Page 10 - Gazete Manas
P. 10
КООМ СУРООСУ
N san'15
Тишиң барда таш чайна,
Даткайым Азамат кызы тишиң жокто аш кайда?
Datkayım Azamat kızı
Кыргызстандын Конституция- Асел Моконова
сынын 23-беренесинде ар бир адам дис- Asel Mokonova
криминациясыз, жумушту эркин тандоо,
адилеттүү жана шарты жакшы эмгекке Gençken Çalış!
жана жумушсуздуктан коргоо укугуна ээ.
Мыйзамда жазылганэрежени күндөлүк Kırgızistan Anayasasının 23.maddesinde,
жашообуздакандай аткарыпжатабыз? ‘her insan hiç bir ayrımcılık yapılmaksızın
Кеп башынан болсун... iş tercihinde bulunmaya, adil, eşit ve
daha iyi bir şartlarda çalışmanın yanı
Жаш, сулуу болбосоң ишке албайт sıra işsiz kaldığında iş bulunması
hakkına sahiptir’, şeklinde belirtilmiştir.
Акыркы 5 жыл аралыгында жумушчу күчүн та- Bu yasanın günümüzde geçerliliğinin ve
лап кылган жарыялардын дээрлик баарында дис- uygulanabilirliğine derecede olduğunu ele
криминацияны көрө алабыз. Жаш өзгөчөлүгүнө, aldık.
сырткы келбетине жана жыныстык жактан чектөө Genç,GüzelVeYakışıklıDeğilsenİşBulamazsın
койгон учурлар көп. Эмгекке жарамдуу кезиңде
гана иштеп албасаң, жашың 45тен өтүп калган соң, Son 5 yıl içerisinde işçi talep eden ilanlarına
иш издеп эч убара болбой эле койсоңуз болчудай. baktığımızda yaş, cinsiyet, fiziksel görünüm gibi
Анткени, талапка жооп бербеген, 45 жаштан ашып özelliklier ön planda tutulmakta ve bu konularda
калгандарды кеңсе иши тургай, курулуш иште- yapılan ayrımcılık göze çarpmaktadır. 45 yaşına kadar
рине да албайт. Стол үстүндө отуруп иштөөнү kalıcı bir iş bulamazsan, bu yaştan sonra iş aramanın
каалагандар үчүн көп акылдуу болбосо да сырткы hiçbiranlamıdayok.İşverenleriniş’ealacaklarıkişilerde
келбети жакшынакай болсо жетиштүү. Ошол эле aradıkları özelliklere sahip değilseniz işe alınmanız
учурда “Биз кыздар менен гана иштешебиз” деген oldukça zor. Hafif ofis işi dışında, inşaat işlerine bile zar
фразага айланып калган сөздөрдү көп угабыз. Ой- zor kabul ederler. Masa başında çalıştırılacak kişilerin
лонуп көрүңүз, азыр иштеп жаткан жумушуңузду fiziksel görünümlerinin çok iyi düzeyde olması talep
табуу үчүн канча күн, же канча ай, балким көп ediliyor. Çoğu zaman bayan çalışanllar ön planda
жылдар кеткендир. Араң тапкан ишиңизде иштеп tutuluyor. Hatta ‘Sadece kızlarla çalışırız’ ifadeleri iş
жатсаңыз, эртең башыңызга бир кырсык келип, ilanlarında en çok rastlanan durumlardan biridir.
ал иштен кол жууп калсаңыз, сизге жардам берэ- Aslında, şimdi çalışmakta olduğumuz işi bulmak
эр, кайрадан башка бир ишти таап кетүүңүзгө için çok uğraşmışızdır, günler, aylar, hatta yıllar
көмөктөшөр бирөөлөрдүн жөлөк-таяк болооруна kaybetmiş olabiliriz. Zar zor bulduğumuz bir işi
ишенесизби же бирге иштешип кете алышыңызга yarın kaybedersek, bıraktığımız yerden devam
кепилдик бере аласызбы? edebileceğimiz bir işin de garantisi yok.
Жасанып келбептирсиз... Makyaj Yapmamışsınız...
21 yaşındaki üniversite mezunu bir bayan, boi
21 жаштагы Жыпариса Алишерова ушул жылы yer için eleman arayan bir firmaya CV bırakmak
университетти аяктайт. Эмгек күчүн талап кылган için gittiğinde, görevlisi sekreter tarafından makyaj
жарыя боюнча таржымалын (резюме) таштаганы yapıp süslenmeden geldiği için içeri alamamış ve
шаарыбыздын белгилүү компанияларынын бири- geri çevirilmiş. Oysa bayan makyaj malzemelerine
не барган. Бирок, ошол компаниянын катчысынан ihtiyaç duymadan da güzel bir yüze sahip birisiydi.
“Кечиресиз, сизди шефтин алдына киргизе албай- Bahsettiğimiz bu tür firmalar, bayan elemanların dış
мын, анткени боёнбоптурсуз” деген жоопту ук- görünüşlerini reklamları için kullanıyorlar ve eski
кан. Болбосо Жыпариса косметикасыз деле сулуу, elemanlarını işten çıkarıp yerine yenilerini alıyorlar,
татынакай кыз. Мындай учурда жарандын укугу bu durumlardan dolayı haksızlığa uğrayanların sayısı
корголбой эле, кордолуп жаткан жокпу деген су- oldukça fazla.
роо туулат. Кыздардын сулуулугун компанияны
таанытуу үчүн жарнама катары колдонушат. Бул Yeterince Çalışmadan Ülkeme Dönmek
жерде дагы деле бөлүнүүлөр, кыздарды жөн гана İstemiyorum
буюм катары колдонуп, убагы келгенде жаңысын
алуу үчүн, эскилери керексиз буюмдай таштандыга İsmini söylemek istemeyen bir vatandaş Çin’de
айланып жатат. Guangzhou şehrinde çalışıyor, işinden ve aldığı
maaştan oldukça memnun, ama bu adamın tek
Мен үчүн кытайлар иштейт sıkıntısı ülkesine duyduğu özlem. Kırgızistan’a gelip
Атын атабоону каалаган каарманыбыз учурда Кы- çalışamaz mısınız diye sorulduğunda ‘şu an gelip
тайдын Гуанжо шаарында иштейт. Айлык акысы, gelmeyeceğim belli değil, ama ülkeme dönme
жашаган жеринин шарттары аябай жакшы. Хан- zamanımın daha gelmediğini düşünüyorum. Çünkü
дарча жашаса да, баары бир жүрөгү туулган жерин şimdi gelirsem, burada çalışan birinin işsizliğine sebep
эңсейт. Кыргызстанда эле иштебейсизби деген су- olurum. Benim arzum, gelecekte Çin’de işveren
рообузга “Балким качандыр бир убакта иштешим konumuna gelmek. Yeterince çalıştıktan sonra ülkeme
мүмкүн. Бирок, азыр убагы эмес. Кыргызстанга dönmek en büyük arzum, o zaman gönül rahatlığıyla
барып, бир кытайдын колунда өз бир тууганым vatanıma dönebilirim’, dedi.
кыргыздын ашын тартып алып иштегим келбейт.
Менин келечектеги каалоом мен кытайлар үчүн
эмес, мен үчүн кытайлар иштесин. Ошондо гана
башымды өйдө көтөрүп мекениме кайта аламын”,
деп жооп берди. Чынында Кыргызстанда чет
өлкөлүк жеке ишкерлер көп. Өз мекенибизде баш-
ка мамлекеттин жаранынын койгон талаптарына,
берген акчасына канаат кылып жашайбыз. Өзүбүз
өнүгүүгөэмнеүчүнаракеткылбайбыз?Маселелер-
дин баарын акчага байланыштыра беребиз. Эске
алсак, ошол эле кытайлар бай болуп анан бизнес,
ишкерликти баштаган эмес, алар баштап туруп
анан бай болушкан.
N san'15
Тишиң барда таш чайна,
Даткайым Азамат кызы тишиң жокто аш кайда?
Datkayım Azamat kızı
Кыргызстандын Конституция- Асел Моконова
сынын 23-беренесинде ар бир адам дис- Asel Mokonova
криминациясыз, жумушту эркин тандоо,
адилеттүү жана шарты жакшы эмгекке Gençken Çalış!
жана жумушсуздуктан коргоо укугуна ээ.
Мыйзамда жазылганэрежени күндөлүк Kırgızistan Anayasasının 23.maddesinde,
жашообуздакандай аткарыпжатабыз? ‘her insan hiç bir ayrımcılık yapılmaksızın
Кеп башынан болсун... iş tercihinde bulunmaya, adil, eşit ve
daha iyi bir şartlarda çalışmanın yanı
Жаш, сулуу болбосоң ишке албайт sıra işsiz kaldığında iş bulunması
hakkına sahiptir’, şeklinde belirtilmiştir.
Акыркы 5 жыл аралыгында жумушчу күчүн та- Bu yasanın günümüzde geçerliliğinin ve
лап кылган жарыялардын дээрлик баарында дис- uygulanabilirliğine derecede olduğunu ele
криминацияны көрө алабыз. Жаш өзгөчөлүгүнө, aldık.
сырткы келбетине жана жыныстык жактан чектөө Genç,GüzelVeYakışıklıDeğilsenİşBulamazsın
койгон учурлар көп. Эмгекке жарамдуу кезиңде
гана иштеп албасаң, жашың 45тен өтүп калган соң, Son 5 yıl içerisinde işçi talep eden ilanlarına
иш издеп эч убара болбой эле койсоңуз болчудай. baktığımızda yaş, cinsiyet, fiziksel görünüm gibi
Анткени, талапка жооп бербеген, 45 жаштан ашып özelliklier ön planda tutulmakta ve bu konularda
калгандарды кеңсе иши тургай, курулуш иште- yapılan ayrımcılık göze çarpmaktadır. 45 yaşına kadar
рине да албайт. Стол үстүндө отуруп иштөөнү kalıcı bir iş bulamazsan, bu yaştan sonra iş aramanın
каалагандар үчүн көп акылдуу болбосо да сырткы hiçbiranlamıdayok.İşverenleriniş’ealacaklarıkişilerde
келбети жакшынакай болсо жетиштүү. Ошол эле aradıkları özelliklere sahip değilseniz işe alınmanız
учурда “Биз кыздар менен гана иштешебиз” деген oldukça zor. Hafif ofis işi dışında, inşaat işlerine bile zar
фразага айланып калган сөздөрдү көп угабыз. Ой- zor kabul ederler. Masa başında çalıştırılacak kişilerin
лонуп көрүңүз, азыр иштеп жаткан жумушуңузду fiziksel görünümlerinin çok iyi düzeyde olması talep
табуу үчүн канча күн, же канча ай, балким көп ediliyor. Çoğu zaman bayan çalışanllar ön planda
жылдар кеткендир. Араң тапкан ишиңизде иштеп tutuluyor. Hatta ‘Sadece kızlarla çalışırız’ ifadeleri iş
жатсаңыз, эртең башыңызга бир кырсык келип, ilanlarında en çok rastlanan durumlardan biridir.
ал иштен кол жууп калсаңыз, сизге жардам берэ- Aslında, şimdi çalışmakta olduğumuz işi bulmak
эр, кайрадан башка бир ишти таап кетүүңүзгө için çok uğraşmışızdır, günler, aylar, hatta yıllar
көмөктөшөр бирөөлөрдүн жөлөк-таяк болооруна kaybetmiş olabiliriz. Zar zor bulduğumuz bir işi
ишенесизби же бирге иштешип кете алышыңызга yarın kaybedersek, bıraktığımız yerden devam
кепилдик бере аласызбы? edebileceğimiz bir işin de garantisi yok.
Жасанып келбептирсиз... Makyaj Yapmamışsınız...
21 yaşındaki üniversite mezunu bir bayan, boi
21 жаштагы Жыпариса Алишерова ушул жылы yer için eleman arayan bir firmaya CV bırakmak
университетти аяктайт. Эмгек күчүн талап кылган için gittiğinde, görevlisi sekreter tarafından makyaj
жарыя боюнча таржымалын (резюме) таштаганы yapıp süslenmeden geldiği için içeri alamamış ve
шаарыбыздын белгилүү компанияларынын бири- geri çevirilmiş. Oysa bayan makyaj malzemelerine
не барган. Бирок, ошол компаниянын катчысынан ihtiyaç duymadan da güzel bir yüze sahip birisiydi.
“Кечиресиз, сизди шефтин алдына киргизе албай- Bahsettiğimiz bu tür firmalar, bayan elemanların dış
мын, анткени боёнбоптурсуз” деген жоопту ук- görünüşlerini reklamları için kullanıyorlar ve eski
кан. Болбосо Жыпариса косметикасыз деле сулуу, elemanlarını işten çıkarıp yerine yenilerini alıyorlar,
татынакай кыз. Мындай учурда жарандын укугу bu durumlardan dolayı haksızlığa uğrayanların sayısı
корголбой эле, кордолуп жаткан жокпу деген су- oldukça fazla.
роо туулат. Кыздардын сулуулугун компанияны
таанытуу үчүн жарнама катары колдонушат. Бул Yeterince Çalışmadan Ülkeme Dönmek
жерде дагы деле бөлүнүүлөр, кыздарды жөн гана İstemiyorum
буюм катары колдонуп, убагы келгенде жаңысын
алуу үчүн, эскилери керексиз буюмдай таштандыга İsmini söylemek istemeyen bir vatandaş Çin’de
айланып жатат. Guangzhou şehrinde çalışıyor, işinden ve aldığı
maaştan oldukça memnun, ama bu adamın tek
Мен үчүн кытайлар иштейт sıkıntısı ülkesine duyduğu özlem. Kırgızistan’a gelip
Атын атабоону каалаган каарманыбыз учурда Кы- çalışamaz mısınız diye sorulduğunda ‘şu an gelip
тайдын Гуанжо шаарында иштейт. Айлык акысы, gelmeyeceğim belli değil, ama ülkeme dönme
жашаган жеринин шарттары аябай жакшы. Хан- zamanımın daha gelmediğini düşünüyorum. Çünkü
дарча жашаса да, баары бир жүрөгү туулган жерин şimdi gelirsem, burada çalışan birinin işsizliğine sebep
эңсейт. Кыргызстанда эле иштебейсизби деген су- olurum. Benim arzum, gelecekte Çin’de işveren
рообузга “Балким качандыр бир убакта иштешим konumuna gelmek. Yeterince çalıştıktan sonra ülkeme
мүмкүн. Бирок, азыр убагы эмес. Кыргызстанга dönmek en büyük arzum, o zaman gönül rahatlığıyla
барып, бир кытайдын колунда өз бир тууганым vatanıma dönebilirim’, dedi.
кыргыздын ашын тартып алып иштегим келбейт.
Менин келечектеги каалоом мен кытайлар үчүн
эмес, мен үчүн кытайлар иштесин. Ошондо гана
башымды өйдө көтөрүп мекениме кайта аламын”,
деп жооп берди. Чынында Кыргызстанда чет
өлкөлүк жеке ишкерлер көп. Өз мекенибизде баш-
ка мамлекеттин жаранынын койгон талаптарына,
берген акчасына канаат кылып жашайбыз. Өзүбүз
өнүгүүгөэмнеүчүнаракеткылбайбыз?Маселелер-
дин баарын акчага байланыштыра беребиз. Эске
алсак, ошол эле кытайлар бай болуп анан бизнес,
ишкерликти баштаган эмес, алар баштап туруп
анан бай болушкан.
