Page 7 - Gazete Manas
P. 7
HABER 7
Көрүнбөгөн Görünmeyen Mart'14
көз айнек
gözlük Сезим Токтобек кызы
Sezim Toktobek kızı
Биринчилерден болуп көрүүнү кы- 4. Анизометропия (көздүн бир жагы Geçmişi Olumlu yanları
налтып калыбына келтирүүчү линзаны жакшы, бир жагы жаман көрсө) XXI кылым
колдонуу идеясы Леанардо да Винчи- Kontak lenslerin temel fizik özel- Kontak lenslerin göz bozuklukla- техникалык жактан
ге тиешелүү деп айтылат. Анын архи- 5. Афокия (катарктаны алдыруудан liklerinin geniş anlamda ünlü bilim rındaki ilerlemeyi azaltabileceği dü-
винен 1508-жылы тартылган заман- кийин ) ж.б. adamı Leanardo da Vinci’nin 1508 şünülmektedir. өнүгүүнүн туу
бап линзаны элестеткен көздүн сууга yılında yaptığı çizimlerinde tanımla- чокусуна жетти
толгон сүрөтү табылган. 1888-жылы “Линза алаардан мурда дарыгердин dığı bilinmektedir. Onun arşivinden Gözlüklerde çok zor sağlanabilen деп эсептелинет.
Адольф Фик оптикалык күчү бар айнек көзөмөлүнөн өтүү зарыл. Окулист gözün su ile dolu gözlerinin resmi bu- odak noktası doğruluğunun kontak Өткөн кылымдарда
линзаны сүрөттөгөн. Ал эми азыркы көздү индикатордун жардамы менен lundu. 1888 yılında Adolf Fick birbir- lenslere tam sağlanması ihtimali daha көз айнек жалгыз
оптикалык линзаны биринчилерден жаш чыгаруу даражасын текшерип lerinden bağımsız olarak insan gözü- yüksektir. линзадан туруп,
болуп жасаган жана медицина тажрый- ылайыктуусун сунуштайт. Линза өтө ne takılabilen ilk kontak lens tasarım- көзгө такап кароо
басына киргизген немец окумуштуусу кылдаттык менен кам көрүүнү талап larını ortaya çıkarmıştır. Hem de gü- Büyük numaralı göz bozuklukla- менен жеңилдик
Август Мюллер болуп эсептелет. Кыр- кылгандыктан жашы кичирээк балдар- nümüzdeki kontak lensleri üreten ve rında gözlüğe kıyasla daha iyi görme берип келсе учурда
гызстанда болсо, линза 2005-жылдан га тагынууга тыюу салынат”,- дейт Ана- tıbba uygulayan Alman mucidi Ağus- sağlamaktadır. көзгө кийишкен
бери тарала баштаган. ра Кебековна. tos Mueller sayılıyor. A Kırgızistan da линзалар көрүүнү
kontak lensler 2005 yılından itibaren Gözlüğü estetik bir kusur olarak коррекциялоого
Жылан көздүү адам Кайдан алам? kullanılıyor. kabul edenler için de görünmeme жардам берет.
Линза жасалган материалы, алмаш- Бишкектин дээрлик бардык оптика özelliği sebebidir.
тыруу убактысы боюнча (эскини жаңы дүкөндөрүнөн линза сатып алууга бо- Yılan gözleri ile adam XXI yüzyıl sadece
линзага алмаштыруу убактысы), тагы- лот. Баалары тагынуу убакыттарына Olumsuz yanları teknik gelişiminin yüz
нуу режимине (күндүзгү жана дайым жаша ар кандай. 3-6 айга чейинки жа- Kontakt lenslerin çeşitli sınıflan- yılı diye sayılmadan
тагылуучу) жана тунуктук даражасына рамдуусу 700-1200 сом, 6-12 айга че- dırmaları vardır: yapıldıkları ge- Çok küçük ve saydam çizimler ol-
(тунук, түстүү) жараша классифика- йинки жарамдуусу 3000 сомго чейин. len malzeme, değiştirme sıklığı (eski dukları için kaybolmaları kolaydır. tıpı da kucaklıyor.
цияланат. Структурасы боюнча катуу Көздү кыналтып калыбына келтирүүчү lenslerin yeniye değiştirilme süresi), Geçen yüzyılda gözlük
жана жумшак болуп экиге бөлүнөт. линзадан башка түстүү линзалардын giyen modu (sürekli, günlük olarak, Göz ile lens arasına toz kaçmakta sadece bir lens olarak
Катуу линза карекке гана тагылса, да көптөгөн түрлөрү бар. Алар оптика- esnek, uzun süreli) ve şeffaflık dere- ve rahatsızlıklara sebep olmaktadır.
жумшак линза түстүү челди да каптап лык күчү жок, жөн гана көздүн түстүү cesine göre (saydam, renkli, dekora- Özellikle çok tozlu ortamlarda ve yo- iyi görmeye yardım
турат. Акыркы убакта катуу линза көп челинин өңүн өзгөртөт. Эске алчу нер- tif). Genel olarak, kontakt lensler iki ğun sigara içilen ortamlarda bu risk ederse günümüzde
колдонулбай калды, бул анын көзгө се линзаны атайын раствордо сактоо büyük gruba ayrılır: Yumuşak kon- yüksektir. kontak lensler görme
болгон ыңгайсыздыгынын жогору бо- керек. Аны оптикалык дүкөндөрдөн tak lensler ve sert kontakt lensler.gü- geliştirmeye yardım
лушу менен байланыштуу. Жумшак сатып алса болот. nümüzde sert kontak lensleri çoğun- Sürekli takıldığında gözde kızarık-
линза ийкемдүү гидрогелден жасал- Көп адамдар көзгө тийүүдөн кор- luğu kullanmıyorlar. Bu sert kontak lığa ve kasınmalara sebep olmaktadır. ediyor.
гандыктан аба өткөрүү касиетине да кушуп, линза тагынууну каалашпайт. lenslerın göz için rahatsız olduğuna
ээ. Линза жалгыз гана көздү коррек- Окумуштуулар бул коркууну покафо- bağlı. Yumuşak kontak lensler hidro- Belli süreli için çıkarılması gerek-
циялоого жардам бербестен, көздүн бия деп атап коюшкан. Адистердин ай- jelden yapıldığından dolayı hava ge- tiğinden ikinci bir gözlük bulundur-
түстүү челин өзгөртүп, эстетикалык тымында көрүүнү кыналтып калыбына çirmek yeteneği var. Lens sadece iyi mak gerekmekte, dolayısıyla gözlük
сулуулукту да берет. Замандын өнүгү- келтирүүчү линзаны дүйнөдө 125 млн. görmeye yardım etmeden gözlerin masrafı ortadan kalkmaktadır.
шүнө жараша түстүү челди табигый адам тагынат. Линза тагынгандардын korneasının renklerini değiştirip es-
жашыл, көк, кара, күрөң түстөрдөн, 40 пайызын 12-25 курактагы жаштар tetik güzellik verir. Gelişmiş zamanda Kontak lenslerin bakımı zordur
жылан, мышык жана башка жаныбар- түзөт. Линзаны биринчи жолу тагын- sadece gözlerin korneasının doğal ye- ve özel zaman gerektirir. Sürekli ste-
лардын көздөрүнө да окшоштуруп та- ган жаштардын бир бөлүгү 35 жашка şil, mor, kara, kahverengi renklerden ril ortamlarda bulundurulması gerek-
гынууга болот. чейинкилер. Алар линза тагынгандар- başka yılan, kedi ve başka hayvanların mektedir.
дын 90 пайызын түзсө, ичинен 70 па- gözlerine de benzetebiliriz.
Каалаган эле тагына ал- йызы айымдар болуп эсептелет. Nerden satın alacağım?
байт Herkese uygun değil
Оң жагы Bişkek’in neredeyse tüm optik ma-
Бишкек шаарынын №9-шаардык Ыңгайлуулук. Сүрөттөлүштүн так Bişkek in №9 şehir polikliniğin ğazalarından kontak lensleri satın al-
бейтапканасынын жогорку категория- көрүнүшү. Муздак абадан жылуу има- yüksek kategori göz doktoru Anara mak mümkündür. 3-6 ay süreli lens-
дагы көз дарыгери Анара Арыкованын ратка (коомдук унааларда) киргенде Arıkova’nın söylediğine göre kontak lerin fiyatları 700-1200 som. 3-6 ay
айтымында көрүүнү кыналтып калы- бууланбайт. lensleri aşağıdaki gibi tanılarda çok süreli lenslerin fiyatları ise 3000 som.
бына келтирүүчү линзаны өтө кылдат- önem vererek kullanmalıyız. Bundan başka renkli kontak lensle-
тык менен төмөндөгүдөй диагноздор- Терс жагы ri de satılır. Onların optik gücü yok,
до тагынууга болот: Алгандан кийин көздүн туманда- 1. Miopi ( -8.0 Dp) sadece gözün korneasının rengin de-
шы, начар көрүү. Күндөлүк кам көрүү, 2. Hipertansiyon (+8.0 Dp) ğiştiriyor. Dikkate almak şey kontak
1. Миопия (алысты көрө албастык, тазалоо, дезинфекциялоо (бул мате- 3. Astigmatizma lensleri özel раствор saklamak gere-
-8.0 Др чейин) риалдык чыгым жана убакытты талап 4. Anizometropi kiyor.onu da optik dükkanlardan sa-
кылат). Ар кандай көздүн сезгенүү 5. Afoki v.s. tın almak mümkün.
2. Гипертония (жакынды көрө ал- оорууларын, аллергия жаратышы мүм- “ Kontak lens almadan önce dokto-
бастык, +8.0 Др чейин) күн. run kontrolünden ötmek lazım. Göz Uzmanlara göre kontak lens kulla-
doktoru gözün gözyaşların gösterge- nan yaklaşık 125 milyon insan vardır.
3. Астигматизм (алысты да, жакын- sin yardımıyla kontrol edip en uygu-
ды да көрө албастык) nun tavsiye eder. Lensler ayrıntılı kur Çoğu insanlar gözlerine dokun-
gerektirdiğinden dolayı küçük yaş- maktan korktuğundan dolayı lens
lı çocukların kullanması olmaz’’ diye kullanmıyorlar. Uzmanlar buna pako-
söyledi Anara Kebekovna. fobi derler.
Kontak lens kullanan insanların
yüzde 40 12-25 yaş arasındaki genç-
ler. İlk olarak kullanan insanların bir
parçası 35 yaşa kadar insanlar. On-
lar lens kullanan insanların yüzde 90
olsa, onların içinden yüzde 70 kadın-
lar.
Көрүнбөгөн Görünmeyen Mart'14
көз айнек
gözlük Сезим Токтобек кызы
Sezim Toktobek kızı
Биринчилерден болуп көрүүнү кы- 4. Анизометропия (көздүн бир жагы Geçmişi Olumlu yanları
налтып калыбына келтирүүчү линзаны жакшы, бир жагы жаман көрсө) XXI кылым
колдонуу идеясы Леанардо да Винчи- Kontak lenslerin temel fizik özel- Kontak lenslerin göz bozuklukla- техникалык жактан
ге тиешелүү деп айтылат. Анын архи- 5. Афокия (катарктаны алдыруудан liklerinin geniş anlamda ünlü bilim rındaki ilerlemeyi azaltabileceği dü-
винен 1508-жылы тартылган заман- кийин ) ж.б. adamı Leanardo da Vinci’nin 1508 şünülmektedir. өнүгүүнүн туу
бап линзаны элестеткен көздүн сууга yılında yaptığı çizimlerinde tanımla- чокусуна жетти
толгон сүрөтү табылган. 1888-жылы “Линза алаардан мурда дарыгердин dığı bilinmektedir. Onun arşivinden Gözlüklerde çok zor sağlanabilen деп эсептелинет.
Адольф Фик оптикалык күчү бар айнек көзөмөлүнөн өтүү зарыл. Окулист gözün su ile dolu gözlerinin resmi bu- odak noktası doğruluğunun kontak Өткөн кылымдарда
линзаны сүрөттөгөн. Ал эми азыркы көздү индикатордун жардамы менен lundu. 1888 yılında Adolf Fick birbir- lenslere tam sağlanması ihtimali daha көз айнек жалгыз
оптикалык линзаны биринчилерден жаш чыгаруу даражасын текшерип lerinden bağımsız olarak insan gözü- yüksektir. линзадан туруп,
болуп жасаган жана медицина тажрый- ылайыктуусун сунуштайт. Линза өтө ne takılabilen ilk kontak lens tasarım- көзгө такап кароо
басына киргизген немец окумуштуусу кылдаттык менен кам көрүүнү талап larını ortaya çıkarmıştır. Hem de gü- Büyük numaralı göz bozuklukla- менен жеңилдик
Август Мюллер болуп эсептелет. Кыр- кылгандыктан жашы кичирээк балдар- nümüzdeki kontak lensleri üreten ve rında gözlüğe kıyasla daha iyi görme берип келсе учурда
гызстанда болсо, линза 2005-жылдан га тагынууга тыюу салынат”,- дейт Ана- tıbba uygulayan Alman mucidi Ağus- sağlamaktadır. көзгө кийишкен
бери тарала баштаган. ра Кебековна. tos Mueller sayılıyor. A Kırgızistan da линзалар көрүүнү
kontak lensler 2005 yılından itibaren Gözlüğü estetik bir kusur olarak коррекциялоого
Жылан көздүү адам Кайдан алам? kullanılıyor. kabul edenler için de görünmeme жардам берет.
Линза жасалган материалы, алмаш- Бишкектин дээрлик бардык оптика özelliği sebebidir.
тыруу убактысы боюнча (эскини жаңы дүкөндөрүнөн линза сатып алууга бо- Yılan gözleri ile adam XXI yüzyıl sadece
линзага алмаштыруу убактысы), тагы- лот. Баалары тагынуу убакыттарына Olumsuz yanları teknik gelişiminin yüz
нуу режимине (күндүзгү жана дайым жаша ар кандай. 3-6 айга чейинки жа- Kontakt lenslerin çeşitli sınıflan- yılı diye sayılmadan
тагылуучу) жана тунуктук даражасына рамдуусу 700-1200 сом, 6-12 айга че- dırmaları vardır: yapıldıkları ge- Çok küçük ve saydam çizimler ol-
(тунук, түстүү) жараша классифика- йинки жарамдуусу 3000 сомго чейин. len malzeme, değiştirme sıklığı (eski dukları için kaybolmaları kolaydır. tıpı da kucaklıyor.
цияланат. Структурасы боюнча катуу Көздү кыналтып калыбына келтирүүчү lenslerin yeniye değiştirilme süresi), Geçen yüzyılda gözlük
жана жумшак болуп экиге бөлүнөт. линзадан башка түстүү линзалардын giyen modu (sürekli, günlük olarak, Göz ile lens arasına toz kaçmakta sadece bir lens olarak
Катуу линза карекке гана тагылса, да көптөгөн түрлөрү бар. Алар оптика- esnek, uzun süreli) ve şeffaflık dere- ve rahatsızlıklara sebep olmaktadır.
жумшак линза түстүү челди да каптап лык күчү жок, жөн гана көздүн түстүү cesine göre (saydam, renkli, dekora- Özellikle çok tozlu ortamlarda ve yo- iyi görmeye yardım
турат. Акыркы убакта катуу линза көп челинин өңүн өзгөртөт. Эске алчу нер- tif). Genel olarak, kontakt lensler iki ğun sigara içilen ortamlarda bu risk ederse günümüzde
колдонулбай калды, бул анын көзгө се линзаны атайын раствордо сактоо büyük gruba ayrılır: Yumuşak kon- yüksektir. kontak lensler görme
болгон ыңгайсыздыгынын жогору бо- керек. Аны оптикалык дүкөндөрдөн tak lensler ve sert kontakt lensler.gü- geliştirmeye yardım
лушу менен байланыштуу. Жумшак сатып алса болот. nümüzde sert kontak lensleri çoğun- Sürekli takıldığında gözde kızarık-
линза ийкемдүү гидрогелден жасал- Көп адамдар көзгө тийүүдөн кор- luğu kullanmıyorlar. Bu sert kontak lığa ve kasınmalara sebep olmaktadır. ediyor.
гандыктан аба өткөрүү касиетине да кушуп, линза тагынууну каалашпайт. lenslerın göz için rahatsız olduğuna
ээ. Линза жалгыз гана көздү коррек- Окумуштуулар бул коркууну покафо- bağlı. Yumuşak kontak lensler hidro- Belli süreli için çıkarılması gerek-
циялоого жардам бербестен, көздүн бия деп атап коюшкан. Адистердин ай- jelden yapıldığından dolayı hava ge- tiğinden ikinci bir gözlük bulundur-
түстүү челин өзгөртүп, эстетикалык тымында көрүүнү кыналтып калыбына çirmek yeteneği var. Lens sadece iyi mak gerekmekte, dolayısıyla gözlük
сулуулукту да берет. Замандын өнүгү- келтирүүчү линзаны дүйнөдө 125 млн. görmeye yardım etmeden gözlerin masrafı ortadan kalkmaktadır.
шүнө жараша түстүү челди табигый адам тагынат. Линза тагынгандардын korneasının renklerini değiştirip es-
жашыл, көк, кара, күрөң түстөрдөн, 40 пайызын 12-25 курактагы жаштар tetik güzellik verir. Gelişmiş zamanda Kontak lenslerin bakımı zordur
жылан, мышык жана башка жаныбар- түзөт. Линзаны биринчи жолу тагын- sadece gözlerin korneasının doğal ye- ve özel zaman gerektirir. Sürekli ste-
лардын көздөрүнө да окшоштуруп та- ган жаштардын бир бөлүгү 35 жашка şil, mor, kara, kahverengi renklerden ril ortamlarda bulundurulması gerek-
гынууга болот. чейинкилер. Алар линза тагынгандар- başka yılan, kedi ve başka hayvanların mektedir.
дын 90 пайызын түзсө, ичинен 70 па- gözlerine de benzetebiliriz.
Каалаган эле тагына ал- йызы айымдар болуп эсептелет. Nerden satın alacağım?
байт Herkese uygun değil
Оң жагы Bişkek’in neredeyse tüm optik ma-
Бишкек шаарынын №9-шаардык Ыңгайлуулук. Сүрөттөлүштүн так Bişkek in №9 şehir polikliniğin ğazalarından kontak lensleri satın al-
бейтапканасынын жогорку категория- көрүнүшү. Муздак абадан жылуу има- yüksek kategori göz doktoru Anara mak mümkündür. 3-6 ay süreli lens-
дагы көз дарыгери Анара Арыкованын ратка (коомдук унааларда) киргенде Arıkova’nın söylediğine göre kontak lerin fiyatları 700-1200 som. 3-6 ay
айтымында көрүүнү кыналтып калы- бууланбайт. lensleri aşağıdaki gibi tanılarda çok süreli lenslerin fiyatları ise 3000 som.
бына келтирүүчү линзаны өтө кылдат- önem vererek kullanmalıyız. Bundan başka renkli kontak lensle-
тык менен төмөндөгүдөй диагноздор- Терс жагы ri de satılır. Onların optik gücü yok,
до тагынууга болот: Алгандан кийин көздүн туманда- 1. Miopi ( -8.0 Dp) sadece gözün korneasının rengin de-
шы, начар көрүү. Күндөлүк кам көрүү, 2. Hipertansiyon (+8.0 Dp) ğiştiriyor. Dikkate almak şey kontak
1. Миопия (алысты көрө албастык, тазалоо, дезинфекциялоо (бул мате- 3. Astigmatizma lensleri özel раствор saklamak gere-
-8.0 Др чейин) риалдык чыгым жана убакытты талап 4. Anizometropi kiyor.onu da optik dükkanlardan sa-
кылат). Ар кандай көздүн сезгенүү 5. Afoki v.s. tın almak mümkün.
2. Гипертония (жакынды көрө ал- оорууларын, аллергия жаратышы мүм- “ Kontak lens almadan önce dokto-
бастык, +8.0 Др чейин) күн. run kontrolünden ötmek lazım. Göz Uzmanlara göre kontak lens kulla-
doktoru gözün gözyaşların gösterge- nan yaklaşık 125 milyon insan vardır.
3. Астигматизм (алысты да, жакын- sin yardımıyla kontrol edip en uygu-
ды да көрө албастык) nun tavsiye eder. Lensler ayrıntılı kur Çoğu insanlar gözlerine dokun-
gerektirdiğinden dolayı küçük yaş- maktan korktuğundan dolayı lens
lı çocukların kullanması olmaz’’ diye kullanmıyorlar. Uzmanlar buna pako-
söyledi Anara Kebekovna. fobi derler.
Kontak lens kullanan insanların
yüzde 40 12-25 yaş arasındaki genç-
ler. İlk olarak kullanan insanların bir
parçası 35 yaşa kadar insanlar. On-
lar lens kullanan insanların yüzde 90
olsa, onların içinden yüzde 70 kadın-
lar.
