bir kampüsü vardı.
Түркияда да боз үй бар... Osmanlı Dönemindeki
Барган максатыбыз Түркияны жакындан таануу Camiiler 59 askerin isimleri yazılı
болгондуктан, Стамбул университетинин дасыккан му- Үчүнчү апта да мыкты маанайда жана тездик менен
галимдери тарых, түркология багытында кызыктуу са- өттү. Өзгөчө эсте калганы, Панорама 1453 тарыхый му- Amacımız ülkeyi daha yakından tanımak İkinci haftaya ise Boğaz turu, Yerebatan
бактарды өтүштү. Өтүлгөн маалыматтар кызыктуу бол- зейге жана Миниатүрккө баруу болду. Себеби жогорку olduğu için tanıtım derslerimiz de oldu. Sarnıcı (Rum dönemine ait tarihi su
ду. Тарых, түркология бөлүмүндөгү студенттер үчүн чеберчилик, заманбап технология менен жасалгаланган İstanbul Üniversitesinin hocalarından Tarih, deposu) gibi gezilerle başladık. Ertesi
алган билимдерин бышыктоо, дагы тереңден түшүнүү музейде Стамбулдун алынышындагы окуялардын ка- Türkoloji alanında ders alma imkanına gün İstanbul’dan yaklaşık iki yüz elli
болсо, башка бөлүмдүн студенттери үчүн Түркия Респу- димкидей жандуу элесин чагылдырып тургандай таа- sahip olduk. Bu derslerde öğrendiğimiz kilometre uzaklıktaki Edirne’ye, daha sonra
бликасынын басып өткөн жолун, жалпы түрк тили жана сир калтырат. Ал эми Миниатүрктөн Түркиядагы гана konular oldukça ilgi çekiciydi. Tarih ve Çanakkale’ye gittik. Edirne, bir dönem
адабиятынын тарыхынан кыскача маалымат алууга жак- эмес, дүйнө жүзүндөгү белгилүү тарыхый–архитекту- Türkoloji bölümünün öğrencileri için ek Osmanlı Devletine başkentlik yapmış
шы мүмкүнчүлүк болду. Сабактардан чыккан соң тары- ралык эстеликтерди көрүүгө болот. Ал жерден чыгып bilgi, diğer bölümdeki arkadaşlarımız için bir şehirdir. Burada Selimiye Camiisi’ni
хый имараттарды көрдүк. Бир кезде ислам дүйнөсүнүн алып, бүтүн түрк тектүү калктардын маданиятын, жа- ise Türkiye Cumhuriyeti’nin geçmişi, Türk ve Sultan 2. Bayezid Külliyesini gezdik.
борбору катары каралган Осмон империясынан калган шоо образын чагылдырган комплекске бардык. Алгач Dili ve Edebiyatı genel kültür bilgisi olarak Çanakkale’de Kurtuluş Savaşı’nda şehit olan
мечиттердин бүгүнкү күнгө чейин сакталып турушу таң эле боз үйгө кирип, маанайыбыз ого бетер көтөрүлө faydalı bir çalışma oldu. Dersler bittikten askerlerin anıtını ziyaret ettik. Bahsettiğimiz
калтырбай койгон жок. Тактап айтканда, султан Сулай- түштү. Жөн гана отурбастан, ыр ырдап, комуз чертип, sonra tarihi yerleri gezdik. Önceden şehitliğin üstünde elli dokuz bin askerin
мандын мечити, Стамбулдун алынышын камсыздаган бий бийлеп, өзгөчө жагымдуу энергияга толуп кайттык. İslam dünyasının merkezi olarak kabul ismi yazılmıştı.
Фатих султан Мехмет курдурган мечит, султан Ахмет edilen İstanbul’da Osman İmparatorluğu
мечити жана Аясофия–ошол доордун өнүккөн архитек- Урматтуу достор, Түркияда мына ушундай кызык- döneminde yapılan yapılar hala dimdik Türkiye'deki boz ev
турасынан кабар берип турат. Жогоруда саналган има- туу, унутулгус күндөрүбүз өттү. Ал жерден окуп-билип, ayaktaydı. Süleymaniye, Fatih Sultan
ратттардын курулушуна белгилүү архитектор Мимар көргөндөрүбүз жашообузга, окуубузга жакшы тааси- Mehmet, Sultan Ahmet , Ayasofya camiileri Üçüncü hafta da hızlı bir şekilde ve bir o
Синандын эмгектери зор болгон. рин тийгизет деп ишенебиз. o dönemden kalan güzel yapılardan sadece kadar da eğlenceli geçti. İstanbul'un Fethi
bir kaçıydı. Bu şaheserlerin bazılarının ve Panorama 1453 Tarih Müzesine gittik.
15 адамдын кучагы жетпеген Баргандан келгенге чейин баарыбызга апабы- ustası Mimar Sinan döneme büyük bir ivme Panorama 1453 Tarih Müzesi hepimizin
600 жаштагы терек здай баш–көз болуп жүргөн филология илиминин kazandırmıştır. hoşuna gitti. Çünkü teknolojik imkanlarla
доктору, доцент, түркология бөлүмүнүн башчысы yapılan müzeyi gören insan, sanki kendini
Биринчи аптанын соңунда дагы бир кызыктуу жер- БурулСагынбаева эжебизге ыраазычылыгыбызды 600 yaşındaki ağaç o dönemde yaşamış gibi hissediyordu.
ге саякат жасадык. Стамбулдан анча алыс эмес жерде билдиребиз. Ошондой эле, бул сапарыбызга толук Türkiye’nin minyatür parkı olan Miniatürk
жайгашкан Бурса, Билежик жана Сөгүттү көздөй сапар колдоо көрсөткөн Стамбулдагы “Түрк Ожаклары” Hafta sonu Bursa’ya Bilecik’e ve Söğüt’e sayesinde Türkiye’deki bütün tarihi eserleri
тарттык. Эмнегедир бул жердин табияты Кыргызстан- уюмуна, КТМУ жана Стамбул университеттеринин gittik. Buraların doğası Atayurt Kırgızistan’a hatta dünyadaki bazı eserleri tanıma imkanı
ды элестетип жатты. Өтө бийик эмес тоолору, табияты мугалимдерине да рахматыбызды айтабыз! bulduk. Sonra Türk Dünyası Kompleksine
көңүлүбүздү сергитти. Бул жерден Осмон Империясын de gittik. Burada Kırgız halkına ait kültürel
негиздеген Осман бейдин атасы Эртугрул Гази курдур- zenginlikleri de görme imkanı bulduk. “Boz
ган кудугу бар чакан мечитти көрдүк. Убагында ал ку- Üy” çadırında şarkı söyledik, dans ettik.
дуктун ичинде суу болгон. Эң кызык жери бул имарат
империянын эң акыркы курулушу катары каралат экен. Sevgili arkadaşlar, Türkiye’de işte
Ошондой эле, Бурса шаарына барган бардык адамдар- böyle güzel ve eğlenceli günlerimiz geçti.
ды кызыктырган чоң теректи биз да көрдүк. 600 жа- Oradan öğrendiklerimizi ve edindiğimiz
штагы бул терекке 15 адам бириксе да кучагы жетпейт. tecrübeleri hayatta uygulayabileceğimize
Андан кийин Билежикте жайгашкан Шейх Эдебали olan inancımız tamdır.
атындагы университететте болдук. Жаш университет
болгонуна карабастан (курулганына 6 гана жыл болуп- Yanımızda hep annemiz gibi olan
тур), заманбап студенттик шаарчага айланыптыр. Türkoloji Bölümü Başkanı, Doç. Dr. Burul
SAGINBAYEVA hocamıza, bu büyük
59 миң аскердин аты-жөнү imkanı bize sunan “Türk Ocağı” İstanbul
жазылган... Şubesine, İstanbul Üniversitesine ve
Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesine
Экинчи апта андан да кызыктарга толуп, бизди гана çok teşekkür ederiz.
күтүп турган экен. Босфор кысыгын кеме менен ай-
ланып чыгуу, байыркы Рим империясына таандык
Nisan'16
Түркияга болгон EDEBİYAT FAKÜLTESİ
сапардан бир элес... ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKİYE
İZLENİMLERİ
Тил билүү–учурдун негизги талаптарынын бири. Ар бир тилде эркин сүйлөө аб- Dil öğrenmek, bilmek çok önemlidir. İnsan ne kadar çok dil bilirse, kendisi için o kadar
дан жакшы, ошол тилдүү мамлекеттин өзүнө барып, эли, тарыхы, маданияты менен жа- yararlıdır. Özellikle öğrenilmekte olan dilin, ülkesine gitmek, halkını, tarihini, kültürünü
кындан таанышуу андан да таасирдүү жана кызыктуу эмеспи. Мына ушундай жакшы yakından tanımak çok etkili ve ilginçtir. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Edebiyat
мүмкүнчүлүккө университетибиздин Гуманитардык факультетинин студенттери ээ бо- Fakültesi’nin öğrencileri böyle bir imkana sahip oldular. 2014–2015 Eğitim–Öğretim
луп, 2014-2015 окуу жылынын жай айларында “Түркияны таануу” программасынын не- Yılı’nın yaz tatilinde “Türkiye’yi tanıma” programı sayesinde Türkiye’ye düzenlenmiş olan
гизинде Түркияга барып келдик. Сиздерге ал жактан көрүп – билгендерибиз жана алган tanıtım gezisine katıldık. Türkiye’de edindiğimiz bilgileri, gözlemleri ve tecrübelerimizi
таасирлерибиз менен бөлүшөбүз. sizinle paylaşmak istiyoruz.
Edebiyat Fakültesi öğrencileri
Тазалык, тазалык, дагы бир суу сактагычка (Йеребетан сарныжы), бир топ та- Olmazsa olmaz: Temizlik çok benziyordu. Burada Osmanlı Devletini
рыхый жерлерге баруу жакшы маанай, эстен кеткис kuran Osman Bey’in babası Ertuğrul
К жолу тазалык... мүнөттөрдү тартуулады. Кийинки күнү Стамбулдан бо- Nereye gidersen git ilk önce o ülkenin Gazi’nin yaptırdığı Kuyulu Mescid’i
андай гана жерге барба, алгач ал жердин таза- лжол менен 250 км алыстыкта жайгашкан Едирне ме- ya da şehrin temizliği göze çarpar. bulunmaktadır. Eskiden o kuyuda su varmış.
лыгы көзгө көрүнөт эмеспи. Калкынын саны нен Чанаккалени көздөй жол тарттык. Едирне шаары İstanbul, nüfusunun çok olmasına rağmen İlginç olanı, bu Kuyulu Mescid Devletin ilk
көп болгонуна карабастан(15млн.), Стамбул таза шаар да бир кезде Осмон империясынын борбору болгон. temizliğiyle göze çarpıyordu.(nüfus yaklaşık ve son yapısı olarak sayılırmış. Bursa’daki
экен. Биз Стамбулдагы Авжылар аймагынан орун алган Бул жактан Селимийе мечитине, султан Баязид мунара- 15 milyon). Gezimize İstanbul’un Avcılar İnkaya Çınar’ını da gördük. 600 yaşındaki
чоң студенттик шаарчада жайгаштык. Жатакана бар- сына бардык. Аны менен бирге Чанаккале шейиттери- ilçesinde konaklayarak başladık. Avcılar bu Ulu Çınar’ın büyüklüğü hepimizi
дык шарттар менен камсыздалган (жылуулук, эс алыш нин мемориалдык комплексин зыярат кылып, согушта da İstanbul Üniversitesinin kampüsü kendine hayran bıraktı. Daha sonra Bilecik
үчүн бөлмө, анан албетте, интернет). курман болгон аскерлердин арбактарына таазим этип vardı. Kampüs alanı çok geniş ve temizdi. Şeyh Edebali Üniversitesi’ni ziyaret ettik.
кайттык. Аталган мемориалдык комплекске 59 миң ас- Kaldığımız yurt modern bir yurttu. Yani Altı senelik bir üniversite olmasına rağmen,
Осмон империясынын кердин аты–жөнү жазылган экен. bütün ihtiyaçlarımızı karşılıyordu. bu üniversitenin öğrencilere geniş hizmetler
мечиттери sunan bir kampüsü vardı.
Түркияда да боз үй бар... Osmanlı Dönemindeki
Барган максатыбыз Түркияны жакындан таануу Camiiler 59 askerin isimleri yazılı
болгондуктан, Стамбул университетинин дасыккан му- Үчүнчү апта да мыкты маанайда жана тездик менен
галимдери тарых, түркология багытында кызыктуу са- өттү. Өзгөчө эсте калганы, Панорама 1453 тарыхый му- Amacımız ülkeyi daha yakından tanımak İkinci haftaya ise Boğaz turu, Yerebatan
бактарды өтүштү. Өтүлгөн маалыматтар кызыктуу бол- зейге жана Миниатүрккө баруу болду. Себеби жогорку olduğu için tanıtım derslerimiz de oldu. Sarnıcı (Rum dönemine ait tarihi su
ду. Тарых, түркология бөлүмүндөгү студенттер үчүн чеберчилик, заманбап технология менен жасалгаланган İstanbul Üniversitesinin hocalarından Tarih, deposu) gibi gezilerle başladık. Ertesi
алган билимдерин бышыктоо, дагы тереңден түшүнүү музейде Стамбулдун алынышындагы окуялардын ка- Türkoloji alanında ders alma imkanına gün İstanbul’dan yaklaşık iki yüz elli
болсо, башка бөлүмдүн студенттери үчүн Түркия Респу- димкидей жандуу элесин чагылдырып тургандай таа- sahip olduk. Bu derslerde öğrendiğimiz kilometre uzaklıktaki Edirne’ye, daha sonra
бликасынын басып өткөн жолун, жалпы түрк тили жана сир калтырат. Ал эми Миниатүрктөн Түркиядагы гана konular oldukça ilgi çekiciydi. Tarih ve Çanakkale’ye gittik. Edirne, bir dönem
адабиятынын тарыхынан кыскача маалымат алууга жак- эмес, дүйнө жүзүндөгү белгилүү тарыхый–архитекту- Türkoloji bölümünün öğrencileri için ek Osmanlı Devletine başkentlik yapmış
шы мүмкүнчүлүк болду. Сабактардан чыккан соң тары- ралык эстеликтерди көрүүгө болот. Ал жерден чыгып bilgi, diğer bölümdeki arkadaşlarımız için bir şehirdir. Burada Selimiye Camiisi’ni
хый имараттарды көрдүк. Бир кезде ислам дүйнөсүнүн алып, бүтүн түрк тектүү калктардын маданиятын, жа- ise Türkiye Cumhuriyeti’nin geçmişi, Türk ve Sultan 2. Bayezid Külliyesini gezdik.
борбору катары каралган Осмон империясынан калган шоо образын чагылдырган комплекске бардык. Алгач Dili ve Edebiyatı genel kültür bilgisi olarak Çanakkale’de Kurtuluş Savaşı’nda şehit olan
мечиттердин бүгүнкү күнгө чейин сакталып турушу таң эле боз үйгө кирип, маанайыбыз ого бетер көтөрүлө faydalı bir çalışma oldu. Dersler bittikten askerlerin anıtını ziyaret ettik. Bahsettiğimiz
калтырбай койгон жок. Тактап айтканда, султан Сулай- түштү. Жөн гана отурбастан, ыр ырдап, комуз чертип, sonra tarihi yerleri gezdik. Önceden şehitliğin üstünde elli dokuz bin askerin
мандын мечити, Стамбулдун алынышын камсыздаган бий бийлеп, өзгөчө жагымдуу энергияга толуп кайттык. İslam dünyasının merkezi olarak kabul ismi yazılmıştı.
Фатих султан Мехмет курдурган мечит, султан Ахмет edilen İstanbul’da Osman İmparatorluğu
мечити жана Аясофия–ошол доордун өнүккөн архитек- Урматтуу достор, Түркияда мына ушундай кызык- döneminde yapılan yapılar hala dimdik Türkiye'deki boz ev
турасынан кабар берип турат. Жогоруда саналган има- туу, унутулгус күндөрүбүз өттү. Ал жерден окуп-билип, ayaktaydı. Süleymaniye, Fatih Sultan
ратттардын курулушуна белгилүү архитектор Мимар көргөндөрүбүз жашообузга, окуубузга жакшы тааси- Mehmet, Sultan Ahmet , Ayasofya camiileri Üçüncü hafta da hızlı bir şekilde ve bir o
Синандын эмгектери зор болгон. рин тийгизет деп ишенебиз. o dönemden kalan güzel yapılardan sadece kadar da eğlenceli geçti. İstanbul'un Fethi
bir kaçıydı. Bu şaheserlerin bazılarının ve Panorama 1453 Tarih Müzesine gittik.
15 адамдын кучагы жетпеген Баргандан келгенге чейин баарыбызга апабы- ustası Mimar Sinan döneme büyük bir ivme Panorama 1453 Tarih Müzesi hepimizin
600 жаштагы терек здай баш–көз болуп жүргөн филология илиминин kazandırmıştır. hoşuna gitti. Çünkü teknolojik imkanlarla
доктору, доцент, түркология бөлүмүнүн башчысы yapılan müzeyi gören insan, sanki kendini
Биринчи аптанын соңунда дагы бир кызыктуу жер- БурулСагынбаева эжебизге ыраазычылыгыбызды 600 yaşındaki ağaç o dönemde yaşamış gibi hissediyordu.
ге саякат жасадык. Стамбулдан анча алыс эмес жерде билдиребиз. Ошондой эле, бул сапарыбызга толук Türkiye’nin minyatür parkı olan Miniatürk
жайгашкан Бурса, Билежик жана Сөгүттү көздөй сапар колдоо көрсөткөн Стамбулдагы “Түрк Ожаклары” Hafta sonu Bursa’ya Bilecik’e ve Söğüt’e sayesinde Türkiye’deki bütün tarihi eserleri
тарттык. Эмнегедир бул жердин табияты Кыргызстан- уюмуна, КТМУ жана Стамбул университеттеринин gittik. Buraların doğası Atayurt Kırgızistan’a hatta dünyadaki bazı eserleri tanıma imkanı
ды элестетип жатты. Өтө бийик эмес тоолору, табияты мугалимдерине да рахматыбызды айтабыз! bulduk. Sonra Türk Dünyası Kompleksine
көңүлүбүздү сергитти. Бул жерден Осмон Империясын de gittik. Burada Kırgız halkına ait kültürel
негиздеген Осман бейдин атасы Эртугрул Гази курдур- zenginlikleri de görme imkanı bulduk. “Boz
ган кудугу бар чакан мечитти көрдүк. Убагында ал ку- Üy” çadırında şarkı söyledik, dans ettik.
дуктун ичинде суу болгон. Эң кызык жери бул имарат
империянын эң акыркы курулушу катары каралат экен. Sevgili arkadaşlar, Türkiye’de işte
Ошондой эле, Бурса шаарына барган бардык адамдар- böyle güzel ve eğlenceli günlerimiz geçti.
ды кызыктырган чоң теректи биз да көрдүк. 600 жа- Oradan öğrendiklerimizi ve edindiğimiz
штагы бул терекке 15 адам бириксе да кучагы жетпейт. tecrübeleri hayatta uygulayabileceğimize
Андан кийин Билежикте жайгашкан Шейх Эдебали olan inancımız tamdır.
атындагы университететте болдук. Жаш университет
болгонуна карабастан (курулганына 6 гана жыл болуп- Yanımızda hep annemiz gibi olan
тур), заманбап студенттик шаарчага айланыптыр. Türkoloji Bölümü Başkanı, Doç. Dr. Burul
SAGINBAYEVA hocamıza, bu büyük
59 миң аскердин аты-жөнү imkanı bize sunan “Türk Ocağı” İstanbul
жазылган... Şubesine, İstanbul Üniversitesine ve
Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesine
Экинчи апта андан да кызыктарга толуп, бизди гана çok teşekkür ederiz.
күтүп турган экен. Босфор кысыгын кеме менен ай-
ланып чыгуу, байыркы Рим империясына таандык
