Page 8 - Gazete Manas
P. 8
Алыкулга 100 жыл
N san'15
СЕНООРУБА,МЕНООРУЮНАТА ЖУРТ
Бул жылы кыргыздын классик акыны Алыкул Осмоновдун жарык дүйнөгө келгенине 100 жыл толду. Акындын 100 жылдык маарекесине арналып, ушул
жыл ичинде көптөгөн жакшы иштер пландалууда.
Классик акын-Алыкул акындын ырлары бир катар чет тилине да дык убактысын чыгармачылыкка үрөп, катуу менен чыгармачылыгынан тышкары, акын ту
которулган. Алсак, 1995-жылы «Көл толку- иштейт. Айыкпас илдет өмүр бою акындын уралуу илимий изилдөөлөр, окутуу усулдары-
Кыргыздын классик акыны, Алыкул Осмо- ну» (Wayes of the lake), 2000-жылы «Аккан изине түшүп, акыры 1950-жылы 12-декабрда- на байланыштуу маалыматтар да камтылган.
нов мындан туура жүз жыл илгери, 1915 жылы суу» (Live water) деген ыр жыйнактары кыр- гы кычыраган кышта Алыкул бул дүйнө менен “Учур” театры да Алыкулдун жүз жылдыгына
Чүй өрөөнүнүн батыш тарабындагы Панфи- гыз жана англис тилинде жарык көрсө, ошол жылмайган бойдон кош айтышып кете берет. арнап, “Алыкулга гүл десте”спектаклин, бүтүн
лов районунун Каптал-Арык айылында жарык эле 2000-жылы «Балдарга» (“Детям”, “For Акындын көз жумгандан кийинки жүзүндөгү өлкө аймагын кыдырып коюуну пландашты-
дүйнөгө келет. Жаштайынан тагдырдын тата- children”) аталышындагы ыр жыйнагы кыр- жылмаюусунун сырын азыркыга чейин эч ким рууда.
ал сыноосуна кабылып, беш жашка толо элек гыз, орус, англис тилдеринде басмадан чык- тактап айтып бере элек. Балким, улуу акын
кезинде ата-энесинен айрылып , өмүрдүн али кан. тагдырдын оор сыноолоруна сынбай, тагдыр “Атын атаса, куту сүйүнөт”
баштала элек даңгыр жолунда жалгыз кала бе- канчалык татаалданган сайын, кайра чыйра-
рет. Тагдыр менен бирге жападан жалгыз кал- Драма жана котормодогу лып, моюн сунбай жашап, тагдырды жеңип, “Атын атаса куту сүйүнөт” демекчи акын-
ган Алыкулдун мындан аркы балалык күндөрү Алыкул аркасына урабай турган, кулабай турган эсте- дын атын алып жүргөн борбор калаабызда
Токмоктогу балдар үйүндө өтөт. Акындын лик тургузуп кеткенине жылмайган чыгар. көчө, мектеп, китепкана бар. Борбор калаабы-
ары жагында катылып жаткан акындык чы- Алыкул жеке гана ыр жазуу менен алектен- здагы Улуттук китепкана1934-жылдан бери
мындары ушул балдар үйүндө тарбияланып бей, дүйнөлүк адабияттын алптары Пушкин, Алыкул жана Ысык-Көл китеп сүйүүчүлөргө кызмат көрсөтүп келсе,
жүргөн мезгилде ойгонуп, кагаз бетине чий- Шекспир, Низами, Шота Руставели башта- өтүп кеткен 2014-жылы Алыкул Осмоновдун
мелей калып жүргөн ырлары анда-санда ин- ган классик акындардын чыгармаларын кыр- Табиятынан түнт, жан кишиге чечилип сыр аты ыйгарылып, ысымы түбөлүккө
тернаттын дубал газеталарына чыгып турган. гызча сүйлөткөн мыкты котормочу да болгон. айтпаган Алыкул Осмоновдун өмүрдөгү кым- калтырылды. Бишкек
Акындын балдар үйүндө өткөн өмүрүн Груня Айрыкча ал которгон Шота Руставелинин бат да, кыйбас да жан жолдошу Ысык-Көл шаарындагы №68
Савельевна өңдүү мээримин төккөн, эне ор- «Жолборс терисин жамынган баатыр» поэ- болгон. «Жеңишбек» поэмасынын башын- гимназия
дуна эне болгон тарбиячыларсыз элестетүү масы кыргыз окурмандары арасында аңызга да айтылгандай, турмушта миң жолдош күтсө акын-
мүмкүн эмес. Ушул тарбиячылардын тарбия- айланып, китеби колдон-колго өтүп, бат эле да, Ысык-Көл сындуу бир жолдош күтпөй, дын
сын алып өсүп жетилген Алыкул он төрт жа- эл арасына сиңип кеткен мыкты котормо жан сырын, кайгы-муңун бир гана көлгө ай-
шында борбордогу педогогикалык техни- болгон. Калк арасында жаңы төрөлгөн нари- тып, көл менен гана сыр чечишкен. Өмүрүнүн атын
кумга келет. Бир кездеги кыргыз интелеген- стелерге поэманын каармандары Нестан, Та- акыркы жылдарында көлгө көп каттап, көл жэ- алуу ме-
циясын, кыргыз профессионал адабиятын риел, Тинатин, Афтандил деген ысымдар ый- эгинде толкун менен сырдашып, жээк бой- нен бирге
түптөөчүлөрдү тарбиялап чыгарган педтехни- гарылып, грузин элинин айтылуу дастаны- лой басканды адатка айландырып алган келечектин ээле-
кум Алыкулду да чыгармачылыкка үндөп, ыр нын кыргызча котормосу өз окурмандары- дешет. Акын бул дүйнөдөн өтөөрүндө рин тарбиялап жатса,
жазууга шыктандырган, куттуу уя боло алган. нын жүрөгүнөн түнөк тапкан. Чындыгында эң акыркы ирет акындын кичи мекени Каптал-
Алгач, жазган ырларын жакын курбуларына, эле Алыкулдун котормодогу багынткан бий- Арык айылында Алыкул Осмонов атындагы
санаалаш досторуна да көрсөткөндөн уялып иктигин Шота Руставелинин «Жолборс те- көлгө, 1950-жылдын декабрь орто мектеп бар. Кыргыз Республикасынын
жүргөн Алыкул, техникумдагы сүрөт жана рисин жамынган баатыр» поэмасы менен айында ызгаар суукка кара- Улуттук банкы 2000-жылы жүгүртүүгө чыга-
драма ийриминин жетекчиси Игнатьевдин аныктоого болот. бай, «Победа» машинасын рылган 200 сомдук валютанын алдынкы бе-
чыгармачылыкка байланыштуу айткан акыл- жээнине айдатып алып, Ысык- тине акындын элесин чагылдырып, арткы бе-
насаатынан улам ырларын көп жашырбай, Мындан тышкары театр сахнасында Алы- Көлү менен акыркы ирет кошто- тине Ысык-Көлдүн жана акындын төрт сап
ыр жазууга дагы да шыктана баштаган. Ошол кулдун котормосу боюнча Шекспирдин шуп кеткен экен. ыры жазылган улуттук банкнота чыгарган.
убакта бир бөлмөдө жашаган сырдаш курбусу «Отелло», «Он экинчи түн» драмалары Акындын туулган айылындагы, Чолпон-Ата
Райкан Шүкүрбеков: «Бул буюрса чоң акын театр сүйүүчүлөрүнө тартууланган. Алы- Алыкул Осмонов 100 жана Бишкектеги үй музейлери акындын жа-
болот» деп айткан экен. кул Осмонов орус адабияты менен да алпу- жашта шоосу менен жакындан таанышам деген по-
рушуп, Пушкин, Крылов баштаган бир топ эзия күйөрмандарына ар дайым эшиги ачык.
Поэзияга кадам орус классиктеринин чыгармаларын кыр- Кыргыздын кымбат акыны Алыкул- 1986-жылдан бери Алыкул Осмонов атында-
гызча таржымалдаган. 1937-жылы Пуш- дун дүйнөгө келгенине бул жылы 100 жыл гы адабий сыйлык уюштурулуп, ал акындарга
Алыкулдун эң биринчи эл сынына коюлган киндин «Поп жана анын кызматчысы Бал- толуп отурат. Акындын 100 жылдык маара- ыйгарылып келет. Жыл өткөн сайын акындын
ыры 1930-жылы «Сабаттуу бол» газетасына да жөнүндө жомок», Крыловдун «Тамсил- кеси мамлекеттин, айылдаштарынын жана күйөрмандары арбып, өлбөстүккө умтулган
«Кызыл жүк» деген ат менен жарыяланып, дер» ж. б бир катар орус акындарынын чы- спонсорлордун колдоосу менен уюштурулу- экинчи өмүрү уланууда.
адабияттагы тушоосу кесилет. 1933-жылы гармаларын кыргызчага которгон. 1948-жылы уда. Мааракеге мамлекет тарабынан 100 миң
техникумду аяктагандан тарта, өзүн чыгарма- орустун улуу акыны А. С. Пушкиндин «Евге- сом акча бөлүнүп берилген. Алыкулдун 100 Амантур
чылыкка арнап, поэзиянын даңгыр жолуна ат- ний Онегин» аттуу ыр менен жазылган рома- жылдыгын өткөрүүдө айылдаштары да чет- Шергазиев
танат. Ырлары гезит беттерине байма-бай жа- ны А. Осмоновдун котормосу боюнча кыргыз те калбай, акындын 2 томдук китебинин жа-
рыяланып, дагы да мыкты ыр жаратуу үчүн, окурмандарына тартууланган. рык көрүүсүнө демөөрчүлүк кылса, “Алыкул
билимин тереңдетүү үчүн дүйнөлүк адабият- Осмонов” атындагы коомдук фонд 9-апрелде
тын артынан сая түшүп, изденүүнүн үстүндө Алыкул, тагдыр, сүйүү… өтүүчү марафонду уюштурууда. Жүз жылдык-
иш алып барат. Анын алгачкы ырлар жыйнагы тын алкагында аткарылуучу иштердин ката-
1935 -жылы “Таңдагы ырлар” деген ат менен Тагдырдын запкысын жеп, турмуштун рында, акынга арналган арноо ырлар, студент-
жарык көрөт. 1937-жылы «Жылдыздуу жа- ысыгынан суугуна көбүрөөк урунган Алы- тер арасында Алыкулдун ырларын көркөм
штык», «Чолпонстан» деген эки бирдей ыр кул Осмоновдун балалыгы бир тарабынан же- окуу, окуучулар арасында дил баян жазуу бо-
жыйнактын автору болууга жетишип, адабий тимдик күндөрдүн курчоосунда өтсө, бир та- юнча сынактар уюштурулуп, өзүнчө китеп бо-
айдыңда Алыкул Осмонов деген акын пай- рабынан замандын оор учуруна, ачарчылык луп басылып чыкмакчы, аны менен бирге мек-
да болот. Бирок, өзүнө талапты катуу койгон күндөргө туш келген. Бала кезден жетимдик тептерде жана жогорку окуу жайларда Алы-
Алыкул төмөндөгү жыйнактагы ырларынын оор күндөр менен кошо келген оору Алыкул- кулду окутуу боюнча усулдук колдонмолор
көбүн жамакка жакын, кургак уйкаштык деп ду өмүр бою ээрчип жүрдү. китеби басылып чыгуусу пландалууда. Китеп-
жактыра берген эмес экен. тин басылышына Билим жана илим министр-
Педтехникумда окуп жүргөн мезгилде лиги, Билим берүү академиясы жана Улуттук
Акындын ыр жыйнактары алгачкы аруу сезиминин ээси Айдай Жиги- тил комиссиясы менен бирге “Алыкул-үй бор-
талиева аттуу кызды жолуктуруп, ашыктык бору” коомдук бирикмеси демөөрчүлүк кы-
Алыкул Осмонов1935-1950-жылдар ара- сезимдерин арнайт, бирок ташбоор тагдыр лышмакчы.
лыгындагы, кыска убакыттын ичинде ондон бул жолу да Алыкулга мерез көз менен карап,
ашуун китептин автору болуп, чыгармачылык- алгачкы сүйүүсүн да ыраа көрбөй, ак сүйүүсү 13-мартта Кыргыз улуттук илимдер ака-
та али эч ким кол жеткизбеген бийиктике же- «кош деп, колуна чок карматып» баса берет. демиясында Алыкул Осмоновдун 100 жыл-
тип, поэзияда өз ордун табат. Анын «Таңдагы Сүйүүсүнө жетпей калганына арданган, ыза- дыгын утурлай “Алыкул Осмонов энцикло-
ырлар», «Жылдыздуу жаштык», «Чолпон- ланган акын ызасын, арзуусун ырдан чыга- педиясы” китебинин бет ачары болуп өттү.
стан», «Махабат», «Жаңы ырлар», «Ме- рып, 1937-жылдын майынан 1939-жылдын Энциклопедияда Алыкул Осмоновдун өмүрү
нин жерим - ырдын жери» аттуу ыр жыйнак- апрелине чейин грузин акыны Шота Руста-
тарын окурмандар жылуу кабыл алып, акынга велинин «Жолборс терисин жамынган баат-
атак-даңк алып келет. 1950-жылы Москвадан ыр» поэмасын өзгөчө эргүү менен которгон
орус тилинде басылып чыккан «Мой дом» экен.
аталышындагы ырлар жыйнагы, аны союздук
окурмандар менен тааныштырат. Акындын Сүйүүдөн көңүлү калган Алыкул , сүйүүгө
көзү өтүп кеткенден кийин да чыгармалары дагы бир ирет кезигип, 1941-жылы Москва
басылып, 1964-1965-1967-жылдар аралыгын- театралдык институтун бүтүргөн Зейнеп Со-
да чыгармаларынын 3 томдугу жарык көрөт. оронбаева деген кызга баш кошуп, кыздуу бо-
1972-жылы «Көл толкуну» деген аталышта лот. Кызына Жыпар деген ысым ыйгарып, ичи
тандалган ырлардан жана поэмалардан турган көөнүнө батпай сүйүнүп турганда, наристеси
китеби жарык көрсө, өлкөбүз эгемендүүлүктү 16 гана күн жашап, чарчап калат. Сүйүнүчтүн
алган жылдар ичинде да Алыкулдун бир нече артынан келген тоодой кайгы үй-бүлөнүн очо-
китептери басылып чыккан. Ошондой эле гун өчүрүп, эки жашты эки башка жолго салат.
Ушундан кийин жалгыз калган акын Фрунзе-
ден үй алып, Ысык-Көлгө тез-тез каттап, бар-
N san'15
СЕНООРУБА,МЕНООРУЮНАТА ЖУРТ
Бул жылы кыргыздын классик акыны Алыкул Осмоновдун жарык дүйнөгө келгенине 100 жыл толду. Акындын 100 жылдык маарекесине арналып, ушул
жыл ичинде көптөгөн жакшы иштер пландалууда.
Классик акын-Алыкул акындын ырлары бир катар чет тилине да дык убактысын чыгармачылыкка үрөп, катуу менен чыгармачылыгынан тышкары, акын ту
которулган. Алсак, 1995-жылы «Көл толку- иштейт. Айыкпас илдет өмүр бою акындын уралуу илимий изилдөөлөр, окутуу усулдары-
Кыргыздын классик акыны, Алыкул Осмо- ну» (Wayes of the lake), 2000-жылы «Аккан изине түшүп, акыры 1950-жылы 12-декабрда- на байланыштуу маалыматтар да камтылган.
нов мындан туура жүз жыл илгери, 1915 жылы суу» (Live water) деген ыр жыйнактары кыр- гы кычыраган кышта Алыкул бул дүйнө менен “Учур” театры да Алыкулдун жүз жылдыгына
Чүй өрөөнүнүн батыш тарабындагы Панфи- гыз жана англис тилинде жарык көрсө, ошол жылмайган бойдон кош айтышып кете берет. арнап, “Алыкулга гүл десте”спектаклин, бүтүн
лов районунун Каптал-Арык айылында жарык эле 2000-жылы «Балдарга» (“Детям”, “For Акындын көз жумгандан кийинки жүзүндөгү өлкө аймагын кыдырып коюуну пландашты-
дүйнөгө келет. Жаштайынан тагдырдын тата- children”) аталышындагы ыр жыйнагы кыр- жылмаюусунун сырын азыркыга чейин эч ким рууда.
ал сыноосуна кабылып, беш жашка толо элек гыз, орус, англис тилдеринде басмадан чык- тактап айтып бере элек. Балким, улуу акын
кезинде ата-энесинен айрылып , өмүрдүн али кан. тагдырдын оор сыноолоруна сынбай, тагдыр “Атын атаса, куту сүйүнөт”
баштала элек даңгыр жолунда жалгыз кала бе- канчалык татаалданган сайын, кайра чыйра-
рет. Тагдыр менен бирге жападан жалгыз кал- Драма жана котормодогу лып, моюн сунбай жашап, тагдырды жеңип, “Атын атаса куту сүйүнөт” демекчи акын-
ган Алыкулдун мындан аркы балалык күндөрү Алыкул аркасына урабай турган, кулабай турган эсте- дын атын алып жүргөн борбор калаабызда
Токмоктогу балдар үйүндө өтөт. Акындын лик тургузуп кеткенине жылмайган чыгар. көчө, мектеп, китепкана бар. Борбор калаабы-
ары жагында катылып жаткан акындык чы- Алыкул жеке гана ыр жазуу менен алектен- здагы Улуттук китепкана1934-жылдан бери
мындары ушул балдар үйүндө тарбияланып бей, дүйнөлүк адабияттын алптары Пушкин, Алыкул жана Ысык-Көл китеп сүйүүчүлөргө кызмат көрсөтүп келсе,
жүргөн мезгилде ойгонуп, кагаз бетине чий- Шекспир, Низами, Шота Руставели башта- өтүп кеткен 2014-жылы Алыкул Осмоновдун
мелей калып жүргөн ырлары анда-санда ин- ган классик акындардын чыгармаларын кыр- Табиятынан түнт, жан кишиге чечилип сыр аты ыйгарылып, ысымы түбөлүккө
тернаттын дубал газеталарына чыгып турган. гызча сүйлөткөн мыкты котормочу да болгон. айтпаган Алыкул Осмоновдун өмүрдөгү кым- калтырылды. Бишкек
Акындын балдар үйүндө өткөн өмүрүн Груня Айрыкча ал которгон Шота Руставелинин бат да, кыйбас да жан жолдошу Ысык-Көл шаарындагы №68
Савельевна өңдүү мээримин төккөн, эне ор- «Жолборс терисин жамынган баатыр» поэ- болгон. «Жеңишбек» поэмасынын башын- гимназия
дуна эне болгон тарбиячыларсыз элестетүү масы кыргыз окурмандары арасында аңызга да айтылгандай, турмушта миң жолдош күтсө акын-
мүмкүн эмес. Ушул тарбиячылардын тарбия- айланып, китеби колдон-колго өтүп, бат эле да, Ысык-Көл сындуу бир жолдош күтпөй, дын
сын алып өсүп жетилген Алыкул он төрт жа- эл арасына сиңип кеткен мыкты котормо жан сырын, кайгы-муңун бир гана көлгө ай-
шында борбордогу педогогикалык техни- болгон. Калк арасында жаңы төрөлгөн нари- тып, көл менен гана сыр чечишкен. Өмүрүнүн атын
кумга келет. Бир кездеги кыргыз интелеген- стелерге поэманын каармандары Нестан, Та- акыркы жылдарында көлгө көп каттап, көл жэ- алуу ме-
циясын, кыргыз профессионал адабиятын риел, Тинатин, Афтандил деген ысымдар ый- эгинде толкун менен сырдашып, жээк бой- нен бирге
түптөөчүлөрдү тарбиялап чыгарган педтехни- гарылып, грузин элинин айтылуу дастаны- лой басканды адатка айландырып алган келечектин ээле-
кум Алыкулду да чыгармачылыкка үндөп, ыр нын кыргызча котормосу өз окурмандары- дешет. Акын бул дүйнөдөн өтөөрүндө рин тарбиялап жатса,
жазууга шыктандырган, куттуу уя боло алган. нын жүрөгүнөн түнөк тапкан. Чындыгында эң акыркы ирет акындын кичи мекени Каптал-
Алгач, жазган ырларын жакын курбуларына, эле Алыкулдун котормодогу багынткан бий- Арык айылында Алыкул Осмонов атындагы
санаалаш досторуна да көрсөткөндөн уялып иктигин Шота Руставелинин «Жолборс те- көлгө, 1950-жылдын декабрь орто мектеп бар. Кыргыз Республикасынын
жүргөн Алыкул, техникумдагы сүрөт жана рисин жамынган баатыр» поэмасы менен айында ызгаар суукка кара- Улуттук банкы 2000-жылы жүгүртүүгө чыга-
драма ийриминин жетекчиси Игнатьевдин аныктоого болот. бай, «Победа» машинасын рылган 200 сомдук валютанын алдынкы бе-
чыгармачылыкка байланыштуу айткан акыл- жээнине айдатып алып, Ысык- тине акындын элесин чагылдырып, арткы бе-
насаатынан улам ырларын көп жашырбай, Мындан тышкары театр сахнасында Алы- Көлү менен акыркы ирет кошто- тине Ысык-Көлдүн жана акындын төрт сап
ыр жазууга дагы да шыктана баштаган. Ошол кулдун котормосу боюнча Шекспирдин шуп кеткен экен. ыры жазылган улуттук банкнота чыгарган.
убакта бир бөлмөдө жашаган сырдаш курбусу «Отелло», «Он экинчи түн» драмалары Акындын туулган айылындагы, Чолпон-Ата
Райкан Шүкүрбеков: «Бул буюрса чоң акын театр сүйүүчүлөрүнө тартууланган. Алы- Алыкул Осмонов 100 жана Бишкектеги үй музейлери акындын жа-
болот» деп айткан экен. кул Осмонов орус адабияты менен да алпу- жашта шоосу менен жакындан таанышам деген по-
рушуп, Пушкин, Крылов баштаган бир топ эзия күйөрмандарына ар дайым эшиги ачык.
Поэзияга кадам орус классиктеринин чыгармаларын кыр- Кыргыздын кымбат акыны Алыкул- 1986-жылдан бери Алыкул Осмонов атында-
гызча таржымалдаган. 1937-жылы Пуш- дун дүйнөгө келгенине бул жылы 100 жыл гы адабий сыйлык уюштурулуп, ал акындарга
Алыкулдун эң биринчи эл сынына коюлган киндин «Поп жана анын кызматчысы Бал- толуп отурат. Акындын 100 жылдык маара- ыйгарылып келет. Жыл өткөн сайын акындын
ыры 1930-жылы «Сабаттуу бол» газетасына да жөнүндө жомок», Крыловдун «Тамсил- кеси мамлекеттин, айылдаштарынын жана күйөрмандары арбып, өлбөстүккө умтулган
«Кызыл жүк» деген ат менен жарыяланып, дер» ж. б бир катар орус акындарынын чы- спонсорлордун колдоосу менен уюштурулу- экинчи өмүрү уланууда.
адабияттагы тушоосу кесилет. 1933-жылы гармаларын кыргызчага которгон. 1948-жылы уда. Мааракеге мамлекет тарабынан 100 миң
техникумду аяктагандан тарта, өзүн чыгарма- орустун улуу акыны А. С. Пушкиндин «Евге- сом акча бөлүнүп берилген. Алыкулдун 100 Амантур
чылыкка арнап, поэзиянын даңгыр жолуна ат- ний Онегин» аттуу ыр менен жазылган рома- жылдыгын өткөрүүдө айылдаштары да чет- Шергазиев
танат. Ырлары гезит беттерине байма-бай жа- ны А. Осмоновдун котормосу боюнча кыргыз те калбай, акындын 2 томдук китебинин жа-
рыяланып, дагы да мыкты ыр жаратуу үчүн, окурмандарына тартууланган. рык көрүүсүнө демөөрчүлүк кылса, “Алыкул
билимин тереңдетүү үчүн дүйнөлүк адабият- Осмонов” атындагы коомдук фонд 9-апрелде
тын артынан сая түшүп, изденүүнүн үстүндө Алыкул, тагдыр, сүйүү… өтүүчү марафонду уюштурууда. Жүз жылдык-
иш алып барат. Анын алгачкы ырлар жыйнагы тын алкагында аткарылуучу иштердин ката-
1935 -жылы “Таңдагы ырлар” деген ат менен Тагдырдын запкысын жеп, турмуштун рында, акынга арналган арноо ырлар, студент-
жарык көрөт. 1937-жылы «Жылдыздуу жа- ысыгынан суугуна көбүрөөк урунган Алы- тер арасында Алыкулдун ырларын көркөм
штык», «Чолпонстан» деген эки бирдей ыр кул Осмоновдун балалыгы бир тарабынан же- окуу, окуучулар арасында дил баян жазуу бо-
жыйнактын автору болууга жетишип, адабий тимдик күндөрдүн курчоосунда өтсө, бир та- юнча сынактар уюштурулуп, өзүнчө китеп бо-
айдыңда Алыкул Осмонов деген акын пай- рабынан замандын оор учуруна, ачарчылык луп басылып чыкмакчы, аны менен бирге мек-
да болот. Бирок, өзүнө талапты катуу койгон күндөргө туш келген. Бала кезден жетимдик тептерде жана жогорку окуу жайларда Алы-
Алыкул төмөндөгү жыйнактагы ырларынын оор күндөр менен кошо келген оору Алыкул- кулду окутуу боюнча усулдук колдонмолор
көбүн жамакка жакын, кургак уйкаштык деп ду өмүр бою ээрчип жүрдү. китеби басылып чыгуусу пландалууда. Китеп-
жактыра берген эмес экен. тин басылышына Билим жана илим министр-
Педтехникумда окуп жүргөн мезгилде лиги, Билим берүү академиясы жана Улуттук
Акындын ыр жыйнактары алгачкы аруу сезиминин ээси Айдай Жиги- тил комиссиясы менен бирге “Алыкул-үй бор-
талиева аттуу кызды жолуктуруп, ашыктык бору” коомдук бирикмеси демөөрчүлүк кы-
Алыкул Осмонов1935-1950-жылдар ара- сезимдерин арнайт, бирок ташбоор тагдыр лышмакчы.
лыгындагы, кыска убакыттын ичинде ондон бул жолу да Алыкулга мерез көз менен карап,
ашуун китептин автору болуп, чыгармачылык- алгачкы сүйүүсүн да ыраа көрбөй, ак сүйүүсү 13-мартта Кыргыз улуттук илимдер ака-
та али эч ким кол жеткизбеген бийиктике же- «кош деп, колуна чок карматып» баса берет. демиясында Алыкул Осмоновдун 100 жыл-
тип, поэзияда өз ордун табат. Анын «Таңдагы Сүйүүсүнө жетпей калганына арданган, ыза- дыгын утурлай “Алыкул Осмонов энцикло-
ырлар», «Жылдыздуу жаштык», «Чолпон- ланган акын ызасын, арзуусун ырдан чыга- педиясы” китебинин бет ачары болуп өттү.
стан», «Махабат», «Жаңы ырлар», «Ме- рып, 1937-жылдын майынан 1939-жылдын Энциклопедияда Алыкул Осмоновдун өмүрү
нин жерим - ырдын жери» аттуу ыр жыйнак- апрелине чейин грузин акыны Шота Руста-
тарын окурмандар жылуу кабыл алып, акынга велинин «Жолборс терисин жамынган баат-
атак-даңк алып келет. 1950-жылы Москвадан ыр» поэмасын өзгөчө эргүү менен которгон
орус тилинде басылып чыккан «Мой дом» экен.
аталышындагы ырлар жыйнагы, аны союздук
окурмандар менен тааныштырат. Акындын Сүйүүдөн көңүлү калган Алыкул , сүйүүгө
көзү өтүп кеткенден кийин да чыгармалары дагы бир ирет кезигип, 1941-жылы Москва
басылып, 1964-1965-1967-жылдар аралыгын- театралдык институтун бүтүргөн Зейнеп Со-
да чыгармаларынын 3 томдугу жарык көрөт. оронбаева деген кызга баш кошуп, кыздуу бо-
1972-жылы «Көл толкуну» деген аталышта лот. Кызына Жыпар деген ысым ыйгарып, ичи
тандалган ырлардан жана поэмалардан турган көөнүнө батпай сүйүнүп турганда, наристеси
китеби жарык көрсө, өлкөбүз эгемендүүлүктү 16 гана күн жашап, чарчап калат. Сүйүнүчтүн
алган жылдар ичинде да Алыкулдун бир нече артынан келген тоодой кайгы үй-бүлөнүн очо-
китептери басылып чыккан. Ошондой эле гун өчүрүп, эки жашты эки башка жолго салат.
Ушундан кийин жалгыз калган акын Фрунзе-
ден үй алып, Ысык-Көлгө тез-тез каттап, бар-
