Page 15 - Gazete Manas
P. 15
ARAŞTIRMA-İNCELEME 15
Эмдөөнүн күнгөй-тескейи N san'15
ARTI VE EKSİLERİ İLE AŞI
Акыркы учурда Кыргызстанда кызамыктын күчөшүнөн улам жапырт Kırgızistan’da son aylarda kızamık hastalığındaki artış nedeniyle toplu aşılama
эмдөө жараянын баштоо маселеси көтөрүлүп келген. Ал эми 16-марттан sorunu ortaya çıktı. 16 Mar an itibaren ülke genelinde kızamık ve kızamıkçığa karşı
тарта Кыргызстан боюнча кызылча жана кызамыкка каршы эмдөө toplu aşılama çalışmaları başlatıldı. Ancak aşı olmaya karşı çıkanların sayısında
жараяны башталган эле. Буга чейин эмдөөдөн өтпөгөндөрдүн саны арбып giderek artış olması ve aynı zamanda medyada bu konuda kafa karıştırıcı yayınlar
кеткенине байланыштуу калктын калың катмары эмдөө боюнча оң-тетири yapılması nedeniyle halkın büyük kısmı, ne yapacağını bilemediğinden aşı olma
маалыматтын айынан ортодо калды. Ошондуктан, ушул теманын тамырын konusunda kararsız kaldı. Biz de insanları bilgilendirmek için bu konuyla ilgili bir
териштирип көрүүнү туура таптык. araştırma yaptık.
дагы эмдөө учурунда ушундай Aşı Ve Kızamık Hastalığı Hakkında çocuklara, çocuk felci hastalığına da karşı aşı
окуялар катталган. Бизде деле
ушул эле вакцина менен эм- Bilgi... olmaları için KPK aşısı yapılmaya başlandı” dedi.
«Aşı» hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak
делип келген. Бирок, мындай ç n vücuda ver len, o hastalığın m krobuyla hazır- Aşılar Nerden Geliyor?
абал катталган эмес. Медицина
кызматкерлеринин айтымын- lanmış tedav türüdür. “Kırgızistan’a aşılar nereden geliyor” sorusu
Kızamık hastalığı bulaşmış nsanın vücudunda bugünlerde halkın merak e iği bir soru.
да, мындай кырдаал балдар- kırmızı lekeler çıkar, öksürür, burnu tıkanır, hals z- Bu soruya cevap almak için Kırgızistan Aşı
дын эмдөөгө даяр эместигинен
жана сезимталдыгынан келип leş r ve ateş çıkar. Merkezinin Müdürü Joldoş LİLOV ile
Aslında nsanları hasta edenler etra ak bak- görüştük. LİLOV: “biz aşıları çocuk felci için
чыккан. Кыргызстанда дагы ter , m kroplar ve v rüslerd r. Bunlar se çevrem z- Belçika ve Fransa’dan, kızamık ve kızamıkçık
1-январга чейин ушул эле вак-
цина менен эмделип, 1-январ- de çok yaygındır. Bu organ zmalar nsan vücuduna için Hindistan’dan, boğmaca, öksürük senek ve
yerleşt ğ nde nsanlar hastalanmaya başlar. Bu v - keptöör için Endonezya’dan, tüberküloza karşı
дан баштап ККВ вакцинасы- rüslere karşı organ zmadak lenfos t hücreler an- Japonya’dan getirtiyoruz. Bu aşıların hepsinde
нын ордуна, алты жашка чей-
инки балдар да шал оорусуна t korları gönder r. Böylece nsanın kend bağışıklık Dünya Sağlık Örgütü ruhsatı bulunmaktadır”
s stem bu v rüslere karşı mücadele eder. Aşılama dedi.
каршы эмделсин деп КПК вак- temelde ağır enfeks yon hastalıkların yayılmasını Bütçeden ayrılan 34,4 milyon Som Birleşmiş
цинасы бериле баштады.”
Эмдөө тууралуу маалымат... engellemek ç n kullanılır. Milletler Çocuk Fonu’na gönderildi ve 8 Şubat’ta
840 bin doz aşı Kırgızistan’a getirtildi. Bu aşıların
«Вакцинация» деген сөз “вака” сөзүнөн алы- Вакциналар кайдан келет? Aşının Tarihi... sağlık bakanlığı tarafından kontrolü yapılarak,
нып, “уй” дегенди түшүндүрөт. Кептөөр менен “Кыргызстанга вакциналар кайдан келет” де-
алгач уйлар ооруп, андан адамдарга жуккан. Вак- ген суроо да бүгүнкү күндө кызыгууну туудуруу- Enfeksiyonel salgınlar ilk kez Çinde III yüz ülke genelinde kullanımı için ruhsat verildi ve
yılda görülmüş ve bu hastalıklara karşı tedavi bakanlık bünyesindeki kurumlara dağıtımına
цина менен алгач уйлар эмделгендиктен ушун- да. Бул суроого жооп алуу үчүн өлкөдөгү Эмдөө başlanmıştır. XVI. yüzyılda İstanbul’da bağırsak başlandı.
дай аталып калган. Же болбосо “прививка” деп борборунун жетекчиси Жолдош Калиловго кай-
аталып, “ооруга карата иммунитетти чакыруу” рылганыбызда, ал буларды айтып берди: “Бизге enfeksiyonlarına karşı aşılama ve dezenfekte Kırgız stan’da Aşı olmak stemeyenler n sayı-
yapılmıştır. İstanbul’daki Britanya Büyükelçisi sı her geçen gün artmaktadır. Şuanda aşıya karşı
деген маанини түшүндүрөт. негизинен Белгия жана Франциядан шал оору- aşıyı 1724 yılında Avrupa’ya götürmüştür. olanların büyük kısmı aşının yapısından şüphelen-
Кызамык – жугуштуу оору, аны жуктуруп суна, Индиядан кызамык жана кызылча оорусу-
алган адамдын денесине кызыл тактар чыгып, на, Индонезиядан көк жөтөл, сенек, кептөөр оо- Rusya’da ise, 1768 yılında II. Ekaterina kendisini d ğ ve d n nançlarından dolayı aşı olmak steme-
ve oğlunu aşılatmak için İnnokulyatoru çağırmış mekted rler. Uzmanlar se, bu düşünceler n yanlış
жөтөлүп, мурду бүтүп, алсыз болот жана дене руларына, Япониядан кургак учукка каршы вак- ve o tarihten itibaren aşı Rusya’da kullanılmaya olduğunu, böyle durumlarda şüphen n yers z ol-
табы көтөрүлөт. циналар алынып келет. Бул вакциналардын баа-
Дегеле адамды айлана-чөйрөдөгү көптөгөн рына Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо başlanmıştır. duğunu ve aşıların nsan sağlığına herhang b r za-
rar vermeyeceğ n bel rt yorlar. Ayrıca aşının yapı-
бактериялар, микробдор жана вирустар каптап уюмунун уруксат кагазы берилген”. Kırgızistan’daki Durum... sında h ç b r haram madde bulunmadığını, aşıla-
турат. Алар биздин организмде көбөйө башта- Каржылык жагынан алганда учурдагы эмдөө
ганда, иммуниетет каршылык көрсөтө албай, жараянына байланыштуу бюджеттен 34,4 млн. Şu an Kırgızistan’da görülen hangi manın nsan bağışıklığını ar ırmak ç n yapıldığı-
hastalıklara karşı aşılama yapıldığını öğrenmek için nın b l nmes gerekt ğ n bel rtmekted rler.
ооруй баштайбыз. Бул вирустарга каршы орга- сом БУУнун балдар фондуна которулуп, 8-фев- Bişkek Aşı Merkezi Müdiresi Burul ASIKBEKOVA
низмдеги лимфоцит клеткалары антителолор- ралда 840 миң доза келип түшкөн. Бул вакцина-
ду жиберет. Ошентип, адамдын өзүндөгү им- ларды Саламаттыкты сактоо министирлигинин ile görüştük. ASIKBEKOVA: Kırgızistan’da milli Kızamık Şikâyetiyle Hastaneye
takvim’e göre on hastalığa karşı aşı yapıldığını ve Gelenlerin Sayısı 8 Bini Geçti
мундук система бул вирустарга каршы күрөшөт. астындагы дары-дармек менен камсыздоо депар- son 15 sene içerisinde hastalıklara karşı yapılan Joldoş LİLOV: kızamık hastalarının sayısının
Эмдөө негизинен оор инфекциялык оорулар- таменти текшерип, уруксат баракчасын берген.
дын жайылышын алдын алуу үчүн колдонулат. Ушунун негизинде учурда вакциналар жер-жер- aşıların neticesinde çocuk felci, di eri ve tetanos Kırgızistan genelinde 8 bini geçti. Kızamığın salgın
hastalıklarının azaldığını belir i. Ancak aşının hale gelmemesi için Mayıs başına kadar herkesin
лерге таркатылууда. olumlu yanlarının yanı sıra olumsuz yanları da halk aşı olması gerekmektedir. Sağlık görevlileri her
Учурда эмдөөгө каршы чыккандардын
Эмдөөнүн тарыхынан... arasında konuşuluyor. Örneğin Kazakistan’daki ebeveyne aşı konusunu doğru anlatıp, konu
III кылымда Кытайда инфекциялык эпидеми- көпчүлүгү вакцинанын курамынан күмөн санап,
ялар жайыла баштап, элди оор жагдайларга та- вакциналардын курамы тууралуу ар түрдүү пи- kızamığa karşı aşı için hastaneye gönderilen 300 hakkında tam bilgi vermek zorundadır. Buna
den fazla kişi hakkında çıkan haberler çok şaşırtıcı. rağmen aşı olmak istemeyenlerin dilekçe ile bunu
кайт. Ошондо ал ооруларга каршы дарылоо жол- кирлерди айтышууда. Эмдөөдөн баш тарткан- Bununla ilgili ASIKBEKOVA: “Kazakistan’daki belirtmek zorundadırlar. Bunla ilgili hükümet
дорун издөө күч алат. Ошентип биринчи жолу дардын саны алты миңден ашып баратканына
эмдөө, дезинфекциялоо иши колго алына башта- жана алардын көбүн диний көз караштагылар olaylar hakkında bilgimiz var. 500 bin insana aşı kararıyla her bakanlığa, 840 bin doz aşının 16
yapılmış. Temirtau ve Canı Özön Bölgeleri’nde Mart’tan 28 Mart’a kadar Bişkek ve Çüy’de 7
ган. Ушундай эле жагдай башка чөлкөмдөрдө да түзгөнүнө адистер коңгуроо кагып, мындай пи- aşı zamanında bazı olaylar yaşanmış. Bizim yaştan 20 yaşa kadar herkese yapılması hakkında
орун алат. Алсак, XVI кылымда Стамбулда иче- кирлердин калпыстыгын, дегеле кооптонууга
ги-карын жана жугуштуу оорулардын жайы- эч негиз жок экендигин кепилдик менен айтып ülkemizde de aynı aşı kullanılmıştı. Ancak böyle görev verildi. Nisan’da ise, 1.720.800 doz aşıyı
bir durumla karşılaşılmadı. Doktorlar, böyle bir Birleşmiş Milletler yardımıyla getirteceğiz. Gelen
лышы, бул чөлкөмдө да эмдөө жана дезинфекци- чыгышууда. “Вакцинанын курамына эч кандай olayın çocukların aşıya hazır olmadıklarından aşılar ile Kırgızistan genelinde 1-20 yaş arasındaki
ялоо ишин жолго коюга мажбур кылган. Мында- арам нерсе кошулбайт. Туура түшүнүү менен ка-
гы алгылыктуу жөрөлгөнү Стамбулдагы Брита- был алыш керек, вакциналар ошол адамдын им- dolayı ortaya çıktığını bildirdiler. Bizim ülkemizde herkes aşılanacak, dedi.
1 Ocak’a kadar aynı aşı kullanılmıştı, 1 Ocak’tan
ния элчиси 724-жылы Европага алып келип, ал мунитетин ойготуу максатында гана колдонулуп sonra KKV aşısının yerine, altı yaşına kadar
өлкөдө да эмдөө жүргүзүү жайылтыла баштайт. жатпайбы”,-деп Жолдош Калилов да өз сөзүндө
Ал эми Орусиянын тарыхына көз чаптырсак, муну бекемдеди.
1768-жылы Екатерина II биринчилерден болуп
өзүн жана баласын эмдөөгө иннокуляторду ча- Кызамык менен ооругандардын
кырган маалыматты көрүүгө болот. саны 8 миңден ашты
Жолдош Калилов белгилегендей, эмдөөдөн
баш тарткан адам жазуу түрүндө түшүндүрүшү
Учурда Кыргызстандагы абал... керек. Кызматкерлер да эмдөө тууралуу ар бир
Кыргызстанда жалпысынан канча ооруга кар- ата-энеге түшүндүрүп, толук маалымат берүүгө
шы эмдөө жүргүзүлөрүн билүү үчүн Бишкек
шаардык эмдөө борборунун төрайымы Бурул милдеттүү. “Азыркы мезгилде өкмөттүн токтому
Асыкбековага кайрылдык. Анын айтымында, чыгып, ар бир министирликке тапшырма берил-
Кыргызстанда улуттук календарь боюнча жал- ди. 840 миң доза вакцинаны 16-марттан 28-мар-
пысынан он ооруга каршы эмдөө жүргүзүлөт. тка чейин Бишкекте жана Чүйдө 7 жаштан 20
Ошондой эле акыркы 15 жылдын ичинде жашка чейинкилерге жүргүзүлөт. Апрелде дагы
эмдөөлөрдүн натыйжасында кептөөр, сенек, шал кошумча 1, 720 800 дозаны эл аралык уюмдар-
оорулары азайганы байкалган. дын жардамы менен алалы деп жатабыз. Бул
Бирок, эмдөөнүн негизинде жетишилген оң вакциналар менен калган аймактарда бир жаш-
натыйжаларга карабастан, азыркы күндө анын тан жыйырма жашка чейинкилер толугу менен
айрым зыяндары тууралуу да пикирлер коо- эмдөөдөн өтөт. Антпесе, кызамык менен оору-
мчулукта айтылып калып жүрөт. Алсак, жакын- гандардын саны 8 миңден ашып кетти. Ошон-
да эле Казакстанда кызамыкка каршы эмдөөдөн дуктан майдын башына чейин бул кампанияны
улам жабыркаган 300дөн ашык жаран жөнүндө аягына чыгарышыбыз керек”,-деди Ж.Калилов.
кабар көпчүлүктү кооптондурду десек бо- Эң негизгиси, эмдөө массалык түрдө жүрүп
лот. Бул маалымат боюнча Бурул Асыкбекова жаткандыктан кемчиликтер кетпеши керекти-
төмөндөгүлөрдү айтты: “Бул боюнча бизде маа- гин айтып, учурда медициналык кызматкерлер- Талгат Мураталиев
лымат бар. Жалпысынан 500 миңдей киши эм- ди окутуу иштери башталгандыгын да кошум- Talgat Murataliyev
делген.Темиртау жана Жаңы Өзөн аймактарын- чалады.
Эмдөөнүн күнгөй-тескейи N san'15
ARTI VE EKSİLERİ İLE AŞI
Акыркы учурда Кыргызстанда кызамыктын күчөшүнөн улам жапырт Kırgızistan’da son aylarda kızamık hastalığındaki artış nedeniyle toplu aşılama
эмдөө жараянын баштоо маселеси көтөрүлүп келген. Ал эми 16-марттан sorunu ortaya çıktı. 16 Mar an itibaren ülke genelinde kızamık ve kızamıkçığa karşı
тарта Кыргызстан боюнча кызылча жана кызамыкка каршы эмдөө toplu aşılama çalışmaları başlatıldı. Ancak aşı olmaya karşı çıkanların sayısında
жараяны башталган эле. Буга чейин эмдөөдөн өтпөгөндөрдүн саны арбып giderek artış olması ve aynı zamanda medyada bu konuda kafa karıştırıcı yayınlar
кеткенине байланыштуу калктын калың катмары эмдөө боюнча оң-тетири yapılması nedeniyle halkın büyük kısmı, ne yapacağını bilemediğinden aşı olma
маалыматтын айынан ортодо калды. Ошондуктан, ушул теманын тамырын konusunda kararsız kaldı. Biz de insanları bilgilendirmek için bu konuyla ilgili bir
териштирип көрүүнү туура таптык. araştırma yaptık.
дагы эмдөө учурунда ушундай Aşı Ve Kızamık Hastalığı Hakkında çocuklara, çocuk felci hastalığına da karşı aşı
окуялар катталган. Бизде деле
ушул эле вакцина менен эм- Bilgi... olmaları için KPK aşısı yapılmaya başlandı” dedi.
«Aşı» hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak
делип келген. Бирок, мындай ç n vücuda ver len, o hastalığın m krobuyla hazır- Aşılar Nerden Geliyor?
абал катталган эмес. Медицина
кызматкерлеринин айтымын- lanmış tedav türüdür. “Kırgızistan’a aşılar nereden geliyor” sorusu
Kızamık hastalığı bulaşmış nsanın vücudunda bugünlerde halkın merak e iği bir soru.
да, мындай кырдаал балдар- kırmızı lekeler çıkar, öksürür, burnu tıkanır, hals z- Bu soruya cevap almak için Kırgızistan Aşı
дын эмдөөгө даяр эместигинен
жана сезимталдыгынан келип leş r ve ateş çıkar. Merkezinin Müdürü Joldoş LİLOV ile
Aslında nsanları hasta edenler etra ak bak- görüştük. LİLOV: “biz aşıları çocuk felci için
чыккан. Кыргызстанда дагы ter , m kroplar ve v rüslerd r. Bunlar se çevrem z- Belçika ve Fransa’dan, kızamık ve kızamıkçık
1-январга чейин ушул эле вак-
цина менен эмделип, 1-январ- de çok yaygındır. Bu organ zmalar nsan vücuduna için Hindistan’dan, boğmaca, öksürük senek ve
yerleşt ğ nde nsanlar hastalanmaya başlar. Bu v - keptöör için Endonezya’dan, tüberküloza karşı
дан баштап ККВ вакцинасы- rüslere karşı organ zmadak lenfos t hücreler an- Japonya’dan getirtiyoruz. Bu aşıların hepsinde
нын ордуна, алты жашка чей-
инки балдар да шал оорусуна t korları gönder r. Böylece nsanın kend bağışıklık Dünya Sağlık Örgütü ruhsatı bulunmaktadır”
s stem bu v rüslere karşı mücadele eder. Aşılama dedi.
каршы эмделсин деп КПК вак- temelde ağır enfeks yon hastalıkların yayılmasını Bütçeden ayrılan 34,4 milyon Som Birleşmiş
цинасы бериле баштады.”
Эмдөө тууралуу маалымат... engellemek ç n kullanılır. Milletler Çocuk Fonu’na gönderildi ve 8 Şubat’ta
840 bin doz aşı Kırgızistan’a getirtildi. Bu aşıların
«Вакцинация» деген сөз “вака” сөзүнөн алы- Вакциналар кайдан келет? Aşının Tarihi... sağlık bakanlığı tarafından kontrolü yapılarak,
нып, “уй” дегенди түшүндүрөт. Кептөөр менен “Кыргызстанга вакциналар кайдан келет” де-
алгач уйлар ооруп, андан адамдарга жуккан. Вак- ген суроо да бүгүнкү күндө кызыгууну туудуруу- Enfeksiyonel salgınlar ilk kez Çinde III yüz ülke genelinde kullanımı için ruhsat verildi ve
yılda görülmüş ve bu hastalıklara karşı tedavi bakanlık bünyesindeki kurumlara dağıtımına
цина менен алгач уйлар эмделгендиктен ушун- да. Бул суроого жооп алуу үчүн өлкөдөгү Эмдөө başlanmıştır. XVI. yüzyılda İstanbul’da bağırsak başlandı.
дай аталып калган. Же болбосо “прививка” деп борборунун жетекчиси Жолдош Калиловго кай-
аталып, “ооруга карата иммунитетти чакыруу” рылганыбызда, ал буларды айтып берди: “Бизге enfeksiyonlarına karşı aşılama ve dezenfekte Kırgız stan’da Aşı olmak stemeyenler n sayı-
yapılmıştır. İstanbul’daki Britanya Büyükelçisi sı her geçen gün artmaktadır. Şuanda aşıya karşı
деген маанини түшүндүрөт. негизинен Белгия жана Франциядан шал оору- aşıyı 1724 yılında Avrupa’ya götürmüştür. olanların büyük kısmı aşının yapısından şüphelen-
Кызамык – жугуштуу оору, аны жуктуруп суна, Индиядан кызамык жана кызылча оорусу-
алган адамдын денесине кызыл тактар чыгып, на, Индонезиядан көк жөтөл, сенек, кептөөр оо- Rusya’da ise, 1768 yılında II. Ekaterina kendisini d ğ ve d n nançlarından dolayı aşı olmak steme-
ve oğlunu aşılatmak için İnnokulyatoru çağırmış mekted rler. Uzmanlar se, bu düşünceler n yanlış
жөтөлүп, мурду бүтүп, алсыз болот жана дене руларына, Япониядан кургак учукка каршы вак- ve o tarihten itibaren aşı Rusya’da kullanılmaya olduğunu, böyle durumlarda şüphen n yers z ol-
табы көтөрүлөт. циналар алынып келет. Бул вакциналардын баа-
Дегеле адамды айлана-чөйрөдөгү көптөгөн рына Бүткүл дүйнөлүк саламаттыкты сактоо başlanmıştır. duğunu ve aşıların nsan sağlığına herhang b r za-
rar vermeyeceğ n bel rt yorlar. Ayrıca aşının yapı-
бактериялар, микробдор жана вирустар каптап уюмунун уруксат кагазы берилген”. Kırgızistan’daki Durum... sında h ç b r haram madde bulunmadığını, aşıla-
турат. Алар биздин организмде көбөйө башта- Каржылык жагынан алганда учурдагы эмдөө
ганда, иммуниетет каршылык көрсөтө албай, жараянына байланыштуу бюджеттен 34,4 млн. Şu an Kırgızistan’da görülen hangi manın nsan bağışıklığını ar ırmak ç n yapıldığı-
hastalıklara karşı aşılama yapıldığını öğrenmek için nın b l nmes gerekt ğ n bel rtmekted rler.
ооруй баштайбыз. Бул вирустарга каршы орга- сом БУУнун балдар фондуна которулуп, 8-фев- Bişkek Aşı Merkezi Müdiresi Burul ASIKBEKOVA
низмдеги лимфоцит клеткалары антителолор- ралда 840 миң доза келип түшкөн. Бул вакцина-
ду жиберет. Ошентип, адамдын өзүндөгү им- ларды Саламаттыкты сактоо министирлигинин ile görüştük. ASIKBEKOVA: Kırgızistan’da milli Kızamık Şikâyetiyle Hastaneye
takvim’e göre on hastalığa karşı aşı yapıldığını ve Gelenlerin Sayısı 8 Bini Geçti
мундук система бул вирустарга каршы күрөшөт. астындагы дары-дармек менен камсыздоо депар- son 15 sene içerisinde hastalıklara karşı yapılan Joldoş LİLOV: kızamık hastalarının sayısının
Эмдөө негизинен оор инфекциялык оорулар- таменти текшерип, уруксат баракчасын берген.
дын жайылышын алдын алуу үчүн колдонулат. Ушунун негизинде учурда вакциналар жер-жер- aşıların neticesinde çocuk felci, di eri ve tetanos Kırgızistan genelinde 8 bini geçti. Kızamığın salgın
hastalıklarının azaldığını belir i. Ancak aşının hale gelmemesi için Mayıs başına kadar herkesin
лерге таркатылууда. olumlu yanlarının yanı sıra olumsuz yanları da halk aşı olması gerekmektedir. Sağlık görevlileri her
Учурда эмдөөгө каршы чыккандардын
Эмдөөнүн тарыхынан... arasında konuşuluyor. Örneğin Kazakistan’daki ebeveyne aşı konusunu doğru anlatıp, konu
III кылымда Кытайда инфекциялык эпидеми- көпчүлүгү вакцинанын курамынан күмөн санап,
ялар жайыла баштап, элди оор жагдайларга та- вакциналардын курамы тууралуу ар түрдүү пи- kızamığa karşı aşı için hastaneye gönderilen 300 hakkında tam bilgi vermek zorundadır. Buna
den fazla kişi hakkında çıkan haberler çok şaşırtıcı. rağmen aşı olmak istemeyenlerin dilekçe ile bunu
кайт. Ошондо ал ооруларга каршы дарылоо жол- кирлерди айтышууда. Эмдөөдөн баш тарткан- Bununla ilgili ASIKBEKOVA: “Kazakistan’daki belirtmek zorundadırlar. Bunla ilgili hükümet
дорун издөө күч алат. Ошентип биринчи жолу дардын саны алты миңден ашып баратканына
эмдөө, дезинфекциялоо иши колго алына башта- жана алардын көбүн диний көз караштагылар olaylar hakkında bilgimiz var. 500 bin insana aşı kararıyla her bakanlığa, 840 bin doz aşının 16
yapılmış. Temirtau ve Canı Özön Bölgeleri’nde Mart’tan 28 Mart’a kadar Bişkek ve Çüy’de 7
ган. Ушундай эле жагдай башка чөлкөмдөрдө да түзгөнүнө адистер коңгуроо кагып, мындай пи- aşı zamanında bazı olaylar yaşanmış. Bizim yaştan 20 yaşa kadar herkese yapılması hakkında
орун алат. Алсак, XVI кылымда Стамбулда иче- кирлердин калпыстыгын, дегеле кооптонууга
ги-карын жана жугуштуу оорулардын жайы- эч негиз жок экендигин кепилдик менен айтып ülkemizde de aynı aşı kullanılmıştı. Ancak böyle görev verildi. Nisan’da ise, 1.720.800 doz aşıyı
bir durumla karşılaşılmadı. Doktorlar, böyle bir Birleşmiş Milletler yardımıyla getirteceğiz. Gelen
лышы, бул чөлкөмдө да эмдөө жана дезинфекци- чыгышууда. “Вакцинанын курамына эч кандай olayın çocukların aşıya hazır olmadıklarından aşılar ile Kırgızistan genelinde 1-20 yaş arasındaki
ялоо ишин жолго коюга мажбур кылган. Мында- арам нерсе кошулбайт. Туура түшүнүү менен ка-
гы алгылыктуу жөрөлгөнү Стамбулдагы Брита- был алыш керек, вакциналар ошол адамдын им- dolayı ortaya çıktığını bildirdiler. Bizim ülkemizde herkes aşılanacak, dedi.
1 Ocak’a kadar aynı aşı kullanılmıştı, 1 Ocak’tan
ния элчиси 724-жылы Европага алып келип, ал мунитетин ойготуу максатында гана колдонулуп sonra KKV aşısının yerine, altı yaşına kadar
өлкөдө да эмдөө жүргүзүү жайылтыла баштайт. жатпайбы”,-деп Жолдош Калилов да өз сөзүндө
Ал эми Орусиянын тарыхына көз чаптырсак, муну бекемдеди.
1768-жылы Екатерина II биринчилерден болуп
өзүн жана баласын эмдөөгө иннокуляторду ча- Кызамык менен ооругандардын
кырган маалыматты көрүүгө болот. саны 8 миңден ашты
Жолдош Калилов белгилегендей, эмдөөдөн
баш тарткан адам жазуу түрүндө түшүндүрүшү
Учурда Кыргызстандагы абал... керек. Кызматкерлер да эмдөө тууралуу ар бир
Кыргызстанда жалпысынан канча ооруга кар- ата-энеге түшүндүрүп, толук маалымат берүүгө
шы эмдөө жүргүзүлөрүн билүү үчүн Бишкек
шаардык эмдөө борборунун төрайымы Бурул милдеттүү. “Азыркы мезгилде өкмөттүн токтому
Асыкбековага кайрылдык. Анын айтымында, чыгып, ар бир министирликке тапшырма берил-
Кыргызстанда улуттук календарь боюнча жал- ди. 840 миң доза вакцинаны 16-марттан 28-мар-
пысынан он ооруга каршы эмдөө жүргүзүлөт. тка чейин Бишкекте жана Чүйдө 7 жаштан 20
Ошондой эле акыркы 15 жылдын ичинде жашка чейинкилерге жүргүзүлөт. Апрелде дагы
эмдөөлөрдүн натыйжасында кептөөр, сенек, шал кошумча 1, 720 800 дозаны эл аралык уюмдар-
оорулары азайганы байкалган. дын жардамы менен алалы деп жатабыз. Бул
Бирок, эмдөөнүн негизинде жетишилген оң вакциналар менен калган аймактарда бир жаш-
натыйжаларга карабастан, азыркы күндө анын тан жыйырма жашка чейинкилер толугу менен
айрым зыяндары тууралуу да пикирлер коо- эмдөөдөн өтөт. Антпесе, кызамык менен оору-
мчулукта айтылып калып жүрөт. Алсак, жакын- гандардын саны 8 миңден ашып кетти. Ошон-
да эле Казакстанда кызамыкка каршы эмдөөдөн дуктан майдын башына чейин бул кампанияны
улам жабыркаган 300дөн ашык жаран жөнүндө аягына чыгарышыбыз керек”,-деди Ж.Калилов.
кабар көпчүлүктү кооптондурду десек бо- Эң негизгиси, эмдөө массалык түрдө жүрүп
лот. Бул маалымат боюнча Бурул Асыкбекова жаткандыктан кемчиликтер кетпеши керекти-
төмөндөгүлөрдү айтты: “Бул боюнча бизде маа- гин айтып, учурда медициналык кызматкерлер- Талгат Мураталиев
лымат бар. Жалпысынан 500 миңдей киши эм- ди окутуу иштери башталгандыгын да кошум- Talgat Murataliyev
делген.Темиртау жана Жаңы Өзөн аймактарын- чалады.
