Page 8 - gazete-manas-sayi-51
P. 8
Аракет кылсаң берекет
Nisan'16
“Жашоодо аракет кылбай туруп, ийгиликке жетүү
мүмкүн эмес!”
Сабырдын түбү сары алтын демекчи, темирдей күчтүү эрктин, талыкпас эмгектин аркасында бүгүнкү күндө коомдогу кайсы тармакта болбосун, өзүн мыкты жагынан көрсөтө алган адамда-
рыбыз арбын. Алардын арасында дем алыш күндөрүн да илимге, ишке арнаган Кыргыз-Түрк «Манас» университетинин табигый илимдер факультетинин деканы профессор, доктор Али Осман
Солак агайыбыз да бар.
-Агай, алгач өзүңүздү тааныш- ба лицейин бүтүргөндөргө иш таап Күнүгө эле окшош иштерди гору деп бааланат. Азыркы учурда ситетинин жалпы мугалимдери жана
тыра кетсеңиз? кетүү мүмкүнчүлүгү жеңил эле. Ли- кыла бергенден адам тажайт экен. эки долбоордун үстүндө иштеп жа- студенттери кыргыз, орус, англис
цейди бүтүрүп алып иштейин де- Көпчүлүк адамдар өз ишинин бир табыз. Анын бири “Анкара” универ- тилдеринин адабиятын, маданиятын
-Эрзурумдун (Түркия) Карс чек ген оюмду айтыш үчүн лицей дере- өңчөйлүгүнөн жадап, ийгиликтүү ситети менен биргелешкен “Кыргыз- жакындан таанып-билген универ-
арасындагы Аллаху Акбар тоосуна ктирине кирдим. Ал караманча кар- жүргүзүп жаткан иштерине кол шил- стандагы балдын сапатын изилдөө” ситеттердин катарын толуктарынан
жакын, куш учуп, кербен жүрбөгөн шы болуп, «Сен лицейди бүтүрүп, теп, баса беришет тура. Америкалык долбоору жана экинчиси ошол эле кабар берет. “Манас” университети
бир айылда 1950-жылы кыштын кы- университетке тапшырышың керек, системаны алып карай турган бол- Түркиянын Улудаг, Мармара, Йыл- түрк элдеринин ортосундагы алтын
раан чилдесинде жарыкка келгем. окууңдуу улантышың керек»-деп сок, ал жерде билим берүү тарма- дыз Текник университеттери ме- көпүрө жана аны көздүн карегиндей
Айылыбыз Сарыкамыштан 20 чакы- оюмду өзгөртүп салды. Ошентип, гында иштеген ар бир адам беш жыл нен биргеликте жүргүзүлүп жаткан сактоо жалпыбыздын улуу милдети-
рым алыстыкта жайгашкан. Күздүн 1969-жылы лицейди да аяктадым. сайын кесибин, иштеген жерин ал- “Кыргызстандын түштүгүндөгү биз.
этегинен жаздын аягына чейин Бул жылдар эми менин балалыгым маштырып турушу керек. “Sabbatical табигый жаңгактардын жогорку
дүйнө менен байланышын үзгөн бул эмес, жаштыктын жалындуу, бакты- leave” аттуу бул система адамды бир сортторун тандап алуу жана анын -Сизге эркин сөз..
айыл чындыгында кооз табиятка ээ. луу жылдары эле. Жайында айылда өңчөйлүктөн алыстатып, жаңы нер- өзгөчөлүктөрүн изилдөөгө” арна- - Ар бир илим эч качан өзү менен
Кыргызстандын табиятын да өз айы- талаачылык кылып, оор күндөрдү ба- селерге жаңыча көз-караш менен лган долбоор. өзү өнүкпөйт, алар бири-бири менен
лыма окшоштуруп, абдан жакшы шыман өткөрүп жатсам дагы, окууга кароого үйрөтөт. Мен дагы жашо- тыгыз байланышта экенин келечек-
көрүп келем. өттүм, бекер окуйм, жашаган жатака- омо өзгөртүү киргизүү максатында Кыргызстандагы лабороториялар теги кесип ээлери унутпашы
нам бар деген ойлор көңүлүмдү бий- башка өлкөлөргө чыгууну ойлонуп, албетте экономикалык абалга бай- керек. Мен өзүмдүн
1957-жылы Сарыкамыштан алгач леп, алдыга максат коюп, ага умтулу- ар кандай жолдорду издей башта- ланыштуу заманбап технологиялар тажрый-
ирет мектептин босогосун атта- уга түртүп жатты. Ал эми келечекте- дым. 2001-жылы Американын "Охио менен камсыздалган эмес. Ошон- бамдан
дым. Ушул эле жылы сарык оорусу ги кесибимди тандоодо лицейде хи- Штат" университетинин чакыруу- дуктан химия жаатында илимий- айт-
менен ооруп жүргөн атам доктур- мия сабагынан берген агайымдын та- су менен “Конок профессор” катары изилдөөлөр жокко эсе десек болот.
га көрүнүүгө мүмкүнчүлүгү болбой, асири күчтүү болду. Агайым сабакты 2001-2003-жылдар аралыгында дал “Манас” университети 2016-жылдан сам,
эки кыз, алты эркекти апама таштап, ушунчалык кызыктуу, түшүнүктүү ушул университетте үзүрлүү эмгек- баштап, илимий-изилдөө иштери- дүйнөдөгү аты таанымал журнал-
бул дүйнө менен коштошуп кете бер- кылып өтөр эле. Ошентип, “Орта тендим. Ошол жылдары элүү жаш- не билек түрө киришкени турат. дарга орточо эсеп менен жылына се-
ди. Элдердин айтымына караганда, Догу Текник” университетинин хи- ка таяп калганыма карабастан, түнкү Себеби, бардык талаптары ат- гиз макалам жарык көрүп турат. Ан-
атам абдан иштерман болгон экен. мия инженерлиги бөлүмүнө тап- экиге чейин лабораторияда иштеген карылган, заманбап лабарото- дыктан илимде ийгиликке жетишем
Апам болсо атамдын ордун жоктот- шырдым. Ал кезде бул факультет ка- күндөрүм болду. Дал ушул лаборо- риялар бар, дагы да курулуп десеңер, сөзсүз түрдө үзгүлтүксүз
пой, ата ордуна ата, апа ордуна апа дыр-барктуу болуп эсептелинип, эң ториядан “Молекулалык электрони- жатат дегендей. Алдыдагы эмгектенгиле демекчимин.
болду. Таңдан кечке биз үчүн кара жогорку упай алган окуучулар гана ка” аттуу илимий иликтөөбүздү дагы он жыл ичинде “Манас”
жанын карч уруп иштеп, кыздарын алынчу. Башталгыч класстарда, ли- да терең изилдөөгө мүмкүнчүлүк ал- университети Орто Кымбат Сагындыкова
окутпаса да, эркек балдарынын бар- цейде да жакшы окуп, окууда бекем дык. 2002-жылы аналитикалык хи- Азиядагы эң алдынкы
дыгын окутту. Кайрадан турмуш ку- пайдубал куруп алгандыктан, уни- мия жаатында эң алдыңкылардан илимий-изилдөө уни-
рууну да ойлоп койгон жок байкуш верситеттин химия инженерлиги болуп эсептелген “Analytical верситеттеринин ка-
апакем. бөлүмүнө тапшыруу мен үчүн өтө chemistry” аттуу журналга маанилүү тарын толуктарына
деле оор болгон жок. делген, күндүн темасына айланган жана Кыргызстанда
Башталгыч классты жана орто би- изилдөөлөрүбүздү, макалаларыбы- илим-билим тарма-
лимди Сарыкамышта алганым ме- -Эрзурумда төрөлүп, Анкара- зды жарыялай баштадык. 2003-жыл- гындагы эң алдыңкы
нен, лицейди Эрзурумда аяктап, да окуптурсуз. Белгилүү болгон- дын июнь айында өз өлкөмө кайтып, студенттер бизден
1969-жылы Анкаранын “Орта Догу Америкадан үйрөнгөн билимим- чыгарына толук ише-
Текник” университетинин химия дой, бул эки шаардын аралагы ди өз лабороториямда уланттым. нем.
инженерлиги бөлүмүнө тапшыр- бир топ эле алыс. Анан студент 2010-жылга чейин көптөгөн илимий
дым. Ошол жылдар Түркиянын эң кездеги кыйынчылыктар менен макалаларыбыз жарык көрүп жатты, -Беш жылга жа-
оор жылдарынан эле. Идеология- бактылуу күндөрүңүздөн да айта бирок, ошого карабай күнүгө окшош кын убакыттан бери
лык уруштун айынан күнүнө ондо- иштер кайрадан тажата баштады. Кыргыз-Түрк “Ма-
гон жаштар кете берди. 1974-жылы кетпесеңиз болбос? Жаңычылдык издеп, Жаңы Зеланди- нас” университетин-
университетти аяктап, “Хажетепе” Анкарадагы “Хажетепе” универ- янын бир университети менен кели-
университетине илимий-изилдөөчү ситетинин физика бөлүмүнө кабыл шим түзүп, билетимди алып кетүүгө де иштеп келе жата-
кызматкер катары кабыл алынып, алынып, бир ай окуган соң, өзүм даярданып жаткан учурда Кыргыз- сыз. Университет туу-
ошол жерден академиялык ишимди эңсеп жүргөн “Орта Догу Текник” Түрк “Манас” университетинин рек- ралуу ойлоруңуз менен
баштадым. университетинин химия бөлүмүнө тору профессор, доктор Себахат-
кабыл алынганым туурасында кабар тин Балжыдан Кыргызстанда иштөө бөлүшө кетсеңиз?
-Абдан таасирдүү экен агай, эми келди. Ойлонбостон окуумду дароо сунушун алдым. Түрк элдеринин -Манас университети ушун-
балалыгыңыздагы элестер менен таштадым да, өзүм сүйгөн химия- Ата Журту аталган Орто Азияда дай зор мүмкүнчүлүктөргө ээ
бөлүшсөңүз. Ал учурда өзүңүздү ны тандап алдым. Окуу жалаң ан- иштөөгө болгон каалоом күчтүүлүк болгон менен келечеги жарык уни-
глис тилинде эле. Ошого карабай ты- кылып, 2010-жылдын сентябрь верситеттердин бири. Кыргызстан
так илимдер тармагынан көрө рышып окуп жүрдүм. Ошентип, Ан- айында КТМУнун химия инженери- сыяктуу 25 жылдык демократия-
алчу белеңиз? каранын эң алдынкы университетте- ясы бөлүмүндө ишке кириштим. Бул лык тажрыйбасы бар өлкөдө ку-
ринин биринде окуп калдым. Бирок, жактагы ишиме улай эле, “Анкара” рулганынын өзү эле бир чоң
-Айылдагы жашоонун оор шар- көп өтпөй идеологиялык согуштар университетинде химия жаатында- утуш болсо, Түркия сыяктуу
ты, окууга болгон аракет бала- башталып, элде тынч уйку жок болуп гы изилдөөлөрүм үзгүлтүксүз иштеп күчтүү өлкөлөрдүн бири
лыгыбызды каалагандай өткөрүүгө калды. Мурунку бейпил жашообуз жатты. “Манас” университетинде менен кызматташып жа-
мүмкүнчүлүк бербеди. Жашоомдун жок, азаптуу күндөр ошондо баштал- бир жыл иштеген соң, табигый-так тышы дагы бир чоң
эң оор күндөрү 1957-1966-жыл- ды. Жашоо-шартыбыз дагы жакшы илимдер факультетинин мүдүрү, ан- мүмкүнчүлүк деп айтар
дарга туура келет. Мектепти аякта- болбогондуктан, иштеп-окуганга ту- дан аз өтпөй эле факультеттин де- элем. Бүгүнкү күндө
ган соң, окууну андан ары уланту- ура келди. Университеттин китеп- каны болуп дайындалдым. Бүгүнкү бул университет Орто
уга бизде шарт жок эле. Бирок, таг- канасына жумушка орношуп алгам. күнгө чейин дал ушул университетте Азиядагы эң алдынкы
дыр буюруп, “Эрзурум” лицейи- Окуубуз оор болгондуктан, окуу ме- декандык кызматты аркалап келем. университеттердин ка-
нин жатаканасында жашап, бекер нен жумушту айкалыштырып алып тарын толуктоо менен,
окуганга мүмкүнчүлүк алдым. Эгер кетүүгө мүмкүн болбоду. Ал жактан -Кыргызстандагы химия жа- заманбап шарттарга да
бул мүмкүнчүлүк болбогондо кай- чыгып, жалгыз 315 лиралык стипен- атында болгон иш-чара, долбо- ээ, ал эле эмес, мугалим-
ра айлыма кайтып, фермер же бир дия менен жашап жүрдүм. Окуунун орлорго көз салып турасызбы? дердин, студенттердин ар
чабан болмокмун да деп ойлоп ка- оордугу, акчанын тартыштыгы, анан Бүгүнкү абалы кандай деп ойлой- түрдүүлүгү билим, мадани-
лам. Балалык чакта башталгыч клас- дагы идеологиялык уруш-согуштар ят алмашууда, университеттин
стардын мугалими болууну кыял- студенттик мезгилимди бактылуу суз? өнүгүшүнө чоң салым кошо турган
данар элем. Сарыкамышта мектеп- мүнөттөргө бөлөй алган жок. Мындан мурун да айтып өткөндөй, чоң мүмкүнчүлүк деп ойлойм. Кыр-
ти алдыңкылардан болуп аяктаган -Кыргызстанда химия жаатын- “Манас” университетине келген- гызстан менен Түркиянын жогорку
соң, жергиликтүү гезиттердин бири дагы илимий изилдөөлөр менен ден кийин да илимий иштеримди даражадагы мугалимдери универси-
мен жөнүндө чакан макала даяр- макалалардын көбү сизге таан- токтоткон жокмун. Акыркы беш тетти жалаң гана алдыга сүрөөрүнөн
дап, келечекте ким болорум туура- дык экен. Мындан тышкары дем жыл ичинде дүйнөлүк деңгээлдеги күмөнүм жок. Университетте алдыда
сында сурап калышты. Ал кезде му- алыш күндөрү да жөн отурбай, так илимдердин илимий журналда- орус тилинен тышкары англис же
галимдик кесип эң ардактуу, ошол эң аз 4-5 саат иштейт деп уктук. рына кыркка жакын макалам чыкты. дагы бир нече чет тилде билим берүү
эле учурда эң сыймыктуу кесип эле. Мындай эмгекчилдигиңиздин, Бул жылы болсо сегизинчи макала- каралууда. Акыркы эки жыл ара-
Мугалим болгум келет дедим дароо. дегеле ийгилигиңиздин сыры эм- быз жарык көргөнү турат. Мындай лыгында университетке келген от-
Кийинчерээк бул оюмдан кайтып, көрсөткүч Түркияда да ортодон жо- узга жакын жардамчы доценттери-
университетте окууну туура көрө неде? биз мындай мүмкүнчүлүккө ээ. Бул
баштадым. Мындай чечимге кели- албетте келечекте “Манас” универ-
шиме мектеп деректиринин тааси-
ри чоң. Ошол кездерде айыл-чар-
Nisan'16
“Жашоодо аракет кылбай туруп, ийгиликке жетүү
мүмкүн эмес!”
Сабырдын түбү сары алтын демекчи, темирдей күчтүү эрктин, талыкпас эмгектин аркасында бүгүнкү күндө коомдогу кайсы тармакта болбосун, өзүн мыкты жагынан көрсөтө алган адамда-
рыбыз арбын. Алардын арасында дем алыш күндөрүн да илимге, ишке арнаган Кыргыз-Түрк «Манас» университетинин табигый илимдер факультетинин деканы профессор, доктор Али Осман
Солак агайыбыз да бар.
-Агай, алгач өзүңүздү тааныш- ба лицейин бүтүргөндөргө иш таап Күнүгө эле окшош иштерди гору деп бааланат. Азыркы учурда ситетинин жалпы мугалимдери жана
тыра кетсеңиз? кетүү мүмкүнчүлүгү жеңил эле. Ли- кыла бергенден адам тажайт экен. эки долбоордун үстүндө иштеп жа- студенттери кыргыз, орус, англис
цейди бүтүрүп алып иштейин де- Көпчүлүк адамдар өз ишинин бир табыз. Анын бири “Анкара” универ- тилдеринин адабиятын, маданиятын
-Эрзурумдун (Түркия) Карс чек ген оюмду айтыш үчүн лицей дере- өңчөйлүгүнөн жадап, ийгиликтүү ситети менен биргелешкен “Кыргыз- жакындан таанып-билген универ-
арасындагы Аллаху Акбар тоосуна ктирине кирдим. Ал караманча кар- жүргүзүп жаткан иштерине кол шил- стандагы балдын сапатын изилдөө” ситеттердин катарын толуктарынан
жакын, куш учуп, кербен жүрбөгөн шы болуп, «Сен лицейди бүтүрүп, теп, баса беришет тура. Америкалык долбоору жана экинчиси ошол эле кабар берет. “Манас” университети
бир айылда 1950-жылы кыштын кы- университетке тапшырышың керек, системаны алып карай турган бол- Түркиянын Улудаг, Мармара, Йыл- түрк элдеринин ортосундагы алтын
раан чилдесинде жарыкка келгем. окууңдуу улантышың керек»-деп сок, ал жерде билим берүү тарма- дыз Текник университеттери ме- көпүрө жана аны көздүн карегиндей
Айылыбыз Сарыкамыштан 20 чакы- оюмду өзгөртүп салды. Ошентип, гында иштеген ар бир адам беш жыл нен биргеликте жүргүзүлүп жаткан сактоо жалпыбыздын улуу милдети-
рым алыстыкта жайгашкан. Күздүн 1969-жылы лицейди да аяктадым. сайын кесибин, иштеген жерин ал- “Кыргызстандын түштүгүндөгү биз.
этегинен жаздын аягына чейин Бул жылдар эми менин балалыгым маштырып турушу керек. “Sabbatical табигый жаңгактардын жогорку
дүйнө менен байланышын үзгөн бул эмес, жаштыктын жалындуу, бакты- leave” аттуу бул система адамды бир сортторун тандап алуу жана анын -Сизге эркин сөз..
айыл чындыгында кооз табиятка ээ. луу жылдары эле. Жайында айылда өңчөйлүктөн алыстатып, жаңы нер- өзгөчөлүктөрүн изилдөөгө” арна- - Ар бир илим эч качан өзү менен
Кыргызстандын табиятын да өз айы- талаачылык кылып, оор күндөрдү ба- селерге жаңыча көз-караш менен лган долбоор. өзү өнүкпөйт, алар бири-бири менен
лыма окшоштуруп, абдан жакшы шыман өткөрүп жатсам дагы, окууга кароого үйрөтөт. Мен дагы жашо- тыгыз байланышта экенин келечек-
көрүп келем. өттүм, бекер окуйм, жашаган жатака- омо өзгөртүү киргизүү максатында Кыргызстандагы лабороториялар теги кесип ээлери унутпашы
нам бар деген ойлор көңүлүмдү бий- башка өлкөлөргө чыгууну ойлонуп, албетте экономикалык абалга бай- керек. Мен өзүмдүн
1957-жылы Сарыкамыштан алгач леп, алдыга максат коюп, ага умтулу- ар кандай жолдорду издей башта- ланыштуу заманбап технологиялар тажрый-
ирет мектептин босогосун атта- уга түртүп жатты. Ал эми келечекте- дым. 2001-жылы Американын "Охио менен камсыздалган эмес. Ошон- бамдан
дым. Ушул эле жылы сарык оорусу ги кесибимди тандоодо лицейде хи- Штат" университетинин чакыруу- дуктан химия жаатында илимий- айт-
менен ооруп жүргөн атам доктур- мия сабагынан берген агайымдын та- су менен “Конок профессор” катары изилдөөлөр жокко эсе десек болот.
га көрүнүүгө мүмкүнчүлүгү болбой, асири күчтүү болду. Агайым сабакты 2001-2003-жылдар аралыгында дал “Манас” университети 2016-жылдан сам,
эки кыз, алты эркекти апама таштап, ушунчалык кызыктуу, түшүнүктүү ушул университетте үзүрлүү эмгек- баштап, илимий-изилдөө иштери- дүйнөдөгү аты таанымал журнал-
бул дүйнө менен коштошуп кете бер- кылып өтөр эле. Ошентип, “Орта тендим. Ошол жылдары элүү жаш- не билек түрө киришкени турат. дарга орточо эсеп менен жылына се-
ди. Элдердин айтымына караганда, Догу Текник” университетинин хи- ка таяп калганыма карабастан, түнкү Себеби, бардык талаптары ат- гиз макалам жарык көрүп турат. Ан-
атам абдан иштерман болгон экен. мия инженерлиги бөлүмүнө тап- экиге чейин лабораторияда иштеген карылган, заманбап лабарото- дыктан илимде ийгиликке жетишем
Апам болсо атамдын ордун жоктот- шырдым. Ал кезде бул факультет ка- күндөрүм болду. Дал ушул лаборо- риялар бар, дагы да курулуп десеңер, сөзсүз түрдө үзгүлтүксүз
пой, ата ордуна ата, апа ордуна апа дыр-барктуу болуп эсептелинип, эң ториядан “Молекулалык электрони- жатат дегендей. Алдыдагы эмгектенгиле демекчимин.
болду. Таңдан кечке биз үчүн кара жогорку упай алган окуучулар гана ка” аттуу илимий иликтөөбүздү дагы он жыл ичинде “Манас”
жанын карч уруп иштеп, кыздарын алынчу. Башталгыч класстарда, ли- да терең изилдөөгө мүмкүнчүлүк ал- университети Орто Кымбат Сагындыкова
окутпаса да, эркек балдарынын бар- цейде да жакшы окуп, окууда бекем дык. 2002-жылы аналитикалык хи- Азиядагы эң алдынкы
дыгын окутту. Кайрадан турмуш ку- пайдубал куруп алгандыктан, уни- мия жаатында эң алдыңкылардан илимий-изилдөө уни-
рууну да ойлоп койгон жок байкуш верситеттин химия инженерлиги болуп эсептелген “Analytical верситеттеринин ка-
апакем. бөлүмүнө тапшыруу мен үчүн өтө chemistry” аттуу журналга маанилүү тарын толуктарына
деле оор болгон жок. делген, күндүн темасына айланган жана Кыргызстанда
Башталгыч классты жана орто би- изилдөөлөрүбүздү, макалаларыбы- илим-билим тарма-
лимди Сарыкамышта алганым ме- -Эрзурумда төрөлүп, Анкара- зды жарыялай баштадык. 2003-жыл- гындагы эң алдыңкы
нен, лицейди Эрзурумда аяктап, да окуптурсуз. Белгилүү болгон- дын июнь айында өз өлкөмө кайтып, студенттер бизден
1969-жылы Анкаранын “Орта Догу Америкадан үйрөнгөн билимим- чыгарына толук ише-
Текник” университетинин химия дой, бул эки шаардын аралагы ди өз лабороториямда уланттым. нем.
инженерлиги бөлүмүнө тапшыр- бир топ эле алыс. Анан студент 2010-жылга чейин көптөгөн илимий
дым. Ошол жылдар Түркиянын эң кездеги кыйынчылыктар менен макалаларыбыз жарык көрүп жатты, -Беш жылга жа-
оор жылдарынан эле. Идеология- бактылуу күндөрүңүздөн да айта бирок, ошого карабай күнүгө окшош кын убакыттан бери
лык уруштун айынан күнүнө ондо- иштер кайрадан тажата баштады. Кыргыз-Түрк “Ма-
гон жаштар кете берди. 1974-жылы кетпесеңиз болбос? Жаңычылдык издеп, Жаңы Зеланди- нас” университетин-
университетти аяктап, “Хажетепе” Анкарадагы “Хажетепе” универ- янын бир университети менен кели-
университетине илимий-изилдөөчү ситетинин физика бөлүмүнө кабыл шим түзүп, билетимди алып кетүүгө де иштеп келе жата-
кызматкер катары кабыл алынып, алынып, бир ай окуган соң, өзүм даярданып жаткан учурда Кыргыз- сыз. Университет туу-
ошол жерден академиялык ишимди эңсеп жүргөн “Орта Догу Текник” Түрк “Манас” университетинин рек- ралуу ойлоруңуз менен
баштадым. университетинин химия бөлүмүнө тору профессор, доктор Себахат-
кабыл алынганым туурасында кабар тин Балжыдан Кыргызстанда иштөө бөлүшө кетсеңиз?
-Абдан таасирдүү экен агай, эми келди. Ойлонбостон окуумду дароо сунушун алдым. Түрк элдеринин -Манас университети ушун-
балалыгыңыздагы элестер менен таштадым да, өзүм сүйгөн химия- Ата Журту аталган Орто Азияда дай зор мүмкүнчүлүктөргө ээ
бөлүшсөңүз. Ал учурда өзүңүздү ны тандап алдым. Окуу жалаң ан- иштөөгө болгон каалоом күчтүүлүк болгон менен келечеги жарык уни-
глис тилинде эле. Ошого карабай ты- кылып, 2010-жылдын сентябрь верситеттердин бири. Кыргызстан
так илимдер тармагынан көрө рышып окуп жүрдүм. Ошентип, Ан- айында КТМУнун химия инженери- сыяктуу 25 жылдык демократия-
алчу белеңиз? каранын эң алдынкы университетте- ясы бөлүмүндө ишке кириштим. Бул лык тажрыйбасы бар өлкөдө ку-
ринин биринде окуп калдым. Бирок, жактагы ишиме улай эле, “Анкара” рулганынын өзү эле бир чоң
-Айылдагы жашоонун оор шар- көп өтпөй идеологиялык согуштар университетинде химия жаатында- утуш болсо, Түркия сыяктуу
ты, окууга болгон аракет бала- башталып, элде тынч уйку жок болуп гы изилдөөлөрүм үзгүлтүксүз иштеп күчтүү өлкөлөрдүн бири
лыгыбызды каалагандай өткөрүүгө калды. Мурунку бейпил жашообуз жатты. “Манас” университетинде менен кызматташып жа-
мүмкүнчүлүк бербеди. Жашоомдун жок, азаптуу күндөр ошондо баштал- бир жыл иштеген соң, табигый-так тышы дагы бир чоң
эң оор күндөрү 1957-1966-жыл- ды. Жашоо-шартыбыз дагы жакшы илимдер факультетинин мүдүрү, ан- мүмкүнчүлүк деп айтар
дарга туура келет. Мектепти аякта- болбогондуктан, иштеп-окуганга ту- дан аз өтпөй эле факультеттин де- элем. Бүгүнкү күндө
ган соң, окууну андан ары уланту- ура келди. Университеттин китеп- каны болуп дайындалдым. Бүгүнкү бул университет Орто
уга бизде шарт жок эле. Бирок, таг- канасына жумушка орношуп алгам. күнгө чейин дал ушул университетте Азиядагы эң алдынкы
дыр буюруп, “Эрзурум” лицейи- Окуубуз оор болгондуктан, окуу ме- декандык кызматты аркалап келем. университеттердин ка-
нин жатаканасында жашап, бекер нен жумушту айкалыштырып алып тарын толуктоо менен,
окуганга мүмкүнчүлүк алдым. Эгер кетүүгө мүмкүн болбоду. Ал жактан -Кыргызстандагы химия жа- заманбап шарттарга да
бул мүмкүнчүлүк болбогондо кай- чыгып, жалгыз 315 лиралык стипен- атында болгон иш-чара, долбо- ээ, ал эле эмес, мугалим-
ра айлыма кайтып, фермер же бир дия менен жашап жүрдүм. Окуунун орлорго көз салып турасызбы? дердин, студенттердин ар
чабан болмокмун да деп ойлоп ка- оордугу, акчанын тартыштыгы, анан Бүгүнкү абалы кандай деп ойлой- түрдүүлүгү билим, мадани-
лам. Балалык чакта башталгыч клас- дагы идеологиялык уруш-согуштар ят алмашууда, университеттин
стардын мугалими болууну кыял- студенттик мезгилимди бактылуу суз? өнүгүшүнө чоң салым кошо турган
данар элем. Сарыкамышта мектеп- мүнөттөргө бөлөй алган жок. Мындан мурун да айтып өткөндөй, чоң мүмкүнчүлүк деп ойлойм. Кыр-
ти алдыңкылардан болуп аяктаган -Кыргызстанда химия жаатын- “Манас” университетине келген- гызстан менен Түркиянын жогорку
соң, жергиликтүү гезиттердин бири дагы илимий изилдөөлөр менен ден кийин да илимий иштеримди даражадагы мугалимдери универси-
мен жөнүндө чакан макала даяр- макалалардын көбү сизге таан- токтоткон жокмун. Акыркы беш тетти жалаң гана алдыга сүрөөрүнөн
дап, келечекте ким болорум туура- дык экен. Мындан тышкары дем жыл ичинде дүйнөлүк деңгээлдеги күмөнүм жок. Университетте алдыда
сында сурап калышты. Ал кезде му- алыш күндөрү да жөн отурбай, так илимдердин илимий журналда- орус тилинен тышкары англис же
галимдик кесип эң ардактуу, ошол эң аз 4-5 саат иштейт деп уктук. рына кыркка жакын макалам чыкты. дагы бир нече чет тилде билим берүү
эле учурда эң сыймыктуу кесип эле. Мындай эмгекчилдигиңиздин, Бул жылы болсо сегизинчи макала- каралууда. Акыркы эки жыл ара-
Мугалим болгум келет дедим дароо. дегеле ийгилигиңиздин сыры эм- быз жарык көргөнү турат. Мындай лыгында университетке келген от-
Кийинчерээк бул оюмдан кайтып, көрсөткүч Түркияда да ортодон жо- узга жакын жардамчы доценттери-
университетте окууну туура көрө неде? биз мындай мүмкүнчүлүккө ээ. Бул
баштадым. Мындай чечимге кели- албетте келечекте “Манас” универ-
шиме мектеп деректиринин тааси-
ри чоң. Ошол кездерде айыл-чар-
