Page 9 - gazete-manas-sayi-51
P. 9
TARİH VE İNSAN 9

''Hayatta İnsanın Çalışarak Ulaşamayacağı Bir Şey Nisan'16

Yoktur''

"Azmin sonu zaferdir. Planlı ve Disiplinli Çalışma alışkanlığının elde edilmesi imkânsız değildir, yeter ki insan hakkıyla çalışmasını bilsin.'' Başarılı olmanın ipuçlarını hafta sonları bile en
az 4 saat çalışan, disiplinli çalışma konusunda kendimize örnek olarak alabileceğimiz, Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Ali Osman Solak Hocamızla
yaptığımız söyleşide bulabilirsiniz.

-Hocam sizi biraz yakından -Çocukluk yıllarınızda tırdım. ODTÜ yurtlarında da kendi- laboratuvarımda yoğun bir araştırma ları ve modern cihazlar yönünden bü-
tanıyabilir miyiz? Ali Osman Solak Fen(Kimya) alanında me yer buldum ve büyük bir heyecan- faaliyetine başladım. Bu yıllarda ken- yük sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu ne-
ilerleyeceğinizi hiç düşünmüş la Ankara’nın bu güzel üniversitesinde dimi tekrar ettiğim duygusuna kapıl- denle kimya alanındaki araştırmalar
kimdir? müydünüz? Çocukluk yıllarınızdan okumaya başladım. Ancak bir süre son- dım ve farklı arayışlara girdim. Sürek- yok denecek kadar azdır. Manas Üni-
Erzurum’un Kars sınırında, Alla- bahsedebilir misiniz? ra üniversitelerimizde ideolojik kavga- li olarak aynı ortamda bulunmak mo- versitesi önümüzdeki on yıl içerisin-
hu Ekber Dağı yakınlarında kuş uç- İlkokul öncesini fazla hatırlamıyo- lar ve silahlı çatışmalar başladı ve ağzı- notonluk ve bıkkınlığa yol açar. Birçok de Orta Asya’nın bir numaralı araştır-
maz kervan geçmez bir köyde 1950 rum. Yazın köyde çok ağır çalışma şart- mızın tadı kaçtı. Lise yıllarının güzelli- insan bu aşamada herşeyi bırakır ve ma üniversitesi olma yönündeki ça-
yılının bir kış gününde doğmuşum. ları ve kışın Sarıkamış’ta okuma gay- ğinin arkasından tekrar sıkıntılı günler hayatın gündelik seyri içerisinde sıra- lışmalarını hızla devam ettirmekte-
Sarıkamış’a 20 km uzaklıkta Kasım ayı retleri bize çocukluğumuzu istediği- başladı. Maddi durumum da iyi olma- dan ve verimsiz bir şekilde yaşayıp gi- dir. Şu anda olduğu gibi gelecekte de
ortasından Mart ayı so- miz şekilde yaşamımıza imkan dığı için hem okuyup hem de çalışmak der. Amerikan sisteminde bir öğretim Kırgızistan’da alanında en yetişkin ele-
nuna kadar dün- zorundaydım. ODTÜ kütüphanesin- üyesi her beş yıldan sonra üniversitesi- manlar Manas Üniversitesinden çıka-
yayla irtibatı vermedi. Hayatımın en sı- de bir iş bulup akşamları bu işimde ça- ni terk etmek ve başka bir kuruma git- cak ve Kırgızistan’ın geleceğini bizim
kesilen bu kıntılı yılları 1957-1966 lışmaya başladım. ODTÜ, eğitimi çok mek zorundadır. “Sabbatical leave” adı mezunlarımızın inşa edeceğine inan-
köy çok arasındaki bu yıllar- zor bir üniversitedir. Hem işde çalışıp verilen bu sistem sayesinde insan fark- cım tamdır.
güzel dır. Ailemizin mad- hem üniversiteye devam mümkün ol- lı ortamlarda bulunarak kendini yeni-
bir di durumu ortao- madı. O yıllarda devletin verdiği 315 leme fırsatını yakalar. Eskilerin deği- -Geleceğin Kimya alanındaki
kul sonrası tahsi- TL kredi ile yaşamak zorunda kaldım. mi ile “tebdili mekan” yaparak ferahlı- uzmanlarına öneri, dilek ve
ta- limin devamına Hem maddi sıkıntı, hem zor bir bö- ğa çıkar. Bu duygularla yurt dışına çık-
biata uygun değildi. lümde okuma ve hem de ideolojik kav- ma arayışlarına girdim ve 2001 yılında temennileriniz nelerdir?
sahiptir. Erzurum lisesi- ga ortamı bizi üniversite yıllarımızda ABD’de Ohio State Üniversitesinden Her meslekte olduğu gibi Kimya bi-
Kırgızistan’ı ne kaydoldum çok yordu. “Misafir Profesör” daveti almayı başar- limi ile ilgilenen kişilerin en büyük
bu kadar sevme- ve kader bana o dım. 2001-2003 yılları arasında bu üni- problemi, bilimin çok hızlı bir şekilde
min bir nedeni de bu- yıl Erzurum’da -Her insanın mesleği elbette versitenin kimya bölümünde iki yıl çok gelişmesi ve multidisipliner bir yapı
ranın tabiatı ile köyümün ta- yeni açılan Kızılay kutsaldır. Sizin mesleğinizde ayrı verimli çalışmalar yaptım. Konusunu kazanmasıdır. Örneğin benim çalıştı-
biatının birbirine çok benzemesidir. yurdunda parasız bir öneme sahip. Kimya alanında çok iyi bilen Prof. McCreery’nin zen- ğım konularda kimya ile elektronik iç
1957 yılında zatürre hastalığına ya- yatılı okuma imkanı yaklaşık 200 civarı bilimsel makale gin laborutuvarında kafamdan geçen içe girdi ve “moleküler elektronik” adı
kalanıp köyde doktora gitme imkanı verdi. Çocukluk yılları ve yazılarınız bulunmakta. Kimya bütün projelerimi yapma imkanına ka- verilen yeni bir araştırma alanı orta-
bulamayan babamı kaybettim. Genç alanında Akademik olarak şu an vuştum. ABD’ye gittiğimde elli yaşına ya çıktı. Elektronikte ve bilgisayar tek-
bir dul kadın, iki kız ve altı erkek ço- dediğimiz o yaman yıllarda ayak basmıştım ve Ohio State Üniver- nolojisinde moleküllerin iletken devre
cuk bırakarak bu dünyadan göçen ba- en büyük idealim ilkokul öğ- Kırgızistan’da en fazla bilimsel sitesinin laboratuvarlarında gece saat elemanı olarak kullanılması düşünce-
bamız çok çalışkan bir insanmış. An- retmeni olmaktı. Sarıkamış orta makale size ait. Ayrıca sizin hafta 2.00’lere kadar çalıştım. Büyük imkan- sine dayalı bu alanda büyük ilerleme-
nem, babamın vasiyetini yerine ge- okulunu birincilikle bitirmiş- sonları bile en az 4 saat çalıştığınızı lara sahip bu üniversitenin laboratuvar- ler kaydedildi. Böylelikle yakın bir ge-
tirirerek ikinci bir evliliği düşünme- tim ve bir yerel gazete benim- duyduk. Sizi bu kadar çalışmaya larında ağırlıklı olarak yüzey kimyası ve leckte elektronik devrelere daha küçük
den bizi okutmaya adamış kendisini iten şey nedir ve başarınızın sırrı moleküler elektronik konusunda araş- yapı kazandırılması ve bilgi depolama
ve kızlar hariç erkek çocukların tama- le röportaj yaparak ne olmak tırmalarımızı yoğunlaştırdık. 2003 Ha- birimlerinin kapasitelerinin artırılma-
mını okutmuş. İlk okul ve orta okulu istediğimi sormuştu. O yıl- nedir? ziranında Türkiye’ye dönerek ABD’de sı mümkün olabilecektir. Her meslek
Sarıkamış’ta, liseyi ise Erzurum’da ta- larda bizim için en büyük ve Köy hayatının çok ağır çalışma şartla- öğrendiğim konuları kendi laboratuva- sahibinin artık saf bir bilim dalı olma-
mamlayarak 1969 yılında Ankara’da kutsal meslek öğretmenlik- rı, okumak ve daha iyi bir hayat stan- rımda devam ettirdim. 2010 yılına ka- dığını ve bütün bilimlerin multidisip-
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kimya ti. “İlkokul öğretmeni olmak dardına sahip olma yönünde mecbur dar çok iyi makaleler yayınladık ve tek- liner bir yapıya kavuştuğunu unutma-
Mühendisliği bölümüne girdim. O yıl- istiyorum” cevabım bir süre kılmıştı. Bu bakımdan daha ortaokul ve rar monotonluk duyguları depreşmeye ması gerekir.
lar Türkiye’nin çok karışık yıllarıydı ve sonra değişikliğe uğradı ve lise yıllarımda çok yoğun çalışmak zo- başlayınca Yeni Zelanda’da bir üniver-
ideolojik kavgalarla üniversitelerimiz- artık bende üniversite oku- runda kaldım. ODTÜ gibi bir üniversi- site ile anlaştım. Artık bilet alma aşa- -Yaklaşık 5 yıldır Manas
de günde 5-10 civarında genç öldürü- mak fikri yerleşmeye başladı. tede her akşam en az dört saat çalışma masına gelmiştim ki Manas Üniversi- üniversitesinde görev
lüyordu. 1974 yılında ODTÜ’den me- Bu karar değişikliğinde orta- mecburiyetinde olmamız bende böyle tesi Rektörlüğüne atanan Prof. Dr. Se- yapmaktasınız. Üniversite ilgili
zun olduktan sonra Hacettepe Üniver- okul müdürümüzün çok etki- bir çalışma alışkanlığının yerleşmesine bahattin Balcı’dan Manas’ta çalışma düşünceleriniz nelerdir bizimle
sitesine araştırma görevlisi olarak gir- si oldu. O zamanlar Türkiye’de yol açtı. Daha sonraki akademik haya- daveti aldım. Gençlik yıllarımızın ha- paylaşabilir misiniz?
dim ve böylelikle akademik hayatıma ziraat liseleri vardı ve ortaokul tımda da bu alışkanlığımı devam ettir- yallerini süsleyen ata yurdumuz Orta Manas Üniversitesi, sahip olduğu im-
başlamış oldum. sonrası bu liselerden mezun olan- dim. ODTÜ genellikle çok zeki ve iyi Asya’da çalışma daveti daha baskın çık- kanlar bakımından geleceği parlak olan
lara kolay iş imkanları sağlanıyor- liselerde okumuş, tabir caizse seçkin tı ve 2010 Eylül ayında Manas Üniver- bir üniversitedir. Kırgızistan gibi de-
du. Müracaat için okul müdürünün ailelerden gelen öğrencilerin okuduğu sitesi Kimya Mühendisliği Bölümüne mokratikleşme yönünde yaklaşık 25
odasına uğradığımda aynı zamanda bir üniversitedir. Birinci sınıfta genel- adım attım. Bu arada Ankara Üniver- yıllık bir tecrübe oluşturmuş bir ülke-
matematik hocam olan müdür, bu mü- likle Türkiye’nin en iyi kolejlerinden sitesi Kimya Bölümündeki çalışmala- de bulunması büyük bir şanstır. Ayrı-
racaatıma engel oldu ve liseyi okuyarak gelen maddi durumu iyi öğrencilerin rımı kesintisiz devam ettirdim. Bir yıl ca ekonomisi güçlü ve dünyanın saygın
üniversiteye geçmem gerektiğini söy- arasında oldum ve onlarla yarışmak zo- süre ile Manas Üniversitesi Fen Bilim- bir ülkesi olanTürkiye gibi bir ülkenin
ledi. Böylelikle hayatımın akışını de- runda kaldım. Ama onlardan daha çok leri Enstitüsü müdürlüğünü yürüttük- de arkasında bulunması diğer önem-
ğiştirdi. Sonra Erzurum lisesi ve 1969 çalışarak sınıfın en iyi öğrencileri arası- ten sonra 2011 yılı Eylülünden beri de li bir şanstır. Şu anda Manas Üniversi-
yılında mezuniyet. Bu yıllar artık ço- na girdim. ODTÜ’yü 1974 yılında bi- Fen Fakültesi dekanı olarak görev yap- tesi, Orta Asya’da en iyi imkanlara sa-
cukluk yılları değil, gençlik yıllarımdır. tirdikten sonra Türkiye’nin yine en iyi maktayım. hip bir üniversitedir. Kırgızistan’ın ve
Meslek seçme kararımı lise son sınıfta üniversitelerinden biri olan Hacette- Türkiye’nin seçkin öğretim elemanları
bana kimya dersini sevdiren bir öğret- pe Üniversitesinin açmış olduğu sına- -Kırgızistan’da Kimya alanındaki bu üniversiteyi önümüzdeki on yıl içe-
menimin etkisiyle oluşturdum. Ortao- vı kazanarak akademik hayatıma orada çalışmaları, projeleri takip risinde bilimsel bakımdan büyük bir
kul ve lise yıllarımdan itibaren çok di- başladım. 1981’de Hacettepe Üniversi- edebiliyor musunuz? Ne gibi seviyeye taşıyacaktır. Öğretim Üyeleri-
siplinli bir çalışma temposu oluşturdu- tesinde doktoramı bitirdim ve 1982 yı- faaliyet söz konusu? mizde artık Rusça’nın yanında İngiliz-
ğum için ODTÜ Kimya Mühendisliği lının Eylül ayında Ankara Üniversitesi ce veya başka bir yabancı dil şartı aran-
bölümünü kazanmam zor olmadı. Kimya Bölümüne yardımcı doçent ola- Biraz önce de ifade ettiğim gibi Ma- maktadır. Son iki yıl içerisinde Manas
-Erzurum’da dünyaya geldiniz rak geçtim. Aynı yıl Ankara Üniversite- nas Üniversitesine geldikten sonra Üniversitesine atanan 30 civarında yar-
Mesleki Eğitim dönemleriniz sine bağlı bir meslek yüksek okuluna da idari görevlerime ilaveten bilim- dımcı doçent bu özelliklere sahiptir. Bu
Ankara’da geçti. Hayli mesafe var müdür olarak atandım. Bu idari görev sel araştırma çalışmalarını devam et- demektir ki önümüzdeki yıllarda Ma-
iki şehir arasında. Yaşadığınız bana çok büyük tecrübeler kazandır- tirdim. Son beş yıl içerisende SCI’de nas Üniversitesi öğretim üyeleri Türk-
zorluklar ya da sevinçleriniz dı. 1985 yılında doçent ve 1990 yılın- taranan dünyaca tanınmış ve “impact çe, Kırgızca ve Rusça’nın yanında İngi-
elbette vardır. Bizimle eğitim da profesörlüğe yükseltildim. Bu yıl- factor”ü yüksek dergilerinde 40 ci- lizceyi bilen ve dünya literatürünü ya-
yıllarınızı paylaşabilir misiniz? lardan itibaren Ankara Üniversitesinde varında makale yayınladım. Bu yıl- kından takip eden bir seviyeye ulaşmış
O yıllarda sizin için önemli olan üniversite bütçesinden hiçbir katkı al- da ortalama sekiz makale demektir ki olacaktır. Manas Üniversitesi çok uzun
anılarınız nelerdir? madan çeşitli kurumlara verdiğim pro- Türkiye’de de ortalamanın üzerinde süre ayrı kaldığımız Orta Asya Türklü-
O yıllarda gerçekten Erzurum jelerle Elektroanalitik Kimya araştırma olan bir sayıdır. Evet şu anda 2010 yı- ğü ile Türkiye arasında altın köprüdür
Ankara’ya çok uzaktı. Şimdi uçakla laborutavarını kurdum. Projesörlüğü- lından beri her yıl Kırgızistan’ın en çok ve bu Üniversiteyi gözümüz gibi koru-
yaklaşık bir buçuk saatte varmak müm- mü aldıktan sonra çalışma tempomu yayın yapan araştırmacısı ünvanına sa- mak hepimizin en önemli görevidir.
kün. Ankara bizim için o yıllarda hayal daha da artırdım. Belki de mesleğim- hibim. Bu arada yine Kırgızistan’da ma-
şehirdi. O yıllar yeni kurulmuş Cum- de edinmiş olduğum profesörlük ün- kalelerine en çok atıf alan hocalarından Zeki Okyay
huriyetimizin heyecan yıllarıydı ve An- vanının hakkını verme duygusu beni biriyim. Makalelerime yapılan atıf sayı-
kara yeni kurulmuş devletimizin kut- daha çok çalışmaya itmiştir. 2000 yı- sı 1300 civarındadır.
sal başkenti idi. 1969 yılı sonbaharın- lına kadar laboratuvarımın eksiklikle-
da Ankara’da bulunan ve eğitim dili rini tamamladım ve yeteri kadar yük- Kırgızistan’ın üniversitelerinde eko-
İngilizce olan ODTÜ’ye kaydımı yap- sek lisans ve doktora öğrencileri ile nomik nedenlerle laboratuvar alt yapı-
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14