Page 29 - Gazete Manas
P. 29
muz'13 KÜLTÜR 29
"Atışma Sanatı"
UNESCO’nun
kültürel miraslar
listesinde
Atışma Sanatı, Kırgızların eski yeteneklerinden
biridir. Hazırlıksız olarak toplumdaki farklı ol-
gular hakkında komuzla şarkı söylemek anla-
mına gelen bu sanatı, Kırgızlar arasında ünlü
olan Jenijok, Toktogul, Arstanbek gibi söze
değer veren büyük ozanlar icra edebiliyor-
du. Şimdilerde ise atalardan kalan bu büyük
mirası kaybetmeden, onun gelişmesine kat-
kı sağlamakta olan ozanlar var. Onlardan biri
de ulusal ve uluslararası yarışmalarda bir çok
kez birinciliği alan ozan Elmirbek İmanaliev…
arşiv Ayday Amangeldi kızı
Geçenlerde uluslararası Kazak- atışmadan önce iyi bir ruh halinde uyanman gere- İnsanlar arasında “Ödüller yük bir katkı sağladı. Bu sene kuruluşunun 12. yı-
Kırgız atışmasında birincilik kiyor ki, bütün gün öyle geçsin. Fakat hayat öyle için para veriliyor” gibi farklı lını dolduruyor. 12 yıl içinde bir çok başarılara ula-
kazandınız, tebrik ederiz. Kaç değilmiş. Çok önemsiz şeylerin yüzünden bile bir- söylentiler dolaşabiliyor. şabildik. Onların içinden de en önemlisi olarak
yaşınızdan itibaren büyük birimizi kırıyoruz. Bunların hepsi keyfimizi bozu- Bu tür düşünceler için neler UNESCO’nun, bizi manevi mirasların şaheseri
atışmalara başladınız? yor. Ama böyle durumlarda bile ozanlarda farklı bir söyleyebilirsiniz? olarak tanıtmasıdır.
duygu vardır. İzleyicilerin önüne çıktığımızda sah-
15 yaşımdayken başladım. 1993 yılında finalde nenin mucizesi, insanların bakışları büyük bir ke- İyi ki bu soruyu sordunuz. Rüşvetle verilen Devlet tarafından sizlere
Jenişbek ozanla karşılaşıp birincilik kazanmıştım. yif veriyor. İnsanlarla kalbin bağlanıyor. Bu duygu- ödüllerin bizimle hiç alakası yoktur. Bugüne kadar destek veriliyor mu?
Bu yıl atışma sanatındaki 20. yılımı doldurdum. yu sadece sahnedeki insan hissedebiliyor, sözle ak- kimsenin ödülü satın aldığını görmedim. Bir sefer
tarmak çok zordur. atışmada Tursunbay Akun, “Atışmaya katılan saz Öyle bir şey yok. Ben bunu gizlemem. Tam ter-
Bugüne kadar başarısız şairlerinin akıl hocalarının jüri kurulunda oturma- sine, bir sene atışmalar için katkımız olsun diye ku-
atışmalarınız oldu mu? Ozanlar komuzla atışıyorlar. maları lazımdır. Spor yarışmalarında da antrenör- rumun adından 500 bin som (yaklaşık 17 bin TL)
Komuz atışmada nasıl etki yapar? ler jüride oturmaz. Bu uluslararası bir kuraldır” de- vermiştik. Sadece bu değil, Oş’ta Manasçıların ya-
Tabi ki olmuştur. Gençken başarısız olduğum mişti. Bundan sonra biz de akıl hocalarına her şeyi rışması olduğunda 1 milyon som (yaklaşık 35 bin
atışmalarım yüzünden depresyona girmiştim. Tabi Komuzun etkisi çok büyüktür. Büyük ozan Eş- anlatarak onları jürilerden çıkarmıştık. Aslında biz, TL) ödül “Aytış” kurumu tarafından verildi. Ama
o zamanlar gençlik yıllarıma denk geliyor. Atışma- mambet, “Atışmada komuz ilham verir” demiş. Saz jüri olmayı isteyenlerin listesini oluşturup, konfe- biz tamamıyla devletten ayrıyız diyemeyiz, gele-
ya erken başladığım için bu tür yanlış düşüncele- şairi Arstanbek Jenijok ise “İki sıkıntın varmış. On- ransta gazetecilerinin gözleri önünde kura yapıyo- cekte devlet tarafından da destek olacağını ümit et-
ri erken atlatma fırsatı buldum. Yaşadığım bir olayı lardan birisi de komuzu iyi çalamadığın” demiş. ruz. Kimin ismi çıksa o kişileri jüri kuruluna koyu- mekteyim.
anlatıyım. 1995 yılında “Manas” destanının 1000. Demek ki, Arstanbek boşuna söylememiş. Tabi ki, yoruz. Yani her zaman adil olmaya çalışıyoruz.
yıl dönemine yönelik atışma olmuştu. O atışma- komuz çalamayanlar saz şairi olamaz diyemem. Fa- Bu güzel sohbetiniz için çok teşekkür
da bir Kazak kız ozan ile karşılaşıp daha ilk eleme- kat saz şairleri de 4-5 sıfat bir araya gelmezse kendi- Ozanlar toplumdaki, yönetimdeki ederiz. Başarılarınızın devamını dileriz!
de geçememiştim. Tüm izleyiciler ona destek ve- lerini iyice geliştiremezler. ters olguları Şiilerine konu
rip alkışladığında bir an benimle dalga geçiyorlar- ediyorlar. İktidara yönelik
mış gibi geldi. O gün çok üzüldüğümden dolayı bir Günümüz genç saz şairleri eleştirileriniz yüzünden size daha
daha sahneye çıkmayacağım diye kendime söz ver- ezberleyerek mi atışıyorlar? önce hiç baskı oldu mu?
miştim. O zamanlar daha 17 yaşındaymışım. Şim-
di öyle bir düşüncede değilim. Birincilik sonsuz Saz şairi olmayı isteyen her insanın içinde bir Evet, olmuştu. Eğer söylediklerinizi iktidar be-
mülkiyet değildir. Aslında atışma yarışma değildir, yeteneği olmalıdır. Eğer bu yetenek kendinde ol- ğenmezse senden intikam almak amacıyla çok kötü
iki ozanın büyük konuşmasıdır. Sonraları tecrübe mazsa şair ezberlese bile atışamaz. Bu sebeple iz- yollara başvurabiliyor. Senin çevren ile sana kötü-
edindiğim zamanlarda bile başarısız atışmalarım leyicilerde zaman zaman “Bu ozan ezbere atışıyor” lük yapmaya çalışıyorlar. Uzun bir süre plakasız
olmuştur. Ama gençlik zamanımdaki gibi bir duru- gibi düşünceler doğuyor. Belki de genç saz şairi ye- araçlarla takip edildiğimi bilirim. Atışmalarımdaki
ma hiç düşmedim. teneğini henüz geliştirememiştir. Çünkü atışma sa- sözlerimi televizyonun yayınlarken kesmesi ne ka-
natı çok emek ister. Kişinin aynı anda ozan da, ak- dar kötü… Bir defasında bir tanıdığım bana “Sana
Demek ki sizin için önemlisi tör de, müzisyen de olabilmesi lazımdır. ne oldu, acaba? Söylediklerinin başı sonu yok ve
zafer değil, değil mi? bir de birbirine denk gelmiyor” demişti. Meğer
Saz şairleri arasında nasıl bir söylediklerimin çoğunu uygun değil diye kesmiş-
Doğrudur. Bazen öyle oluyor ki kafandaki dü- rekabet var? Hiç kıskançlık ler. Böyle olmaması için canlı yayın özellikle saz şa-
şüncelerini tam aktardığın zaman zaferin de öne- hissettiniz mi? irleri için çok gerekli.
mi kalmıyor.
Kıskançlık gibi ters olguları bugüne kadar far- Atışma sanatı paraya bağımlı mı?
Atışmalara ozanın o andaki ruh ketmedim. Saz şairleri arasında ilişkiler çok farklı- Eğer destek olmazsa bu sanat
hali de etki eder mi? dır. Tam tersine atışma sanatının gelişmesi için bir- gelişebilir mi?
birimize öğüt vererek yardım ediyoruz. Elbette, saz
Mutlaka etkiler. Hatta ozanın o andaki ruh hali şairlerinin yetişmesi için rekabet de önemlidir. On- Mutlaka paraya da bağımlıdır. Son zamanlar-
atışmanın şair için iyi ya da kötü geçmesini sağlar. lar sahneye kapalı iki kitap gibi çıkıyorlar. Atışma- da atışma sanatının geleceği belirsizliğe düşmüş-
Şairler için iyi bir ruh hali içinde olunması gerekli- da iyi tarafların yanı sıra kötü tarafların da söylen- tür. Sanattaki insanlar desteğe muhtaçtır. Bu ko-
dir. Bizim hocalarımız, “Ozanlar biraz tökezlese ko- mesi lazımdır. nuda Sadık Şer Niyaz’ın “Aytış” adlı kurumu bü-
şamaz hale gelen atlar gibidir” derlerdi. Her zaman
"Atışma Sanatı"
UNESCO’nun
kültürel miraslar
listesinde
Atışma Sanatı, Kırgızların eski yeteneklerinden
biridir. Hazırlıksız olarak toplumdaki farklı ol-
gular hakkında komuzla şarkı söylemek anla-
mına gelen bu sanatı, Kırgızlar arasında ünlü
olan Jenijok, Toktogul, Arstanbek gibi söze
değer veren büyük ozanlar icra edebiliyor-
du. Şimdilerde ise atalardan kalan bu büyük
mirası kaybetmeden, onun gelişmesine kat-
kı sağlamakta olan ozanlar var. Onlardan biri
de ulusal ve uluslararası yarışmalarda bir çok
kez birinciliği alan ozan Elmirbek İmanaliev…
arşiv Ayday Amangeldi kızı
Geçenlerde uluslararası Kazak- atışmadan önce iyi bir ruh halinde uyanman gere- İnsanlar arasında “Ödüller yük bir katkı sağladı. Bu sene kuruluşunun 12. yı-
Kırgız atışmasında birincilik kiyor ki, bütün gün öyle geçsin. Fakat hayat öyle için para veriliyor” gibi farklı lını dolduruyor. 12 yıl içinde bir çok başarılara ula-
kazandınız, tebrik ederiz. Kaç değilmiş. Çok önemsiz şeylerin yüzünden bile bir- söylentiler dolaşabiliyor. şabildik. Onların içinden de en önemlisi olarak
yaşınızdan itibaren büyük birimizi kırıyoruz. Bunların hepsi keyfimizi bozu- Bu tür düşünceler için neler UNESCO’nun, bizi manevi mirasların şaheseri
atışmalara başladınız? yor. Ama böyle durumlarda bile ozanlarda farklı bir söyleyebilirsiniz? olarak tanıtmasıdır.
duygu vardır. İzleyicilerin önüne çıktığımızda sah-
15 yaşımdayken başladım. 1993 yılında finalde nenin mucizesi, insanların bakışları büyük bir ke- İyi ki bu soruyu sordunuz. Rüşvetle verilen Devlet tarafından sizlere
Jenişbek ozanla karşılaşıp birincilik kazanmıştım. yif veriyor. İnsanlarla kalbin bağlanıyor. Bu duygu- ödüllerin bizimle hiç alakası yoktur. Bugüne kadar destek veriliyor mu?
Bu yıl atışma sanatındaki 20. yılımı doldurdum. yu sadece sahnedeki insan hissedebiliyor, sözle ak- kimsenin ödülü satın aldığını görmedim. Bir sefer
tarmak çok zordur. atışmada Tursunbay Akun, “Atışmaya katılan saz Öyle bir şey yok. Ben bunu gizlemem. Tam ter-
Bugüne kadar başarısız şairlerinin akıl hocalarının jüri kurulunda oturma- sine, bir sene atışmalar için katkımız olsun diye ku-
atışmalarınız oldu mu? Ozanlar komuzla atışıyorlar. maları lazımdır. Spor yarışmalarında da antrenör- rumun adından 500 bin som (yaklaşık 17 bin TL)
Komuz atışmada nasıl etki yapar? ler jüride oturmaz. Bu uluslararası bir kuraldır” de- vermiştik. Sadece bu değil, Oş’ta Manasçıların ya-
Tabi ki olmuştur. Gençken başarısız olduğum mişti. Bundan sonra biz de akıl hocalarına her şeyi rışması olduğunda 1 milyon som (yaklaşık 35 bin
atışmalarım yüzünden depresyona girmiştim. Tabi Komuzun etkisi çok büyüktür. Büyük ozan Eş- anlatarak onları jürilerden çıkarmıştık. Aslında biz, TL) ödül “Aytış” kurumu tarafından verildi. Ama
o zamanlar gençlik yıllarıma denk geliyor. Atışma- mambet, “Atışmada komuz ilham verir” demiş. Saz jüri olmayı isteyenlerin listesini oluşturup, konfe- biz tamamıyla devletten ayrıyız diyemeyiz, gele-
ya erken başladığım için bu tür yanlış düşüncele- şairi Arstanbek Jenijok ise “İki sıkıntın varmış. On- ransta gazetecilerinin gözleri önünde kura yapıyo- cekte devlet tarafından da destek olacağını ümit et-
ri erken atlatma fırsatı buldum. Yaşadığım bir olayı lardan birisi de komuzu iyi çalamadığın” demiş. ruz. Kimin ismi çıksa o kişileri jüri kuruluna koyu- mekteyim.
anlatıyım. 1995 yılında “Manas” destanının 1000. Demek ki, Arstanbek boşuna söylememiş. Tabi ki, yoruz. Yani her zaman adil olmaya çalışıyoruz.
yıl dönemine yönelik atışma olmuştu. O atışma- komuz çalamayanlar saz şairi olamaz diyemem. Fa- Bu güzel sohbetiniz için çok teşekkür
da bir Kazak kız ozan ile karşılaşıp daha ilk eleme- kat saz şairleri de 4-5 sıfat bir araya gelmezse kendi- Ozanlar toplumdaki, yönetimdeki ederiz. Başarılarınızın devamını dileriz!
de geçememiştim. Tüm izleyiciler ona destek ve- lerini iyice geliştiremezler. ters olguları Şiilerine konu
rip alkışladığında bir an benimle dalga geçiyorlar- ediyorlar. İktidara yönelik
mış gibi geldi. O gün çok üzüldüğümden dolayı bir Günümüz genç saz şairleri eleştirileriniz yüzünden size daha
daha sahneye çıkmayacağım diye kendime söz ver- ezberleyerek mi atışıyorlar? önce hiç baskı oldu mu?
miştim. O zamanlar daha 17 yaşındaymışım. Şim-
di öyle bir düşüncede değilim. Birincilik sonsuz Saz şairi olmayı isteyen her insanın içinde bir Evet, olmuştu. Eğer söylediklerinizi iktidar be-
mülkiyet değildir. Aslında atışma yarışma değildir, yeteneği olmalıdır. Eğer bu yetenek kendinde ol- ğenmezse senden intikam almak amacıyla çok kötü
iki ozanın büyük konuşmasıdır. Sonraları tecrübe mazsa şair ezberlese bile atışamaz. Bu sebeple iz- yollara başvurabiliyor. Senin çevren ile sana kötü-
edindiğim zamanlarda bile başarısız atışmalarım leyicilerde zaman zaman “Bu ozan ezbere atışıyor” lük yapmaya çalışıyorlar. Uzun bir süre plakasız
olmuştur. Ama gençlik zamanımdaki gibi bir duru- gibi düşünceler doğuyor. Belki de genç saz şairi ye- araçlarla takip edildiğimi bilirim. Atışmalarımdaki
ma hiç düşmedim. teneğini henüz geliştirememiştir. Çünkü atışma sa- sözlerimi televizyonun yayınlarken kesmesi ne ka-
natı çok emek ister. Kişinin aynı anda ozan da, ak- dar kötü… Bir defasında bir tanıdığım bana “Sana
Demek ki sizin için önemlisi tör de, müzisyen de olabilmesi lazımdır. ne oldu, acaba? Söylediklerinin başı sonu yok ve
zafer değil, değil mi? bir de birbirine denk gelmiyor” demişti. Meğer
Saz şairleri arasında nasıl bir söylediklerimin çoğunu uygun değil diye kesmiş-
Doğrudur. Bazen öyle oluyor ki kafandaki dü- rekabet var? Hiç kıskançlık ler. Böyle olmaması için canlı yayın özellikle saz şa-
şüncelerini tam aktardığın zaman zaferin de öne- hissettiniz mi? irleri için çok gerekli.
mi kalmıyor.
Kıskançlık gibi ters olguları bugüne kadar far- Atışma sanatı paraya bağımlı mı?
Atışmalara ozanın o andaki ruh ketmedim. Saz şairleri arasında ilişkiler çok farklı- Eğer destek olmazsa bu sanat
hali de etki eder mi? dır. Tam tersine atışma sanatının gelişmesi için bir- gelişebilir mi?
birimize öğüt vererek yardım ediyoruz. Elbette, saz
Mutlaka etkiler. Hatta ozanın o andaki ruh hali şairlerinin yetişmesi için rekabet de önemlidir. On- Mutlaka paraya da bağımlıdır. Son zamanlar-
atışmanın şair için iyi ya da kötü geçmesini sağlar. lar sahneye kapalı iki kitap gibi çıkıyorlar. Atışma- da atışma sanatının geleceği belirsizliğe düşmüş-
Şairler için iyi bir ruh hali içinde olunması gerekli- da iyi tarafların yanı sıra kötü tarafların da söylen- tür. Sanattaki insanlar desteğe muhtaçtır. Bu ko-
dir. Bizim hocalarımız, “Ozanlar biraz tökezlese ko- mesi lazımdır. nuda Sadık Şer Niyaz’ın “Aytış” adlı kurumu bü-
şamaz hale gelen atlar gibidir” derlerdi. Her zaman
