Page 9 - Gazete Manas
P. 9
МАДАНИЯТ 9
Mayıs'14
«Bizim Bildiğimiz ve Bilmediğimiz Asel Mokonova,
Toktogul» Mariya Aytkuluyeva
Şair Toktogul Satılganov’un adını alan vakıf
tarafından «Bizim Bildiğimiz ve Bilmediğimiz
Toktogul» adlı kitap yayımlandı. Kitaptaki
bütün olaylar objektif olguyla kanıtlanarak,
şairin gerçek hayatını yansıtıyor. Belgesel
denemesini yazan ünlü yazar Omor
Muhteşem tercüman Toktogul dedikodularla mı Sooronov’a bu kitap hakkında
sürgüne gönderildi? görüşlerini sorduk. Toktogul
Şair Toktogul Rusçayı çok iyi Satılganov’u iyi tanıdığımızı
konuşurdu. Bunu devlet planlama Bütün kitaplarda devrimci olarak
görevlisi, Tarım Uzmanı N.S. Ladışev’in, tanımlanan Toktogul, aslında Anjiyan zannediyorduk, fakat bazı
şairle görüştükten sonra yazdığı anılardan devrimine katılıp katılmadığı hakkında belgeler ise bize farklı şeyleri
öğrendik. 1927-1931 yılları arası kesinleşmiş hiçbir bilgi yoktur. Fakat söylüyordu.
Ketmen-Töbö’deki Mazar-Say Köyü’ne 1897 yılında Ketmen Töbö’ye gelen
pamuk ekileceğinden merkezden Madali Eşen’in mücadele arkadaşları
Ladışev’in yönetiminde komisyon gelir. ilk olarak Toktogul’a başvurmuştur.
İşte bu komisyonun tercümanı olarak Ladışev’in yazdığı Toktogul’un
şairimiz Toktogul görev alır. Ladışev onu anılarından: ‘Ben mısırı suluyordum, NASİHAT
çok beğenmiş ve mühteşem tercüman bir delikanlı gelip Şadıbek Öğütçü’nün Sağlam iken erinmeden,
olarak nitelendirmiştir. Halk şairimiz evine gitmem gerektiğini söyledi. Boş gezmeden,
Rusçayı Sibirya’ya sürgün edildiğinde Şadıbek’in evine gelince, üç ağırbaşlı Erkin ile çalış,
"Eringen, tembel" dedirmeden.
öğrenir, daha sonra da geliştirir. erkeği gördüm- birisi Afgan, diğeri Erin gücü demir gibidir,
Eritmeye er gerek.
Hiçbir işin olmasa,
Ekin ekmeye yer gerek.
Er yiğidin belirtisi,
Uz olur, çabalar,
Öz elinde olmazsa,
"Öldüm" dersen, kim verir?
Gücün varken çalışmaya alış,
Gülerek, neşeyle, er yiğit,
Günlük geçimi düşünmeden,
Kulak bağlayıp yer yumuşat.
İyi azamet gibi,
Özbek, diğeri de İranlı idi herhalde. Beni bir boz ortadaydı. Birisi Toktogul’un dağıtması gerektiğini Alevlenen ateş gibi,
üye sokarak, yeni zarif bir kıyafet verdiler. Dışarıda söylediğinde, Şadıbek Öğütçü, dükkancı Özbek’e Kendi kendini yetiştirir,
atlar vardı, ben o üç efendiyle beraber, ordaki atlarla sen dağıtmalısın dedi. Sonra Cuma namazlarında, Hırsızlığa batmadan
Alekseevka Köyü’ne bir Özbek’in evine gittik. Tan insanların toplandığı yerlerde, Toktogul Ruslara Namusunu düşünür her vakit,
ağarıncaya kadar, bizim topraklarımızı Ruslar işgal karşı direniş göstermeye çağırıyor gibi dedikodular Dedikodu sözlere kanmadan.
etti, onlara nasıl direniş göstermemiz gerektiği başladı. Şairin o dönemdeki ‘Akmat, Yalancı Dıykan, Kolları sıvayarak çalıþ, er yiğit,
hakkında konuştular. Yemek yedikten sonra, acıdan Atakan, Yalancı Minbay’ şarkısındaki Atakan o Dişin varken taş çiğne.
dolayı komuzu ele alıp şarkı söyleyecektim. Ama bucağın yöneticisiydi. Onun uşakları Toktogul, Safını düzelterek,
karşıdakiler ciddi sorun konuşulurken şarkılar devrimi yönetenlerden biridir, diye hikayeler Çalışmazsan aş nerde?
söylenmez diye susturdular. çıkarırlar ve sürgüne gönderilir. Aslında Toktogul Ekin ek, otunu biç,
Anjiyan Devrimi’ne katılmamıştır. Bununla ilgili Emeğinden fayda bul.
O evde insanları devrime çağıran birçok kitap hiçbir belgesel kanıtlar yoktur. Azamet isen, temiz çalış,
ve bildiri bulunuyordu. Bunları dağıtma sorunu Az veya çok malına bak!
Er yiğidin belirtisi,
Gayretli olur yanarak,
Öz elinde olmazsa,
Toktogul’un Adı Her Yerde Kolay mı bir şeyi bulmak?
Ölene kadar hor olmaz,
Tökezlese de iyi niyetli.
Kötülüğe takılmaz,
Kendi başına kendi hakim olursa.
Toktogul Satılganov Kırgız kültürüne ve edebiyatına verdiği emekler için, adı Kırgız Devlet Ölmeyip diri kalmazsın,
Filarmonisine, ülkenin birçok yerine, köy kuruluşlarına, okullara vb. yerlere verilmiştir.
Can emanet, düşünerek bak.
Hırlaşma sağlığında,
Sovyetler Birliği tarafından – Kırgız denizi resimleri, M. Rıskulov’un yılında Toktogul Satılganov’un adı Satılganov’un adını aldı. Onların biri Rızkın önü birliktedir...
Toktogul’un 100 yıllığı için sanat Baba Kaderi tiyatrosunda baş kahraman verildi. Bişkek şehrindeki Gogol ve bölge merkezi sanılan Toktogul şehri Sinirli olup da er yiğit,
ve edebiyat alanında onun adıyla Akılbek’in ve Kral Lir trajesindeki Moskva sokaklarının arasında Toktogul ve bunun dışında Orta Asya’daki en Haksýzlığa ayak basma,
Kırgız Devlet Ödülü1965’ten itibaren Lir’in rolü için, V.S. Vinogradov’un adını alan sokakta şairin 125 yıldönümü büyük Toktogul Barajı ve Toktogul Dünya malına yenilip,
verilmeye başladı. İlk olarak 1967’de Muratalı Kürenkeyev adlı kitabı, Yazar A. vesilesiyle açılan Toktogul Satılganov Hidroelektrik Santralı bu bölgededir. Gördüğüne övünme,
T. Abdımomunov’un Sevgi ve Umut, Tokombayev’un Sabaha doğru romanı sanat ve edebiyat ev müzesi yer almıştır. Alıp kal Tokon'unun,
Vicdan Affetmez adlı tiyatro oyunları, Toktogul Devlet Ödülü’ne layık görüldü. Issık-Köl’ün Karakol şehrindeki Nasihatli sözünü duyduğunda.
Ressam G. Aytiyev’in Çobanlar, Issık-Köl Şairin ana vatanı Calal-Abad 1991 tarihinde açılan yatılı okula da Borçlu olursa er yiğit,
Kırgız Devlet Filarmonisi’ne 1937 bölgesindeki birçok yer de Toktogul Toktogul’un adı verilmiştir.
Borçluya dönüp,
Şerefini beş paralık edip,
Alacaklı gelir kovalayıp.
Onun yerine ekin ek,
Halin varken didinerek.
Nereye kaçar rızk?
Kendisi gelir kurularak.
Yorulursan keçi besle,
Keçi doğurur üç oğlak.
Yoğurdunu bol eder,
Sağım verir üç vakit.
Hiç olmazsa ikişer
İkiz doğurur oğlaðın,
Kapından pelin yer,
Hatırlamaz dağın otunu.
Mayıs'14
«Bizim Bildiğimiz ve Bilmediğimiz Asel Mokonova,
Toktogul» Mariya Aytkuluyeva
Şair Toktogul Satılganov’un adını alan vakıf
tarafından «Bizim Bildiğimiz ve Bilmediğimiz
Toktogul» adlı kitap yayımlandı. Kitaptaki
bütün olaylar objektif olguyla kanıtlanarak,
şairin gerçek hayatını yansıtıyor. Belgesel
denemesini yazan ünlü yazar Omor
Muhteşem tercüman Toktogul dedikodularla mı Sooronov’a bu kitap hakkında
sürgüne gönderildi? görüşlerini sorduk. Toktogul
Şair Toktogul Rusçayı çok iyi Satılganov’u iyi tanıdığımızı
konuşurdu. Bunu devlet planlama Bütün kitaplarda devrimci olarak
görevlisi, Tarım Uzmanı N.S. Ladışev’in, tanımlanan Toktogul, aslında Anjiyan zannediyorduk, fakat bazı
şairle görüştükten sonra yazdığı anılardan devrimine katılıp katılmadığı hakkında belgeler ise bize farklı şeyleri
öğrendik. 1927-1931 yılları arası kesinleşmiş hiçbir bilgi yoktur. Fakat söylüyordu.
Ketmen-Töbö’deki Mazar-Say Köyü’ne 1897 yılında Ketmen Töbö’ye gelen
pamuk ekileceğinden merkezden Madali Eşen’in mücadele arkadaşları
Ladışev’in yönetiminde komisyon gelir. ilk olarak Toktogul’a başvurmuştur.
İşte bu komisyonun tercümanı olarak Ladışev’in yazdığı Toktogul’un
şairimiz Toktogul görev alır. Ladışev onu anılarından: ‘Ben mısırı suluyordum, NASİHAT
çok beğenmiş ve mühteşem tercüman bir delikanlı gelip Şadıbek Öğütçü’nün Sağlam iken erinmeden,
olarak nitelendirmiştir. Halk şairimiz evine gitmem gerektiğini söyledi. Boş gezmeden,
Rusçayı Sibirya’ya sürgün edildiğinde Şadıbek’in evine gelince, üç ağırbaşlı Erkin ile çalış,
"Eringen, tembel" dedirmeden.
öğrenir, daha sonra da geliştirir. erkeği gördüm- birisi Afgan, diğeri Erin gücü demir gibidir,
Eritmeye er gerek.
Hiçbir işin olmasa,
Ekin ekmeye yer gerek.
Er yiğidin belirtisi,
Uz olur, çabalar,
Öz elinde olmazsa,
"Öldüm" dersen, kim verir?
Gücün varken çalışmaya alış,
Gülerek, neşeyle, er yiğit,
Günlük geçimi düşünmeden,
Kulak bağlayıp yer yumuşat.
İyi azamet gibi,
Özbek, diğeri de İranlı idi herhalde. Beni bir boz ortadaydı. Birisi Toktogul’un dağıtması gerektiğini Alevlenen ateş gibi,
üye sokarak, yeni zarif bir kıyafet verdiler. Dışarıda söylediğinde, Şadıbek Öğütçü, dükkancı Özbek’e Kendi kendini yetiştirir,
atlar vardı, ben o üç efendiyle beraber, ordaki atlarla sen dağıtmalısın dedi. Sonra Cuma namazlarında, Hırsızlığa batmadan
Alekseevka Köyü’ne bir Özbek’in evine gittik. Tan insanların toplandığı yerlerde, Toktogul Ruslara Namusunu düşünür her vakit,
ağarıncaya kadar, bizim topraklarımızı Ruslar işgal karşı direniş göstermeye çağırıyor gibi dedikodular Dedikodu sözlere kanmadan.
etti, onlara nasıl direniş göstermemiz gerektiği başladı. Şairin o dönemdeki ‘Akmat, Yalancı Dıykan, Kolları sıvayarak çalıþ, er yiğit,
hakkında konuştular. Yemek yedikten sonra, acıdan Atakan, Yalancı Minbay’ şarkısındaki Atakan o Dişin varken taş çiğne.
dolayı komuzu ele alıp şarkı söyleyecektim. Ama bucağın yöneticisiydi. Onun uşakları Toktogul, Safını düzelterek,
karşıdakiler ciddi sorun konuşulurken şarkılar devrimi yönetenlerden biridir, diye hikayeler Çalışmazsan aş nerde?
söylenmez diye susturdular. çıkarırlar ve sürgüne gönderilir. Aslında Toktogul Ekin ek, otunu biç,
Anjiyan Devrimi’ne katılmamıştır. Bununla ilgili Emeğinden fayda bul.
O evde insanları devrime çağıran birçok kitap hiçbir belgesel kanıtlar yoktur. Azamet isen, temiz çalış,
ve bildiri bulunuyordu. Bunları dağıtma sorunu Az veya çok malına bak!
Er yiğidin belirtisi,
Gayretli olur yanarak,
Öz elinde olmazsa,
Toktogul’un Adı Her Yerde Kolay mı bir şeyi bulmak?
Ölene kadar hor olmaz,
Tökezlese de iyi niyetli.
Kötülüğe takılmaz,
Kendi başına kendi hakim olursa.
Toktogul Satılganov Kırgız kültürüne ve edebiyatına verdiği emekler için, adı Kırgız Devlet Ölmeyip diri kalmazsın,
Filarmonisine, ülkenin birçok yerine, köy kuruluşlarına, okullara vb. yerlere verilmiştir.
Can emanet, düşünerek bak.
Hırlaşma sağlığında,
Sovyetler Birliği tarafından – Kırgız denizi resimleri, M. Rıskulov’un yılında Toktogul Satılganov’un adı Satılganov’un adını aldı. Onların biri Rızkın önü birliktedir...
Toktogul’un 100 yıllığı için sanat Baba Kaderi tiyatrosunda baş kahraman verildi. Bişkek şehrindeki Gogol ve bölge merkezi sanılan Toktogul şehri Sinirli olup da er yiğit,
ve edebiyat alanında onun adıyla Akılbek’in ve Kral Lir trajesindeki Moskva sokaklarının arasında Toktogul ve bunun dışında Orta Asya’daki en Haksýzlığa ayak basma,
Kırgız Devlet Ödülü1965’ten itibaren Lir’in rolü için, V.S. Vinogradov’un adını alan sokakta şairin 125 yıldönümü büyük Toktogul Barajı ve Toktogul Dünya malına yenilip,
verilmeye başladı. İlk olarak 1967’de Muratalı Kürenkeyev adlı kitabı, Yazar A. vesilesiyle açılan Toktogul Satılganov Hidroelektrik Santralı bu bölgededir. Gördüğüne övünme,
T. Abdımomunov’un Sevgi ve Umut, Tokombayev’un Sabaha doğru romanı sanat ve edebiyat ev müzesi yer almıştır. Alıp kal Tokon'unun,
Vicdan Affetmez adlı tiyatro oyunları, Toktogul Devlet Ödülü’ne layık görüldü. Issık-Köl’ün Karakol şehrindeki Nasihatli sözünü duyduğunda.
Ressam G. Aytiyev’in Çobanlar, Issık-Köl Şairin ana vatanı Calal-Abad 1991 tarihinde açılan yatılı okula da Borçlu olursa er yiğit,
Kırgız Devlet Filarmonisi’ne 1937 bölgesindeki birçok yer de Toktogul Toktogul’un adı verilmiştir.
Borçluya dönüp,
Şerefini beş paralık edip,
Alacaklı gelir kovalayıp.
Onun yerine ekin ek,
Halin varken didinerek.
Nereye kaçar rızk?
Kendisi gelir kurularak.
Yorulursan keçi besle,
Keçi doğurur üç oğlak.
Yoğurdunu bol eder,
Sağım verir üç vakit.
Hiç olmazsa ikişer
İkiz doğurur oğlaðın,
Kapından pelin yer,
Hatırlamaz dağın otunu.
